Akkoord nieuwe EU-Landbouwbeleid teleurstellend

Al in september vorig jaar werd duidelijk dat de door de Commissie voorgestelde vergroening door het Parlement en de Raad van ministers werd uitgeknepen. Mogelijkheden voor enige vergroening zijn er wel, maar grotendeels op basis van vrijwilligheid en niet voldoende in wetgeving vastgelegd. In onderdelen van het Europese akkoord zit wat speelruimte waarmee de afzonderlijke lidstaten het eigen Nationaal Strategisch Plan (NSP) kunnen inkleuren.

Samen met onze Europese partner BirdLife en andere groene organisaties in Nederland heeft Vogelbescherming onder andere gepleit voor minimaal 10% ruimte voor natuur op elk boerenbedrijf om zo de biodiversiteit de boost te geven die het zo hard nodig heeft. In het nieuwe akkoord wordt dit percentage lang niet gehaald.

Een ander belangrijk punt was de afstemming van het akkoord op de Europese Green Deal met daarin de ‘Van boer tot bord’- en Europese Biodiversiteitsstrategie. Deze strategieën zijn nu nog niet uitgewerkt in wetgeving en in het nieuwe GLB-akkoord is helaas geen eis opgenomen om het beleid daarop aan te passen als die wetgeving er komt. De Commissie heeft wel aangegeven de Nationaal Strategisch Plannen te zullen toetsen aan de strategieën uit de Green Deal, maar heeft geen stok om mee te slaan als deze daar niet mee in lijn liggen.

Al met al ligt er dus een magere deal en het ministerie van LNV zal de volledige speelruimte in het akkoord moeten gebruiken om nog enige vergroening van betekenis te kunnen realiseren.

Met het EU-landbouwbeleid is een enorme hoeveelheid maatschappelijk geld – van de Europese belastingbetaler – gemoeid, dat ook besteed moet worden aan maatschappelijke doelen rondom milieu, klimaat en natuur. Het uitgangspunt van het ministerie dat zoveel mogelijk boeren mee moeten kunnen doen, leidt ertoe dat de minimale instapeisen voor die doelen laag worden gehouden. Het is daarmee zeer de vraag in hoeverre het GLB werkelijk een bijdrage gaat leveren aan de gewenste doelen.

De Nederlandse landbouw staat bekend om het produceren van kwalitatief hoogwaardig en betaalbaar voedsel. Dat is echter ten koste gegaan van milieu, klimaat en natuur. Het is nu zaak om ook die aspecten naar een hoger niveau te tillen.

Vogelbescherming roept de minister dan ook op om te komen tot een zorgvuldige uitwerking op nationaal niveau, waarin maximaal wordt ingezet op de mogelijkheden om de landbouwsector te vergroenen. Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwakkoord kan dan een eerste, hoewel kleine, stap in de goede richting zijn. Het is aan de minister om daar op een verantwoorde manier invulling aan te geven.