Aanpak PARTRIDGE-project krijgt navolging

Frans van Alebeek, medewerker van Vogelbescherming en projectleider van het Interreg-project PARTRIDGE in Nederland, is trots. In de tien demonstratiegebieden van dit internationale project - verspreid over Engeland, Schotland, Duitsland, Vlaanderen en Nederland - zijn zowel het aantal soorten broedvogels, als het aantal territoria per soort toegenomen in vergelijking met de referentiegebieden waar niks werd ondernomen.

Soorten die profiteren van het PARTRIDGE-project zijn onder meer grasmus, rietgors, kievit, veldleeuwerik, geelgors en kneu. In elk demonstratiegebied is inmiddels tenminste 7 procent van het oppervlak ingericht met maatregelen, zoals keverbanken en bloemblokken. Dit heeft in deze gebieden al geleid tot een enorme toename van het aantal insecten. De biodiversiteit gaat hier dan ook met sprongen voorruit en dat blijft gelukkig niet onopgemerkt.

Helaas wil juist de soort waar het allemaal om begonnen was, de patrijs, nog geen duidelijk toename laten zien. De aantallen variëren sterk per jaar en tussen de verschillende demonstratiegebieden. En we hebben zoveel extra dekking in onze projectgebieden aangelegd, dat het veel moeilijker is geworden om de aantallen patrijzen goed te tellen.

Even terug naar de start. Het Interreg-project PARTRIDGE is in 2016 gestart in Engeland, Schotland, Duitsland, Vlaanderen en Nederland. Aanleiding was de enorme achteruitgang van de patrijs in West-Europa. Deze ooit zo gewone boerenlandvogel kwam op de Rode Lijst. In Nederland is de populatie sinds de jaren ’70 maar liefst met 95 procent afgenomen.

Leefden er in 1975 nog 100.000 patrijzenpaartjes in ons land, nu zijn dat er rond de 5000. De patrijs is de beste indicator voor de gezondheid van het landbouwecosysteem; daar waar de patrijzen het goed doen, is de soortenrijkdom hoog en functioneert het ecosysteem goed. En daar waar patrijzen verdwijnen, is het akkerlandschap sterk verarmd en achteruit gegaan.

Het doel van het PARTRIDGE-project is om de achteruitgang van de patrijs in West-Europa te stoppen en 30 procent meer biodiversiteit te realiseren. Een belangrijk onderdeel is het uitwisselen van kennis met boeren, jagers, natuurbeschermers en beleidsmakers door heel Europa. Zo wordt er naar een duurzame akkerbouw met behoud van natuur toegewerkt.

Voor Nederland stonden in 2016 West-Brabant en Zeeland aan de wieg van dit project, waar bevlogen mensen zoals Jochem Sloothaak en Alex Wieland zich inzetten voor de patrijs. In 2019 werd het project met drie jaar verlengd en uitgebreid met Denemarken. Nu heeft in Nederland de provincie Groningen aangegeven ook aan de slag te willen voor de patrijs, met eenzelfde aanpak als in het PARTRIDGE-project. Op dit moment is de eerste verkenningsfase van start gegaan. Frans is trots: “We hebben laten zien dat de maatregelen werken en nu zie je dat anderen de aanpak gaan overnemen!”

Frans van Alebeek schrijft het succes van PARTRIDGE toe aan de bevlogenheid van de projectleden en aan de constructieve manier van samenwerken met verschillende partijen (boeren, jagers, agrarisch collectieven, overheden, beleidsmakers en onderzoekers) in de verschillende landen. Daarbij is het belangrijk geweest om elkaars verschillen te respecteren en kennis met elkaar te delen. Hij hoopt op een blijvende nalatenschap voor het PARTRIDGE-project. Hopelijk zal dit betekenen dat de patrijs in West-Europa weer volop te zien zal zijn in het akkerlandschap.