Vale gierzwaluw

Snel naar informatie over:

• Herkenning
• Leefwijze
• Verspreiding en aantal
• Bescherming
• Wet- en regelgeving

Geluid

Vergelijkbaar 'gierend' geluid als gierzwaluw, maar iets lager en met een stijgend en dalend ritme (tweelettergrepig): "psiee-rrruu".

• Vluchtroep
• Vluchtroep

Broeden

Vale gierzwaluwen broeden op allerlei plaatsen, zoals in holtes in gebouwen, grotten en rotswanden, onder dakpannen en zelfs in holtes in palmbomen. Broedt in kolonies van enkele paren tot 60 paar. Meestal twee legsels; het eerste vanaf midden april, het tweede vanaf eind juli. Het nest is een kommetje van strootjes en veren, bijeengekit met spuug. Na paringen die zich in volle vlucht afspelen, legt de vrouw 2 of 3 eieren. Man en vrouw wisselen het broeden af en na circa 22 dagen komen de eieren uit. Ongeveer 47 dagen later zijn de jongen vliegvlug.

Leefgebied

De vale gierzwaluw is een koloniebroedvogel van de landen rond de Middelandse zee. Hier broeden ze in holtes in rotswanden en gebouwen; vaak aan zee maar ook wel in hoger gelegen berggebieden. Met name op het Iberisch schiereiland huizen grote populaties. De vale gierzwaluwen die bij ons opduiken, komen waarschijnlijk hiervandaan.

Voedsel

Foerageert al vliegend en plukt zo tal van insecentensoorten uit de lucht, zoals bijen, wespen, wantsen, vliegjes en kleine kevers. Vaak in gezelschap van andere gierzwaluwsoorten.

Vogeltrek

De meeste vale gierzwaluwen uit Europa overwinteren direct ten zuiden van de Sahara in een brede band van West-Afrika tot Ethiopië, maar een deel blijft in de winter in het broedgebied. De trekvogels blijven veel langer in Europa dan gewone gierzwaluwen, ook al omdat ze vaak twee keer tot broeden komen. In maart en april keren ze al terug uit Afrika en ze trekken pas weg in oktober en november. Dat is ook de tijd dat jonge vogels bij ons opduiken.

Aantallen in Nederland

Waarnemingen

Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl

Kijktip

Zie je in Nederland een 'gierzwaluw' in oktober of november, dan is de kans aanzienlijk dat het een vale gierzwaluw betreft. De gewone gierzwaluw is extreem zeldzaam in oktober en november. Hij komt in april-mei, broedt maar éénmaal per seizoen en verdwijnt al in de zomer richting Afrika. Een belangrijk verschil met de vale: die komt al in maart en april aan in Europa, broedt vaak tweemaal per seizoen en trekt pas weg in oktober en november.

In Europa

Broedt in de landen rond de Middellandse Zee, op de Balkan en op het Arabisch schiereiland. Mede door uitbreiding van het broedareaal in noordelijke richting duiken in het najaar steeds vaker jonge vogels op in Noord- en Noordwest-Europa.

Meer informatie

• BirdLife International

Wat wij doen

Vogelbescherming zet zich in voor een algehele verbetering van de natuurkwaliteit in Nederland. Daar profiteren ook dwaalgasten van.

Wat kun jij doen

Verstoor geen dwaalgasten en respecteer de aanwijzingen van terreinbeheerders. Gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk kunnen belangrijk bijdragen aan een basiskwaliteit natuur in Nederland, waardoor het voor vogels aantrekkelijker wordt om in Nederland te verblijven.  

Meer weten?

• Vale gierzwaluw steeds vaker gezien in Nederland
• Dutchavifauna.nl
• Waarneming.nl

Algemene regels

De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:

• vogels opzettelijk te doden of vangen;
• nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
• eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
• vogels opzettelijk te storen;
• vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.

Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.

De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:

• de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
• de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
• de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
• het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).

Bijzondere regels

Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort slechts in beperkte mate op doortrek in Nederland voorkomt.

Meer weten?

• Juridische bescherming van vogels
• Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
• Soortendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
• Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)