Het ringen van vogels geeft veel inzichten in hun gedrag. Zo ontdekken wij bijvoorbeeld ook de leeftijden per vogelsoort. Toen ik hierover nadacht, vroeg ik mij af hoe het zit met onze Beleef de Lente soorten. In deze blog zet ik ze voor u op een rijtje!
Het ringen van vogels geeft ons heel veel informatie over een vogelsoort. Er worden namelijk allerlei metingen gedaan bij verschillende soorten. Bij roofvogels is het bijvoorbeeld heel lastig om het vet te meten door de hoge dichtheid van de veren. Bij zangvogels is dit echter heel makkelijk en kan er bijvoorbeeld heel goed gekeken worden of dit een vogel is die al aan het opvetten is voor de trek, of dat deze in Nederland blijft. Het feit dat elke vogel een unieke ring krijgt, geeft ons informatie over de populatie. Maar het is ook een hele goede indicator over hoe oud een vogel nou wordt. Zo is er ooit een scholekster geringd, en 46 jaar later teruggezien!
Maar goed, hoe zit dat dan eigenlijk met onze Beleef de Lente soorten?
(De volgende gegevens zijn gebaseerd op Vogeltrekatlas dat alleen beschikt over informatie over Nederlandse vogels, tenzij ze vanuit het buitenland gemeld zijn.)
Bosuil
De oudste bosuil is op 13 mei 1991 geringd als nestjong. Later, op 26 april 2016, werd hij helaas dood teruggevonden. De bosuil was maximaal een week dood. Dit is wel veel ouder dan de gemiddelde leeftijd van deze mooie uil. Van de 20.529 bosuilen die in Nederland geringd zijn, is de gemiddelde leeftijd namelijk net 3 jaar. Het vrouwtje wat nu aan het broeden is, is geringd in 2015. We weten dat ze nu minimaal 4 jaar oud is. Van vader bosuil weten we de leeftijd niet, omdat deze niet geringd is.
Havik
Een Nederlandse havik die op 21 juni 1990 geringd werd als nestjong, werd later net zoals de bosuil dood teruggevonden. Dit was op 17 mei 2010. Dit betekent dat hij net niet de 20 jaar heeft gehaald. De op één na oudste havik is minstens 19,6 jaar oud geworden. Deze is namelijk wél levend teruggezien! Vader havik van onze webcam is minstens 5 jaar oud. Deze werd op 13 juni 2015 geringd.
Steenuil
De oudste in Nederland geringde steenuil heeft een mooie leeftijd van minstens 14 jaar behaald. Deze is op 30 mei 1981 geringd als volwassene en is op 29 mei 1995 gezond teruggevangen en losgelaten door een ringer. De 14 jaar van deze uil is een verdubbeling van de gemiddelde leeftijd. Deze kleine uilen worden namelijk gemiddeld 6 jaar oud, maar eigenlijk is het al knap als de jongen het tweede levensjaar halen. 80 procent van de geringde jongen worden namelijk dood terug gemeld.
IJsvogel
In Nederland is de oudste (geringde!) ijsvogel 5 jaar oud geworden. Dit is niet oud, want ze worden rond de 5-6 jaar. Een Belgische ijsvogel spant wel de kroon. Deze vogel die in België geringd is, werd in Nederland gevangen op een leeftijd van liefst 21 jaar! Een echte bejaarde dus. De gegevens van Nederland zijn mogelijk niet compleet genoeg om wat over de leeftijd te zeggen. Misschien betekent het dat we met zijn allen beter op de ijsvogels moeten gaan letten.
Koolmees
Net voor de eeuwwisseling, op 8 november 1999, is er een koolmees geringd die precies 17 jaar en één dag later gezond is teruggevangen. Een gemiddelde koolmees leeft maar driekwart jaar en heeft daarna jaarlijks een kans van 40% om te overleven. Deze is dus absurd oud geworden! Een collega van het Beleef de Lente team zei dat deze koolmees wel aan het infuus zou hebben gelegen. Misschien wel!
Ooievaar
De oudste vogel van dit lijstje is zeker bijna 48 jaar oud geworden. Deze ooievaar is namelijk in 1969 op 1 mei geringd met de leeftijd als onbekend. Vorig jaar, op 6 februari, is deze weer levend gezien. Dit betekent waarschijnlijk dat hij al wat ouder is (geworden) dan 47,8 jaar. Jonge ooievaars worden overigens wel ouder dan de koolmees hiervoor. Het is niet ongebruikelijk voor deze vogels om de 10 jaar te halen. Er zijn zelfs een flink aantal ooievaars die ook de 40 jaar hebben gehaald.
Kauw
Bijna 39 jaar geleden (31 mei 1979) is er een kauw geringd als nestjong. Deze vogel heeft de eeuwwisseling overleefd en is op 5 september 2001 terug gevangen. Dit kauwtje is levend en gezond teruggezet in de natuur en heeft uiteindelijk een mooie leeftijd van 22,3 jaar bereikt. De gemiddelde leeftijd van deze eigenwijze vogel is trouwens 2,5 jaar.
Slechtvalk
In Nederland staat het record van meest bejaarde slechtvalk op 15 jaar. Het record in Europa staat echter op 17,4 jaar. Dat was een vrouwtje uit Zweden. In de Verenigde Staten werd echter een slechtvalkring afgelezen in 2012 waarvan bleek dat deze al 19 jaar en 9 maanden oud was!
Zo zie je maar, vogels kunnen je blijven verrassen.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
