Veel te bescheiden

Roos Tol | zondag 5 juli 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 817x

Het is de laatste dagen wat rustig bij de vijver; geen extreme temperaturen, volop insecten en wormen na wat regenbuien. Geen nieuwe bijzondere, al dan niet nachtelijke, bezoekers. Een mooi moment om eens een heel onopvallend vogeltje in de schijnwerpers te zetten: de heggemus.

Nozeman en Sepp Nederlandsche vogelen KBN

Om te beginnen dit: een heggemus is geen mus!
Heggemussen vormen een eigen familie in de orde der zangvogels, de Prunellidae (Heggemussen). Hiervan bestaan 13 soorten.

Mussen, Passeridae, vormen een familie met 49 soorten. De bekendste is vast de huismus, die zich luidruchtig in grote groepen in onze leefomgeving vertoont.
Om een heggemus waar te nemen, moet je net wat meer moeite doen!

Winterzanger en bastaardnachtegaal

Onze heggemus – Prunella modularis – wordt in Nozeman & Sepp Sylvia modularis ofwel Winterzanger genoemd. Men meende dat waar andere zangvogels wegtrokken, de heggemus juist naar ons toe kwam “om met ons het gure en koude jaarseizoen” door te brengen. Toch zijn ze jaarrond in Nederland aanwezig. Een gedeelte trekt weg, een ander deel trekt vanuit het noorden naar hier.

Feit is dat heggemussen al heel vroeg in het voorjaar, in januari vaak al, beginnen te zingen. De zang is een helder, hoog, zilverachtig liedje vanuit de toppen van struiken of heesters. Aan die zang dankt hij zijn bijnaam Bastaardnachtegaal.

Merkwaardig genoeg noemen Nozeman & Sepp het een “niet erg schuwe vogel”. Misschien was dat in 1828 zo, wij kennen hem als een teruggetrokken vogel die zijn kostje van voornamelijk insecten onopvallend op de grond onder struiken en heggen zoekt. In de winter wil hij nog wel eens voor zaadjes bij een voedertafel komen, maar als het hem te druk wordt, is hij weer vertrokken.

Horen én zien

Van zijn uitbundige kleuren moet de heggemus het niet hebben… maar als je hem goed bekijkt, zie je dat het juist in zijn eenvoud een schitterend mooi vogeltje is, met zijn bruine bovenkant, donkere tekening, blauwgrijze borst en kop, okerkleurige pootjes en ranke snavel.
Daarnaast kent de heggemus een turbulent liefdesleven – het is heel gebruikelijk dat zowel man als vrouw meerdere partners heeft en soms helpen meerdere mannen met het verzorgen van de jongen van één nest.
Voor het vrouwtje zingt hij bovendien een bijzonder liedje, een liefdes-fluisterzang.
Die daarvoor in ruil prachtig blauwe eieren legt.

Genoeg redenen om de heggemussen toe te roepen: niet zo bescheiden, Prunella modularis; kom uit die struiken en laat jezelf zien!

PS Vierkante ogen van het kijken, even iets anders doen? Tikkie!