De eieren van de bosuil blijken dit jaar ontzettend kwetsbaar. Wat is er aan de hand?
Gisteren werd ons weer eens duidelijk hoe kwetsbaar de natuur is. Toen vrouw Bosuil op stond om buiten een ommetje te gaan maken, leek het er op dat er een tweede ei ingedeukt was. In het begin van de avond verliet vrouw Bosuil opnieuw de kast en nu was heel duidelijk te zien dat het tweede ei ook ingedeukt was. De vraag die vele kijkers hebben is: Wat is er aan de hand met de eieren?
Deuken en scheuren
Laat ik nogmaals voorop stellen dat een deukje in het ei niet meteen betekent dat het ei ook niet meer levensvatbaar is. Zolang de schaal heel blijft en er geen scheuren in de eischaal ontstaan, kan het zijn dat het ei nog levensvatbaar is. Zodra de deuk scheuren vertoont is het wel over voor dat ei. De vochtregulatie verslechterd en het ei droogt als het ware uit. Wanneer de schaal heel blijft, kan er door de poriën van de schaal lucht in, maar geen vocht uit.
Tussen hoop en vrees
Het is vanaf de camera lastig te zien of de deuken ook de schaal beschadigd hebben. De deuken in de twee eieren maken ons natuurlijk ongerust over het derde ei. Maar de hoop blijft dat het ene ei sterk genoeg is. De tijd zal het leren. Wat betreft de andere eieren is het afwachten, maar het ziet er niet goed uit. We weten het pas zeker zodra we de eieren kunnen bekijken, dat kan tijdens het ringen. Als er natuurlijk nog eieren uit komen.
Wat is er aan de hand?
Nee, het is niet normaal dat dit gebeurt bij eieren. We zijn met het team druk aan het zoeken geweest naar de achterliggende reden. Het blijf gissen, want zeker weten kunnen we het niet. Ook de bosuilen experts die we kennen, weten het niet zeker.
Allereerst is het vrouwtje al aardig op leeftijd. Wellicht kan het aan kalkgebrek liggen in de aanmaak van eieren. Hoewel het vrouwtje voldoende te eten heeft, kan er een reden zijn dat ze de kalk uit haar voedsel niet kan omzetten in een sterke eierschaal. Het kan er aan liggen dat ze al wat meer op leeftijd is: Ze komt al vele jaren in deze kast en een bosuil wordt gemiddeld zo’n 10 tot 15 jaar oud.
Wat wel opvallend is: Het is wederom bij een legsel van drie eieren dat we de deukjes zien. Twee jaar geleden was het ook bij een legsel van drie eieren dat een ei een deuk op liep. Wellicht is het kalkgebrek pas bij een legsel van meer dan 2 eieren zichtbaar, omdat het dan lastig wordt in zo’n korte tijd een stevige schaal om alle eieren te leggen.
Een tweede mogelijkheid is de kast en de bodem bedekking. Er liggen houtsnippers op een platte, houten bodem van de kast. Vrouw Bosuil heeft echter de bodembedekking aan de kant geschoven en heeft de eieren, zo lijkt het, op de kale houten ondergrond liggen. Voor volgend jaar wordt bekeken of er geen andere, meer gespreide bedekking op de bodem van de kast geplaatst kan worden.
Verder is er mogelijk een andere afwijking aan het ei. Doordat de binnenkant los komt te liggen van de schaal (dit kan een veelheid aan redenen hebben) is er geen tegendruk meet op de schaal van binnenuit en kan het vrouwtje met het simpele keren van de eieren al een deukje veroorzaken. Een klein deukje wordt een zwakke plek in de eischaal, waardoor de deuk groter wordt.
Of is het misschien verzuring? Onderzoek heeft aangetoond dat eieren van o.a. koolmezen op de veluwe door een kalktekort onvoldoende schaal hebben en jongen een kalkgebrek vertonen met vergroeiingen en botbreuken tot gevolg. Er is voor zover bekend nog geen relatie met verzuring in de Meinweg of met bosuilen. In hoeverre muizen last hebben van dit kalkgebrek en dit doorgeven aan bosuilen is niet bekend. Meer weten over verzuring? Lees het hier.
Wat gaat het worden met onze eieren?
Wat de reden ook is. Feit blijft dat twee eieren gedeukt zijn. Helaas is er geen uitdeukservice voor eieren. Het kan dus zijn dat het embryo toch door groeit, zolang er maar geen breuken ontstaan. Maar de grootte van de deuken stelt niet gerust hierop. Laten we vooral hopen dat het ene ei goed blijft en er een sterk kuiken uit komt.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
