Merel insectenhotel / shutterstock
Elke vogel telt
Geplaatst op 2 december 2024
Ieder jaar tellen eind januari ruim honderdduizend mensen de vogels tijdens de Nationale Tuinvogeltelling. Daar zijn we blij om, want het geeft ons een helder beeld van hoe het met de vogels in onze tuinen gaat. In sommige gevallen is het ronduit zorgwekkend: de huismus en merel hoor en zie je al veel minder in en rond onze tuinen. Met de gegevens van de Tuinvogeltelling kunnen we deze en andere bedreigde vogels beter beschermen. En dat is dus hard nodig.
Vogelvriendelijke tuin
Vogelbescherming organiseert de Nationale Tuinvogeltelling sinds 2003. Wat begon als een klein vogelfeestje, is uitgegroeid tot een enorm evenement. Meer dan honderdduizend mensen turen een half uurtje naar hun tuin (of balkon) en geven de vogels door die ze zien. Meedoen aan de Tuinvogeltelling is vooral leuk. Het is voor nieuwe deelnemers vaak de eerste kennismaking met de vogels in hun tuin en voor tuinvogelliefhebbers is het een mooie gelegenheid om even te genieten (kopje koffie en kijker erbij). Komt je lievelingsvogel in dat half uurtje tellen voorbij?
Vogelbescherming hoopt vooral dat deelnemers na deze kennismaking zoveel zin in vogels krijgen dat ze besluiten hun tuin of balkon vogelvriendelijker in te richten. Wil je daar meer over weten, kijk dan op onze tuin-pagina’s over wat je allemaal kan doen. Alvast, wil je één goed ding doen in je tuin, kijk dan of je een meidoorn kunt planten. Een dichte struik met stekels en bessen. Vogels kunnen er schuilen en vinden er voedsel.
Grootste burgeronderzoek
De Tuinvogeltelling is het grootste burgeronderzoek van Nederland. Bij burgeronderzoek gaat het om de kracht van de aantallen. Omdat we de Tuinvogeltelling nu al zoveel jaar op rij in dezelfde periode organiseren en ómdat zoveel mensen meedoen, krijgen de gegevens waarde. We kunnen daardoor uit de gegevens trends halen, waar we ons beschermingsbeleid op afstemmen.
Zo zien we in de data van de Tuinvogeltelling dat de huismus uit de kernen van de grote steden in de Randstad is verdwenen (-50% sinds 1975) en dat de spreeuw uit Nederland verdwijnt (-65%). Dat is niet heel vreemd: groene heggen zijn vervangen door houten schuttingen, en waar ooit de rommelhoekjes en inheemse struiken voedsel en schuilplaatsen boden, ligt nu een zee aan tegels. Steeds minder plekken in de stad én direct daarbuiten bieden vogels wat ze nodig hebben om te overleven en dat toont de Tuinvogeltelling aan, als een vorm van ‘ondersteunend bewijs’ bij meer gestandaardiseerde tellingen.
Bij de komende telling op 24, 25 en 26 januari (2025) zijn we vooral ook benieuwd naar hoe de aantallen van de merel zich ontwikkelen, want het usutu-virus dat in eerdere jaren al de dood van vele, vele merels betekende, lijkt weer terug.
Wil je meetellen?
Ontvang dan nu alvast tips over hoe je je tuin vogelvriendelijk kunt inrichten en hoe je tuinvogels beter kunt leren kennen.
Aantallen weersafhankelijk
Vogels zijn de boodschappers van onze veranderende omgeving – de kanariepiet in de kolenmijn. Hun afname laat zien dat hun leefgebied – en de natuur in de stad – achteruitgaat. De Nationale Tuinvogeltelling is dé manier om te ontdekken welke vogels nog in onze tuinen en buurten leven en hoe ze die gebruiken.
Zo zien we door de Tuinvogeltelling dat vogels bij koud weer aangewezen zijn op de tuinen. Vogels die normaal gesproken in het bos leven trekken bij vorst en sneeuw massaal naar de stad om daar te overleven. Of het zal sneeuwen en vriezen in 2025 is natuurlijk zeer de vraag met alle zachte winters van tegenwoordig. Duidelijk is wel, hoe kouder het is, hoe meer vogels er worden geteld.
Wil je de resultaten van 2024 zien? Die vind je op de website van de tuinvogeltelling, net als telinstructies.
Meehelpen met vogels beschermen?
Dat kan op veel manieren. Als hiervoor gezegd door je tuin of balkon vogelvriendelijk te maken. Of door een nestkast op te hangen. Die zijn er in allerlei maten. Elke vogel heeft eigen woonwensen.
Je kan ook besluiten om Vogelbescherming te steunen door lid te worden of met een donatie. Dan kunnen we samen blijven werken aan plekken waar vogels ruimte hebben om te leven.
