Winterse lijsters: koperwiek en kramsvogel

Koperwiek en kramsvogel broeden vooral ten noorden en oosten van ons, al is de kramsvogel ook een zeer zeldzame broedvogel in Nederland. In het najaar echter komen ze in beweging. En dat doen vooral koperwieken soms zelfs en masse. Voor een deel gebruiken ze ons land als tussenstop om verder zuidwaarts te trekken. Maar beide soorten komen ook naar hier om te overwinteren. En als het elders flink winter wordt – met veel sneeuw – dan komen er nog meer soortgenoten bij. Dat zijn ook de momenten dat ze in tuinen opduiken.

De twee noordelijke lijstersoorten lijken oppervlakkig gezien wel wat op elkaar; ze zijn dan ook familie. Ze trekken ook vaak op in gemengde groepen van beide soorten. De koperwiek is de kleinste; als je ze rustig bekijkt valt de prachtig geelwitte oogstreep en keelstreep op. Zelfs van als je van grotere afstand naar ze kijkt valt dat vaak nog wel op, al lijken de vogels dan vooral grauwbruin te zijn. Als koperwieken (op)vliegen zie je opeens de roestrode oksels tevoorschijn komen waar de vogel zijn (en haar) naam aan dankt.

De kramsvogel is flink groter dan de koperwiek. En vooral ook luidruchtiger. Wanneer tijdens een wandeling door een open landschap een heg of struikgewas opeens ‘explodeert’ van de vogels dan kan het zomaar om kramsvogels en koperwieken gaan. De kramsvogels roepen een luid ‘tsjakke-tjakke-tjak’, de roep van de koperwiek is veel hoger en vergeleken met de kramsvogels veel minder opvallend. Koperwieken klinken als een hoog en scherp ‘psrieee’. Aan zittende kramsvogels valt vooral ook de grijze kop en staart op, in combinatie met een donkerbruine rug. Koperwieken hebben dat niet, en de andere lijsters ook niet.

Natuurlijk komen ze naar onze streken voor het voedsel en ze zijn werkelijk dol op bessen. Besdragende struiken zoals meidoorn, lijsterbes, liguster en Gelderse roos zijn favoriet, langs de kust aangevuld met duindoorn. Overal waar deze struiken te vinden zijn, kun je nu geheid koperwieken en kramsvogels vinden. Wil je kans maken op deze prachtige lijsters in je tuin, dan is het aanplanten van deze besdragers van harte aan te bevelen. En het fleurt de tuin nog op ook, net de lijsters zelf.