Jochem Myjer: “Ik keek met tranen in mijn ogen naar die zeearenden”

“Mijn hele leven ben ik op vakantie geweest op het vogeleiland Texel. Mijn vader en opa waren enorme vogelaars en hebben mij aangestoken. Op álle vakantiefoto’s zie je me met een verrekijker lopen. Zo grappig. Ik heb mijn hele jeugd uitgebreid gevogeld en liep altijd langs de IJssel in Zutphen, waar ik woonde van mijn derde tot mijn dertiende. Toen ik acht of negen jaar was ging ik ’s morgen vroeg mee met de vogelwachten. Ik wilde later ábsoluut vogelwacht worden. Of cabaretier.”

“Ik vond de studie biologie geweldig, maar op mijn 19e werd ik al cabaretier en dat combineerde slecht. Ik heb het drie jaar naast elkaar volgehouden. Toen moest ik een vakgroep kiezen, maar niemand wilde me hebben omdat ik te vaak weg was. Zelfs de lerarenopleiding was geen optie. Die zeiden ‘als jij opblijft tot 2.00 uur ’s nachts en dan weer om 7.00 uur op moet om voor de klas te staan, vinden wij dat onverantwoordelijk’. Dus ik kon stoppen, ik ben er letterlijk uitgewerkt. Ik vond het jammer, maar begreep het wel. Een half jaar later was het ook onmogelijk geweest de studie af te maken, omdat het toen hard ging met het cabaret.”

“Nee en het zat me een beetje dwars, want die liefde voor biologie en vogels wilde ik wel kwijt. Daarom heb ik een kinderboek geschreven over wezentjes die leven in de duinen, de Gorgels. Als je het boek goed leest, zie dat het ook gaat over mijn liefde voor de Wadden en de natuur en dat het kinderen leert naar vogels te kijken. Eigenlijk bén ik zelf dat jongetje met een verrekijker uit het boek. Ik zeg altijd dat ie superogen heeft. Dat had ik ook wel willen hebben.”

“In Nederland zijn de vogels onze safaridieren en vogelexcursies zijn onze safari’s, dat vind ik zo’n cadeautje. Mensen zeggen dan: ‘Jij?! Jij hebt toch helemaal geen geduld? Jij kan toch helemaal niet door de natuur lopen en niks doen?’ Maar als je wél wat te doen hebt in de natuur is het gewéldig en in mijn geval is dat vogels kijken. Of vliegvissen.”

“De grutto is de vogel waar ik verliefd op ben. Maar ik blijf vinden dat dat de blauwe reiger onze nationale vogel had moeten worden. Ik ben er niet zozeer fan van, maar ik vind het een typisch Nederlandse vogel. Mijn beeld van Nederland ‘s ochtends vroeg - mijn favoriete tijdstip - is mist op het water en altijd wel ergens een blauwe reiger. Het is niet een vogel die aanspreekt, mensen noemen hem schoffie, maar hij hoort bij het typische Hollandse landschap.”

“Mijn mooiste vogelervaring was in Noorwegen. Ik ging een berg op en was bijna bij de top, toen er ineens twee gigantische zeearenden overvlogen, op nog geen vijf meter boven me. Ik schrok me helemaal kapot natuurlijk. Ik stond daar, met letterlijk de tranen in mijn ogen en dat durf ik hardop te zeggen. Dat was zo machtig en dan voel je je zo nietig. Waanzinnig spectaculair.”

“Ik vind het zo leuk om het vogelen weer door te geven aan mijn kinderen. Ik heb ze toen ze vijf of zes jaar waren van die speelgoedcameraatjes gegeven, waar ze doorheen konden kijken. Ik heb ook altijd mijn eigen verrekijkers klaarstaan en leg uit wat ze zien. Ze hebben nooit gezegd ‘daar gaat een vogel’, altijd ‘daar gaat een merel’. Vogel bestaat niet. Het hoogtepunt kwam toen mijn dochter vijf was en mij ‘s morgens om 6.30 uur wakker maakte. ‘Páppa, een specht.’ Had ze dus opgezocht. Toen ze negen werd: ‘páppa, ik wil graag een echte verrekijker’. Ik was helemaal gelukkig.”

“In mijn jeugd zag je áltijd kemphanen. Nu nooit. Ik kon naar een willekeurig veld gaan en dan kon ik urenlang kijken naar hun gevechten. Ik vind het heel heftig dat ik ze niet meer zie. Hetzelfde met de grutto, dat baart me ontzettend veel zorgen. En het is ook gewoon jammer, ik mis ze.”

“Als ik op een positieve manier kijk, zie ik ook wel weer goeie dingen. Natuurgebieden in aanleg en ik denk dat er steeds meer awareness komt. Op mijn manier draag ik daaraan bij. De natuurfilms van Ruben Smit ook, die helpen mensen absoluut ineens zien hoe mooi onze natuur is. Ik ben zó’n fan van de Nederlandse natuur. We leven in zo’n ontzettend mooi land. Jongens, kijk nou eens hoe mooi ons land is! We moeten er zuinig op zijn!”