Door
Jeanet van Zoelen
Medewerker Vogelbescherming
Geplaatst op 1 mei 2024
Nestfotografie: nooit doen! Dat is het uitgangspunt van Vogelbescherming. Maar als je ineens overvallen wordt door een vogelnest in je badkamer of onder je fietszadel, dan is een snelle foto logisch. Daarna is het devies weer: een manier bedenken om de vogels rust te geven. De kans bestaat anders dat ze niet terug durven te komen en dan gaat het hele nest (met soms al jongen) verloren. Niet alleen erg droevig, ook nog eens in strijd met de wet, want broedende vogels zijn te allen tijde beschermd.
Gezond verstand mag bij het beoordelen van de kans op nestverstoring. Een voorbeeld. Als je dagelijks op het terras zit en er is desondanks een koolmees boven je hoofd komen broeden, hoef je niet plotsklaps binnen te blijven. De mees is aan jou gewend en vindt je geen bedreiging.
Een ander verhaal is het als er ineens drie grote bouwvakkers je schutting luidruchtig komen vervangen. Daar is de vogel niet aan gewend en uit angst kan ze wegvluchten. Zelfs als ze met al haar moederinstinct blijft zitten, is de stress voor haar en haar man enorm en kost het ze energie die ze nodig hebben om hun kuikens groot te krijgen. Stel werkzaamheden in de buurt van nesten dus uit tot de jongen groot zijn. Meestal na een week of twee met een paar dagen extra omdat ze niet altijd direct kunnen vliegen.
Hieronder wat voorbeelden van aparte nestplaatsen en welke mogelijkheden er in dit soort gevallen zijn om de vogels toch aan de benodigde rust te helpen.
Deze merel broedt bij Fred en Miranda Takken gewoon in een krans aan de deur. Ze is blijkbaar niet bang uitgevallen. Voor vreemden zal ze wel angst hebben, dus plaats in zo’n geval een briefje met pijl naar de achterdeur voor eventueel bezoek.
Dirk Pot vond een nest onder zijn fietszadel. Waarschijnlijk lang niet gefietst! Bij een leeg nest, kun je een tijdje ongemerkt in de buurt posten en er een oogje houden, om te zien of het nog in gebruik is.
Dan dit… Marijcke de Groot betrapte een roodborst in de badkamer van haar caravan. Het dier ziet er bang uit op deze foto, dus ze heeft hopelijk de deur dichtgetrokken en tijdelijk een andere doucheplek gevonden.
Als je een nest vindt dat is gemaakt tijdens jouw afwezigheid op een plek waar je nu wel vaak moet komen (denk aan een boot, vakantiehuis, balkon etc.), is de vogel niet aan je gewend. Probeer dan tijdelijk een alternatief te vinden.
Janet Gerbens Bos had deze nestkast nog niet opgehangen, of hij werd al in gebruik genomen door een ijverige koolmees. Gewoon op de grond! Je snapt soms toch niet hoe zo’n vogel nou denkt: op de perfecte plek uit de zon en de wind, hoog genoeg met vrije aanvliegrouten en bomen en voedsel in de buurt vertikken ze het en dit is blijkbaar prima…
Laat zoiets maar op zijn beloop, na het broedseizoen of wanneer de kast niet meer in gebruik is kun je ermee verder.
Dit is een erg riskante foto, omdat de drie (!) nestjes nog volop in gebruik zijn en hun veilige huisje weg is gehaald. Gea van der Tuuk had ongetwijfeld geen idee dat ze er zaten en wilde gewoon een plant in die pot zetten… Als de pot meteen is teruggeplaatst en met rust gelaten, is de kans groot dat alles goed kwam. Dat kun je in vergelijkbare situaties ook het beste doen.
Een brievenbus is natuurlijk ook een perfect nestplekje! Hier goed aangepakt met een waarschuwing erop voor de postbode, zodat hij de post tijdelijk elders kan leggen.
Een verbazingwekkende vondst als je thuis komt van vakantie. Maar, duiven broeden vrijwel altijd op de gekste plekken en vinden de plantenbak niet meer dan normaal. Zet je stoel een paar meter verderop en geef ze de ruimte.
Vaak is het advies: geef ze de ruimte, zoek een alternatieve plek of route, maar hoe lang dan? Dat verschilt natuurlijk per vogel. Globaal: vaak twee weken broeden, twee weken jongen op het nest. Iets specifieker voor de vogels van bovenstaande voorbeelden in deze tabel.
Vogelsoort | Aantal dagen broeden | Aantal dagen jongen op nest |
Kool- en pimpelmees | 13-15 | 18-21 |
Merel | 11-15 | 12-15 |
Roodborst | 12-15 | 13-15 |
(Stads)duif | 16-17 | Rond 35 |
Nadat de jonge vogels zijn uitgevlogen, worden ze nog twee tot drie weken in de tuin of omgeving gevoerd. Bij merels soms alleen door het mannetje, terwijl het vrouwtje alweer aan een nieuw broedsel begint. In deze periode kun je de restanten van het nest weghalen en de brievenbus, bloempot of badkamer weer normaal in gebruik nemen en genieten van die rond hupsende kleintjes.
Veel vogels kun je helpen met een nestkast. Elke soort heeft eigen woonwensen. Waar en hoe je de nestkast ophangt, is belangrijk, net als het type kast. Koop 'm bij Vogelbescherming, dan steun je ook ons werk.
In deze gratis vogelcursus voor beginners leer je van Nico en Camilla in tien vogellessen veel tuinvogels en hun geluiden herkennen. Met handige tips, filmpjes en ezelsbruggetjes. Je ontvangt meteen de eerste vogelles per mail.