Nieuw Europees actieplan voor weidevogels

We zouden u graag laten weten dat het beter ging met weidevogels zoals grutto, wulp, scholekster, kievit en tureluur. Maar dat is niet zo. Deze steltlopers die van natte weides houden, gaan rap achteruit. Niet alleen in Nederland, maar in alle EU-landen waar ze voorkomen.

De oorzaken van dit weidevogelverdriet zijn genoegzaam bekend. Vogels maken weinig kans om te overleven door de intensieve landbouw met bijbehorende lage waterstanden, vroeg en vaak maaien en weinig kruidenrijk grasland zonder insecten. Ook is er sprake van een sterk toegenomen predatiedruk. Die geringe overlevingskans is geen onwrikbare natuurwet, als we willen kan dat anders.

Een groep boeren, zoals uit het weidevogelnetwerk van Vogelbescherming, laat zien dat het anders kan. Het is mogelijk een goed lopend boerenbedrijf te hebben én extra aandacht voor natuur en weidevogels. U kunt deze boeren helpen door hun producten te kopen. Ook consumenten dragen zo bij aan de noodzakelijke verandering. Maar wat kunt u het beste kopen? Kijk hier voor de Zuivelwijzer.

Vogelbescherming steunt boeren die natuurvriendelijk(er) produceren van harte. Maar we zijn op vele fronten actief voor de weidevogels, zoals in de lobbysfeer en internationaal. Vandaar ook het gloednieuwe Europese actieplan voor weidevogels. Gerrit Gerritsen van Vogelbescherming is medeauteur van het plan. “We hebben op basis van wetenschappelijke kennis de problemen voor weidevogels geanalyseerd en maatregelen beschreven om ze te redden. Wat nieuw is: dit is geen actieplan van alleen een groep biologen, maar we hebben het samengesteld mede op basis van overleg met boerenorganisaties en jagers. Zo ontstaat er meer draagvlak voor de maatregelen.”

Aan wat voor maatregelen moeten we denken? Gerrit: “Niet alleen aan de juiste beheermaatregelen zoals die bijvoorbeeld in deze factsheets staan, maar het gaat ook om het steunen van boeren die het anders doen. Consumenten én overheden kunnen dat doen. De een met aankopen van de goede producten, de ander met beleid dat deze boeren echt helpt."

"Een geweldige ontwikkeling is ook de aankoop van grond voor boeren om te kunnen pachten op voorwaarde van weidevogelvriendelijk beheer, zoals in de Groningse Onnerpolder. Verder blijft wetenschappelijk onderzoek en monitoring erg belangrijk.”

Hoe gaat het nu verder? Gerrit: “Wat ons betreft is dit een belangrijke opstap naar een meer natuurvriendelijk Europees landbouwbeleid. Dit plan kan daarbij helpen. Ook verwachten we nu meer kansen bij LIFE-aanvragen voor herstel van Europese weidevogelkerngebieden. Verder biedt het overheden van de betrokken landen concrete handvatten om nu werk te maken van effectieve bescherming, inclusief harde doelstelling voor aantallen vogels. In Nederland hebben we een nationaal plan voor weidevogels, maar wachten we met smart op de concretisering ervan.“

Niet alleen voor steltlopers die van natte weides houden, zijn dankzij de LIFE-bijdrage Europese actieplannen geschreven. Die zijn er nu ook voor twee bijzondere zeevogels: de Yelkouanpijlstormvogel en het Monteiro's stormvogeltje.

Verder zijn er nog zes stuks vernieuwd. Dat gaat om grote zee-eend, witkopeend, monniksgier, lammergier, kroeskoppelikaan en zomertortel.

Over het actieplan voor de zomertortel publiceerde Jules Bos, medewerker Landelijk Gebied van Vogelbescherming, al eerder een Natuurbericht.