De gezelligste vogel van Nederland

Eerst maar een misverstand wegwerken. Wat wij 'gezellig' noemen, is voor een mus natuurlijk louter overleven. Huismussen leven, slapen, broeden, eten en doen eigenlijk alles wat ze doen in groepsverband. Zo kunnen ze elkaar waarschuwen voor mensen, katten, sperwers, ratten en alles wat in hun ogen riskant is.

Als je de vogels wel eens voert, is het je vast opgevallen dat mussen er altijd als de kippen bij zijn. Het voer raakt de grond nog niet of ze zitten er alle twintig. Hoe weten ze toch zo snel dat het eten klaar staat? Logisch: ze seinen elkaar niet alleen bij gevaar, maar óók als er wat te halen is. Het lijkt misschien niet slim, omdat ze dan veel concurrenten hebben bij het eten. Toch profiteren ze er allemaal van, want samen hebben ze ook sneller in de gaten als er ergens wat te halen is. Als je vaker voert, beginnen ze al te kwetteren als je naar buiten komt.

Hebben ze een volle buik, dan is het mussenleven een luizenleven. Dan zie je ze gemoedelijk badderen, opgetogen kwetteren in de heg, of lekker lummelen in de zon. Soms nemen ze een zand- of zonnebad om de veren te verzorgen en parasieten kwijt te raken. Wel weer met z’n allen natuurlijk; ze houden om de beurt een oogje in het zeil.

Huismussen voelen zich overal thuis waar mensen wonen, dus ook in de stad. Wonen ze bij jou? Dan blijven ze daar, winter en zomer. De meeste huismussen leven in een groene, rommelige omgeving: in groene tuinen aan stadsranden of in dorpen. Logisch, in een omgeving vol tegels en beton vinden ze nu eenmaal geen nestplekken of voedsel.

Je kunt acht dingen doen om huismussen te helpen of om ze over te halen ook jouw tuin te koloniseren. Let wel: huismussen blijven hun hele leven op een plek, dus willen graag dat je tuin voldoet aan álle wensen. Ontbreekt één van deze zaken? Snel werk van maken!

1. Een (altijd groene) haag, stekelige struik of klimplant. Denk aan conifeer, klimop, hulst of een beuk- of ligusterhaag. Huismussen houden van behaaglijke beschutting.
2. Een zanderig plekje (haal gewoon een stoeptegel weg). Een zandbad helpt bij het verzorgen en gezond houden van hun veren.
3. Een platte schaal met water of een minivijver met wat stenen erin, zodat ze kunnen staan. Om te badderen en te drinken.
4. Bloeiende bloemen. Daar lok je de insecten mee die ze in de broedtijd nodig hebben voor hun jongen. Laat de uitgebloeide bloemen vooral staan tot het volgende voorjaar, want in de winter eten ze de zaden.
5. Rommelhoekjes waar je bladeren, snoeihout of ander tuinafval laat liggen zodat ze daar lekker kunnen rondscharrelen.
6. Mogelijk aat extra voer: biologische mengsels met zaden en pitten op een voertafel of gewoon op de grond. Zorg ervoor dat alles opgaat, om geen ongewenste gasten aan te trekken.
7. Voldoende nestgelegenheid. Hang eens een nestkast voor ze op. huismus-kolonienestkasten en mussenflats. Hang de nestkast hoger dan 2,5 meter, met zeker 30 centimeter tussen-afstand. Het invlieggat in de nestkast moet voor huismussen tussen de 33 en 35 millimeter zijn.
8. Gebruik géén gif om 'ongedierte' te bestrijden, want dan vinden de mussen minder eten in je tuin.

NB Heb je de perfecte huismussentuin samengesteld? Dan kan het best even duren voordat je wordt ontdekt. Je helpt er sowieso ook andere vogels meer.

In deze illustratie staat alles nog eens kort samengevat: