Sneeuwgors
Snow Bunting, Plectrophenax nivalis - Gorzen (Emberizidae)
Sneeuwgorzen broeden in kale, rotsige gebieden in het noorden en komen naar Nederland toe om te overwinteren. De sneeuwgors is sterk gebonden aan de kust en de grootste groepen worden vooral gezien in het oostelijk Waddengebied. In het binnenland is de soort zeldzaam. De landelijke aantallen schommelen van jaar tot jaar, in de beste jaren zullen enkele duizenden sneeuwgorzen in Nederland verblijven. Als ze vliegen, vallen direct de witte vlekken op de vleugels op en weet je gelijk dat het sneeuwgorzen zijn.
Snel naar informatie over:
Herkenning
Mannetjes in broedkleed zijn geheel wit met een zwarte rug, mantel, schouderveren, vleugelpunt en binnenstaart, en een zwarte snavel. Vrouwtjes hebben 's zomers enige bruine tekening op de kop, zijhals en rug. In de winter zien de vogels er grotendeels hetzelfde uit met rossige geelbruine tint op de kop, zijborst en rug, de mantel en rug zijn geelbruin met zwarte strepen. De bovenvleugels zijn wit met zwarte uiteinden. Vrouwtjes en onvolwassen vogels hebben minder wit op de bovenvleugels.
Geluid
Meestgehoorde roep een zachte kanarie-achtige roller, maar in een grote groep ook geregeld snerpende irritatieroepjes. In vlucht ook een helder, fluitend "tjieoe". Zang een kort hees gekwetter, doet aan veldleeuwerik denken.
14-18 cm
Cursus Vogels in Nederland
Leefwijze
Broeden
Broedt van mei-juli, waarbij mannetjes vaak al 3-4 weken eerder in het broedgebied aanwezig zijn, eerst in groepen en langzaamaan opsplitsend in territoria. Heeft twee legsels van 2-8 eieren, meestal 5. Broedduur 10-15 dagen. Het nest is een dikke kom en wordt gebouwd door het vrouwtje, die het bekleedt met wol en veren van het sneeuwhoen. Het bevindt zich in rotsspleten, maar broedt ook in nestkasten of gebouwen. Na 13 dagen zijn de jongen vliegvlug.
Leefgebied
Sneeuwgorzen zijn 's winters te vinden aan de kust in open gebieden zoals stranden, zeereep, kwelders, dijken en braakliggend terrein. Ze broeden in hooggebergtes, boomloze hoogvenen en toendra en aan de noordelijke rotskusten.
Voedsel
Voornamelijk zaden maar in het broedseizoen ook ongewervelden (de jongen worden alleen hiermee gevoed), waaronder een grote variëteit aan insecten (schietmotten, vlinders, wantsen, kevers) en spinnen. Wordt in Nederland vaakst aangetroffen laag lopend en rennend over de grond, zaden zoekend tussen de lage vegetatie. Foerageert geregeld in grotere groepen samen met strandleeuwerik en ijsgorzen.
Vogeltrek
Trekvogel, in Nederland het meest tussen half oktober en eind november. Grootste deel van de vogels verlaat broedgebied, vrouwtjes trekken zuidelijker dan mannetjes. Over de trek is niet veel bekend, wel dat in Europa vogels voorkomen van Oost-Groenland, IJsland, Noorwegen en oostelijker, terwijl vogels van West-Groenland en westelijker in Noord-Amerika overwinteren.
Verspreiding en aantal
doortrekker en wintergast in klein aantal
Landelijke aantallen schommelen van jaar tot jaar. In de beste jaren zullen enkele duizenden sneeuwgorzen in Nederland verblijven.
Aantallen in Nederland
| Aantal broedparen | Geen broedvogel |
| Geschat maximum aantal overwinteraars | 800-3500 (in 2013-2015) |
| Doortrekkers | 500-2000 (in 2008-2012) |
Bron: sovon.nl
Meer weten over trends? Kijk op sovon.nl.
Waarnemingen
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Kijktip
's Winters voornamelijk aan de kust te zien, eenlingen soms in het binnenland. Vooral in vlucht opvallend wit.
In Europa
Broedvogel in Schotland, IJsland, Scandinavië en de noordkust van Rusland.
Meer informatie
Bescherming
De soort geldt wereldwijd niet als bedreigd.
Eropuit met MijnVogelvinder.nl
Wet- en regelgeving
De sneeuwgors is een beschermde inheemse vogelsoort. Net als alle andere vogels die van nature in het wild in Nederland voorkomen, zijn sneeuwgorzen beschermd op grond van de Europese Vogelrichtlijn. De bescherming van de sneeuwgors wordt in Nederland geregeld door de Omgevingswet.
Algemene regels
De wet verbiedt het om zonder omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit:
- vogels opzettelijk te doden of vangen;
- nesten, rustplaatsen en eieren van vogels opzettelijk te vernielen of beschadigen of nesten weg te nemen;
- eieren van vogels te rapen en onder zich hebben;
- vogels opzettelijk te storen;
- vogels, dood of levend, dan wel delen of producten daarvan in bezit te hebben, te vervoeren en in de handel te brengen.
Uitzonderingen op de vergunningplicht zijn opgenomen in de wet en bijbehorende uitvoeringsregelgeving. De provincie (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kan een omgevingsvergunning verlenen die toestaat in strijd met de verboden te handelen. Daarnaast kan de provincie (en in sommige gevallen het Rijk) vergunningvrije gevallen aanwijzen. Aan beide zijn strenge voorwaarden verbonden.
De wet bevat daarnaast algemene regels voor in het wild levende vogels:
- de algemene zorgplicht die stelt dat iedereen voldoende zorg moet dragen voor de fysieke leefomgeving;
- de specifieke zorgplichten voor natuurgebieden en inheemse vogels die erop gericht zijn om nadelige effecten te voorkomen, beperken of herstellen;
- de verplichting om onnodig lijden te voorkomen bij het legaal doden of vangen van dieren in het wild;
- het algemene verbod op dierenmishandeling (Wet dieren).
Bijzondere regels
Er zijn geen natuurgebieden voor deze soort aangewezen, omdat de soort in wisselende aantallen als doortrekker en wintergast in Nederland voorkomt.
Meer weten?
- Juridische bescherming van vogels
- Beschermde planten, dieren en natuur (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)
- Gebiedendatabase (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit)
- Informatiepunt Leefomgeving
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal