Het is zover, de beelden lijken mij overtuigend: de kerkuilen zijn gestart met hun broedseizoen van 2025. We zien het gebeuren voor de camera, ze knuffelen volop, verzorgen hun verenkleed en paren met elkaar. En we zagen vrouw kerkuil met een muis in de kast. Kortom, laat de lente maar beginnen.
Foto André Eijkenaar
De kerkuil, een portret
De kerkuilenfamilie telt 35 ondersoorten. Ze komen in een groot deel van de wereld voor. In Nederland zijn twee ondersoorten waar te nemen. De donkere vorm, die zeer algemeen is, en de lichtere vorm.
Het lichaam van de kerkuil is smal en bedekt met lichte veren en weegt 300 tot 400 gram. De brede vleugels hebben een spanwijdte van bijna een meter. Opvallend is de ronde kop met de grote, donkere ogen, die onbeweeglijk in de oogkas zitten. Een kerkuil moet zijn kop draaien als hij in een andere richting wil kijken. Dat lukt goed, terwijl het lichaam roerloos op zijn plaats blijft, kunnen uilen hun kop, zowel links als rechts, 270 graden draaien.
De kerkuil leeft voornamelijk ’s nachts en hiervoor zijn z'n zintuigen erg belangrijk. Een deel van het gezichtsveld ziet de kerkuil met beide ogen. Hierdoor kunnen ze de afstand tot hun prooi goed inschatten. De oren van kerkuilen zitten aan de zijkant van hun kop en zijn verhoudingsgewijs groot, wat logisch is als je ’s nachts moet jagen. Ze zitten iets verschoven van elkaar, waardoor de kerkuil in het donker op gehoor akelig precies prooien weet te lokaliseren. In een volgend blog kom ik hier graag op terug.
Eerste ei
Wat kunnen we verwachten voordat het eerste ei wordt gelegd? In theorie duurt deze periode gemiddeld minstens zes weken. Maar we waren niet bij de huwelijksnacht, dus wanneer het eerste ei gelegd wordt, staat in de sterren geschreven. Lees ook het blog van Jasja. De eipol staat online klik hier om een gokje wagen voor de eeuwige roem.
Eenmaal per uur...
Als alles doorgaat zoals het nu gaat, zullen we de komende tijd zien dat de kerkuilen geleidelijk vaker gaan paren. Dat is nodig voor de bevruchting van de eieren en versterkt de (paar)band tussen man en vrouw.
Ongeveer tien dagen voor het eerste ei wordt gelegd, paren de uilen ’s nachts gemiddeld eenmaal per uur. Meestal nadat mevrouw een lekker hapje, lees: een muis, van haar man heeft ontvangen. Hij moet moeite doen om zijn vrouw te behagen met voldoende muizen, anders legt ze geen eieren. Maar zover is het nog niet.
Paring
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
