Sacred Ibis, Threskiornis aethiopicus - Ibissen (Threskiornithidae)
De heilige ibis is een soort die van oorsprong alleen voorkomt in Afrika. Ontsnapte vogels deden vanaf 2001 broedpogingen. De vogels waren vooral afkomstig uit het vogelpark Avifauna bij Alphen a/d Rijn. Vanaf 2009 zijn ze zoveel mogelijk teruggevangen. Vanaf 2010 zijn er geen broedgevallen meer gemeld. Sindsdien wel af en toe meldingen van waarschijnlijk uit Frankrijk afkomstige vogels.
Een grotendeels witte ibis met zwarte kop en nek, en zwarte sierveren aan schouderveren en binnenste armpennen. Slagpennen met zwarte top.
Zwijgzaam, soms wat gekraak en geknor
65-89 cm, spanwijdte 112-124 cm
Broedt waarschijnlijk van april-juli. Heeft één legsel met meestal 2-3 eieren (2-5). Broedduur 28-29 dagen. In Afrika broeden ze in dezelfde soort kolonies als zwarte ibis (tussen reigers en ooievaars) in bomen en struiken bij het water. Ook wel de grond. Groot nest van stokken en takken, bekleed met bladeren en plantaardig materiaal. De man verzamelt het nestmateriaal, het vrouwtje bouwt het nest. Beide ouders broeden afwisselend de eieren uit. Jongen zijn in 35-40 dagen vliegvlug, na 44-48 dagen verlaten ze de kolonie. Weinig bekend over broedgedrag in gematigd klimaat.
Moerassen, natte natuurontwikkeling, rivieroevers en -mondingen en lagunes met bomen in de omgeving om te broeden en te overnachten.
Voornamelijk insecten waaronder sprinkhanen, krekels en watertorren, maar ook kreeftachtigen, wormen, schelpdieren vissen, kikkers, hagedissen, jonge vogels en kleine zoogdieren. Foerageert meer als reiger (rustiger) dan zwarte ibis.
Standvogel, maar met nomadische bewegingen, met als oorsprong de invloed van het regenseizoen in Afrika.
broedvogel in uiterst klein aantal | jaarrond aanwezig
Na enkele broedgevallen van 2003 tot 2009 is de soort weggevangen en worden alleen af en toe losse individuen gemeld.
Aantal broedparen |
Bron en meer waarnemingen: Waarneming.nl
Moerasgebieden zoals Groene Jonker, Oostvaardersplassen en Zuidlaardermeergebied.
Broedt alleen lokaal in Frankrijk.
Geldt internationaal niet als een bedreigde soort.
Vogelbescherming monitort de toename van exoten, wereldwijd een van de meest bedreigende factoren in het verdwijnen van de biodiversiteit. Zie ons standpunt over exoten.
De heilige ibis is een invasieve uitheemse vogelsoort. De soort geniet geen bescherming op grond van de Europese Vogelrichtlijn en de Nederlandse Omgevingswet, omdat de soort niet van nature in het wild voorkomt in de Europese Unie. Het gaat om een uitheemse vogelsoort die door de mens is geïntroduceerd buiten diens natuurlijke verspreidingsgebied, zich nadien in de vrije natuur heeft weten te handhaven en is gaan voortplanten. Er zijn desalniettemin enkele regels van toepassing op invasieve uitheemse soorten.
De wet bevat algemene regels die van toepassing zijn op invasieve uitheemse vogelsoorten. Het gaat om:
De wet bevat daarnaast specifieke regels die van toepassing zijn op uitheemse soorten. Het gaat om:
Uitzonderingen op de bovenstaande verboden zijn onder voorwaarden mogelijk.
De heilige ibis staat op de Europese lijst van zorgwekkende invasieve uitheemse soorten. Deze lijst is vastgesteld op grond van EU verordening 1143/2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Deze verordening bevat diverse ge- en verboden over de soorten op de Europese lijst, zoals een import- en handelsverbod, maar ook een bezit- en fokverbod. Daarnaast moet de Nederlandse overheid alle noodzakelijke maatregelen nemen om niet-opzettelijke introductie of verspreiding van deze soorten te voorkomen. Onder de Omgevingswet zijn provincies (en in sommige gevallen het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) belast met het reduceren van hun populaties.
© Foto's: AGAMI © Illustraties vogels: Elwin van der Kolk © Video's: Natuur Digitaal