Birds, Bees and Business in Burkina Faso

Natuurherstel voor vogels en insecten én een betere inkomenspositie voor vrouwen in Burkina Faso, dat zijn de belangrijkste doelen van Birds, Bees and Business. Veel vrouwen in het zuiden van Burkina zijn afhankelijk van de oogst en verwerking van sheanoten, grondstof voor voedsel maar bijvoorbeeld ook voor veel cosmetica-producten. Door het kappen van andere bomen dan de shea-bomen zijn er monoculturen ontstaan waarin er alleen nog maar sheabomen over blijven. In dat soort monoculturen zijn veel minder insecten. En van die insecten zijn miljoenen vogels - waaronder veel van ‘onze’ trekvogels - afhankelijk. De insecten zorgen ook nog eens voor een betere bevruchting van de sheabomen wat tot een rijkere oogst leidt. Daardoor is er een blijvend belang voor bewoners om zich hiervoor in te zetten.

NATURAMA is bij uitstek een organisatie die vogels en mensen dichterbij elkaar brengt. In haar werk zoekt NATURAMA naar een evenwicht tussen natuurbescherming en verbetering van levensomstandigheden van mensen.

Vogelbescherming ondersteunt NATURAMA bij het uitvoeren van projecten, maar ook bij het verder ontwikkelen van de eigen organisatie. Bescherming van belangrijke vogelgebieden (Important Bird Areas – IBA’s) vindt onder andere plaats door het opzetten en ondersteunen van lokale vrijwilligerscomités rond deze gebieden. Dan gaat het bijvoorbeeld om de aanplant van inheemse bomen, voorlichting en educatie, vogeltellingen en het op gang helpen van inkomstenbronnen die niet ten koste gaan van de natuur.

Living on the Edge

Trekvogels die in de Sahel overwinteren, zoals de gekraagde roodstaart, hebben hard bescherming nodig. In het project Living on the Edge herstellen we samen met vertegenwoordigers van de bewoners landschappen die vaak sterk gedegradeerd zijn. Dit doen we altijd in combinatie met maatregelen om het levensonderhoud van lokale gemeenschappen te verbeteren. Zo trainen we boeren en boerinnen in innovatieve landbouwmethoden, zoals natuurlijke compost maken of veevoer oogsten. En bieden we alternatieven aan die meteen goed zijn voor de natuur, zoals het maken van zuinige ovens waardoor houtkap wordt tegengegaan, of het houden van bijen voor honing en betere bestuiving.

Wetland Oursi

Een belangrijk doortrek- en overwinteringsgebied voor duizenden trekvogels zoals purperreigers, grutto's, bruine kiekendieven en zomertalingen is het wetland Oursi, gelegen in de droge noordelijke Sahel-zone van Burkina Faso. Ook is het één van de broedgebieden van de bedreigde zwarte kroonkraanvogel. De acaciabossen langs de oevers van Oursi zijn overwinteringsgebied van gekraagde roodstaart, grauwe vliegenvanger en zomertortel.

NATURAMA heeft rondom de bescherming van dit gebied én van andere wetlands belangrijk successen geboekt: er zijn afspraken gemaakt over het gebruik van het gebied, in de vorm van een gezamenlijk beheerplan. Dat wordt nu in praktijk gebracht. Oursi heeft ook internationale erkenning: na onderzoek en veel lobbywerk van NATURAMA heeft de regering van Burkina Faso Oursi, samen met elf andere belangrijke wetlands, aangemeld bij de Ramsar Conventie, wat betekent dat de regering zich committeert aan een duurzaam beheer van het gebied.

Lac Higa

De Turing Foundation steunt een project van Vogelbescherming en NATURAMA in de buurt van Lac Higa. Het doel is om de trekvogels die jaarlijks naar de Sahel vliegen beter te beschermen en tegelijk het levensonderhoud van mensen daar te verbeteren. Naturama gaat samen met de bevolking bij Lac Higa vegetatie herstellen, landbouwpraktijken verbeteren en zo inkomsten voor de bevolking genereren. En samen gaan we de grote boomaanplantprojecten als de ‘Great Green Wall’ beïnvloeden om de beste boomsoorten voor vogels en mensen te gebruiken.

NATURAMA publiceerde vervaardigde met steun van Vogelbescherming een handboek voor onderwijzers op het gebied van natuur- en milieueducatie, in samenwerking met het ministerie van Onderwijs. Een groot succes is dat het handboek nu onderdeel uitmaakt van het nationaal curriculum in Burkina Faso. Het materiaal werd daarvoor uitgebreid getest in 11 scholen onder 66 leraren en bij meer dan 4.000 leerlingen. Het handboek behandelt 12 milieuthema’s en bevat 42 onderwijsinstructies.

Clair Barbaron van NATURAMA is er trots op en vindt het belangrijk dat het verscheen, mede dankzij LPO, de Franse vogelbescherming en Vogelbescherming. “Dit onderwijsmateriaal heeft als doel om de jonge generaties bewust te maken van natuur en milieu, zodat ze er in de toekomst goed mee om zullen gaan.”

Bij Living on the Edge is prachtig lesmateriaal gemaakt voor de hogere groepen van het basisonderwijs en lagere groepen van het middelbaar onderwijs. Centraal staat de gekraagde roodstaart en de reis van deze vogel tussen zijn broedgebied bij ons in Nederland en zijn overwinteringsgebied in Burkina Faso. Het pakket bevat opdrachten op het gebied van biologie, aardrijkskunde, taal en rekenen.