Veelgestelde vragen

Het regende veel en lang in de eerste twee levensweken van de jonge ooievaartjes. In deze periode hebben ze nog geen beschermende veren.

We zagen dat het de oudervogels niet lukte om de jongen warm en vooral droog te houden, ze raakten zelf steeds weer doorweekt. Het nest was door de aanhoudende regen ook kletsnat en droog nestmateriaal slecht te vinden.

Daarnaast leek de moedervogel onervaren - mogelijk was dit haar eerste nest.

We denken dat de combinatie van aanhoudende regen en een mogelijk onervaren ouder ervoor heeft gezorgd dat de jongen het niet hebben gered. Die raakten onderkoeld, verzwakten, stopten met eten en zijn overleden.

Meer informatie in het weblog 'Het mocht niet zo zijn':

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/het-mocht-niet-zo-zijn

En in dit weblog 'Onder moeders paraplu':

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/onder-moeders-paraplu-1

Nederland kent meer dan duizend broedparen. In al die nesten is helaas een grote kans op dat het mis gaat. We zagen het bij dit nest gebeuren omdat er een camera staat.

Hoe emotioneel aangrijpend ook, wat we zagen is een natuurlijk proces: bij ooievaars bepalen het weer en de ervaring van de ouders de kans op succes en overleven van de jongen. Een weersomslag één of twee dagen eerder en het was hier mogelijk anders gelopen.

Vogelbescherming Nederland kiest ervoor om ongefilterd te laten zien wat gebeurt op nesten waarbij een camera staat. Zo zien en beleven de kijkers wat nodig is voor broedsucces van een soort. De keuze om niet in te grijpen in natuurlijke processen vind je hier toegelicht:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/over-beleef-de-lente1

Wat zijn voor- en nadelen van wel of niet ingrijpen?

Uiteraard kun je wellicht een individuele ooievaar het leven redden. Maar je ontneemt hem ook de kans om te herstellen als de omstandigheden plotseling verbeteren, en daarna de best mogelijke zorg en training van de oudervogels te krijgen. En leren van hen is nodig om op eigen poten te overleven en zelf voor voortplanting en behoud van de soort te kunnen zorgen.

Daarnaast is er geen capaciteit in de vogelopvang om alle ooievaarsjongen in Nederland die het moeilijk krijgen op te vangen, te laten herstellen en daarna te trainen naar volwassenheid. Bovendien zou je jonge vogels krijgen die gewend raken aan verzorging door de mens en die het moeilijk krijgen in natuurlijke omstandigheden.

Het blijft heftig om op camera te zien hoe het soms zo vreselijk misgaat in een nest. Voor de kijkers, maar ook voor de mensen achter de schermen. Het went echt nooit.

We zagen dat het na het overlijden van de jongen even duurde voordat de oudervogels uit de zorgstand kwamen. Er werd geen eten meer naar het nest gebracht maar het niet uitgekomen ei triggerde hen de eerste dag nog tot nestzorg. Vooral Pa leek weer te gaan broeden.

De tweede dag na het overlijden zagen we dat beide ouders gelijktijdig lang wegbleven van het nest. En op de derde dag stond Pa meestal naast het ei in plaats van erop te gaan zitten.

Ze blijven waarschijnlijk wel nog een tijdje het nest onderhouden en het verdedigen. Het is hun thuisbasis totdat ze in de herfst op trek gaan.

Meet informatie in dit weblog van 30 mei:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/het-mocht-niet-zo-zijn

Een tweede leg komt bij ooievaars eigenlijk niet voor. Geen uitgevlogen jongen betekent een verloren seizoen. Maar er is toch een lichtpuntje. Dit paar heeft via de camera heel wat kijkers in binnen- en buitenland het gedrag van ooievaars laten beleven. Zo is kennis over en respect voor de ooievaar vergroot - en dus is het niet een seizoen zonder enig resultaat. De ouders gaan nu bijkomen van alle inspanningen en zich voorbereiden op de trek. We hopen op meer succes volgend jaar voor dit paar.

Een van de twee eieren die als eerste gelegd zijn kwam niet uit.

Uit welk ei kwam K1, het eerste kuiken? Dat kan het eerste ei zijn, maar het tweede kan ook. Dat ei is gelijktijdig met het eerste bebroed, de ouders begonnen daarmee vanaf het tweede ei. (Meer informatie en alle relevante tijdstippen vind je bij het topic Broedseizoen 2024, hier bij de veelgestelde vragen.)

Waarom komt een ei soms niet uit? Mogelijk ging iets mis met het kuiken tijdens de uitbraakpoging. Wat ook kan is dat het embryo zich niet goed heeft ontwikkeld en daardoor al eerder niet levensvatbaar was. Bij de bevruchting kan ook iets mis zijn gegaan waardoor zich geen embryo heeft gevormd.

Het ei zal op het nest blijven liggen, een ooievaar krijgt niet genoeg grip op een heel ei om het uit het nest te kieperen.

Meer informatie in dit weblog:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/koekoek-2

Dit jaar begon het broedseizoen laat omdat Pa ging broeden met een nieuwe vrouw, Ma2.

Het eerste ei werd gelegd op 10 april om 23:04 uur. Het tweede op 12 april om 22:38 uur, nummer drie op 14 april om 21:55 uur en het vierde op 17 april om 01:42 uur.

Ma2 en Pa begonnen te broeden vanaf 12 april, na het leggen van het tweede ei.

Een van de twee eieren die als eerste gelegd zijn kwam niet uit. Het eerste kuiken, K1, was zichtbaar op 15 mei, 13:10 uur. Op 18 mei kwam K2 om 06:46 uur uit zijn ei en K3 om 08:32.

Helaas verliep het broedseizoen verder niet succesvol. Op 27 mei overleed het kleinste kuiken, op 29 mei de andere twee.

We denken dat onderkoeling als gevolg van de aanhoudende regen hen fataal werd. Mogelijk in combinatie met een jonge onervaren moeder.

De gegevens van het broedseizoen 2023 voor dit nest (Pa samen met de vorige Ma) vind je elders bij de veelgestelde vragen over de ooievaar.

In het weblog van 11 maart 'Vreemde vrouwen' vertelt Titia dat Ma in februari Pa van het nest weg leek te lokken. Wilde ze misschien een nieuw nest? Maar Pa is nesttrouw, hij bleef en Ma kwam niet terug. Nu heeft Pa een nieuwe vrouw, Ma2.

Heeft de vorige Ma een nieuwe man? Dat weten we pas als ze op een ander nest gezien wordt. In dit weblog een verslag van de zoektocht:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/zoektocht

Dit is niet de eerste partnerwissel op dit nest. Pa nam het na een gevecht over van een eerdere Pa, StamPa. Ma was toen wel nesttrouw en ging daarna heel wat jaren verder met de huidige Pa.

Ooievaars zijn grote vogels: ze kunnen meer dan een meter hoog worden, 100-115 cm.

Hoe groot is dat?

Stel je eens voor dat je zit op een stoel met een gemiddelde zithoogte 45 cm., en hoe hoog de ooievaar dan komt.

Stel je ook nog eens voor dat deze ooievaar de vleugels helemaal zijwaarts uitvouwt. De afstand tussen de uiteinden van de beide vleugels noemen we spanwijdte. Die is soms wel twee meter of meer, 180-218 cm.

Het nest in Nijetrijne wordt meestal in februari schoongemaakt. Vorig jaar in 2023 heeft het toenmalige paar het helemaal opnieuw opgebouwd vanaf een kale ondergrond. Dit jaar is het nest niet leeggehaald. Meer informatie hierover in het weblog 'Prille liefde'  van 21 maart.

Het is belangrijk dat water bij veel regen weg kan. Op dit nest bestaat de ondergrond uit planken die op afstand van elkaar zijn gelegd.

Ooievaars doen er niet moeilijk over als een nest niet helemaal weggehaald wordt, dat gebeurt ook niet bij een natuurlijk boomnest. Ze bouwen er gewoon een nieuw schoon nest bovenop. Lekker makkelijk! Zo ontstaan enorme, soms metershoge bouwsels.

Pa is in 2008 als nestjong geringd in Spanga. Hij heeft een zilverkleurige ring rechts. Dit seizoen is er een nieuwe vrouw op het nest, Ma2. Zij is ongeringd, we weten niet hoe oud ze is en waar ze vandaan komt.

De Ma van 2023, Ma1, is dit seizoen wel bij het nest gesignaleerd maar koos hier niet voor. Zij is geboren in 2011 en komt van een nest in Lippenhuizen, ze heeft links een zwarte ring. Mogelijk heeft ze in de buurt een nieuwe partner op een ander nest.

De twee uitgevlogen jongen van het seizoen 2023 zijn op 3 juni geringd. Allebei aan de linkerpoot, want in oneven jaren wordt links geringd en in even jaren rechts. Ze kregen een zwarte kunststof ring met op afstand afleesbare witte letters.

Filmpje van het ringen: https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/impressie-van-het-ringen-2023

Informatie over het hoe en waarom van het ringen vind je in deze weblogs:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/in-de-ban-van-de-ring-

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/om-door-een-ringetje-te-halen-3

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/officiele-ooievaars

Pa en Ma kregen twee jonge ooievaars groot: de jongen die als eersten uit het ei kwamen op 30 april. Ze vlogen uit op 4 juli om 09:49 uur.

Ma legde vijf eieren en die kwamen allemaal uit. Helaas overleed het jongste kuiken in de nacht van 9 op 10 mei en in de loop van de dag overleden nog twee jongen. We denken dat aanhoudend nat weer hen fataal is geworden en ze door onderkoeling gestorven zijn.

Het eerste jong kroop op 30 april om 04:56 uur uit het ei, het tweede om 16:47 uur en het derde op 2 mei, 04:46 uur. Het vierde kuiken - na lang worstelen om de halve dop helemaal van zich af te krijgen - op 4 mei 06:06 uur. En tenslotte kwam het vijfde jong op 5 mei om 06:46 uur.

Pa en Ma gingen broeden vanaf 28 maart. De eieren zijn gelegd op 26 maart 23:47; 28 maart 23:35; 30 maart 21:52; 1 april 22:15; 4 april 00:42 uur.

Wat er gebeurde op dit nest in het broedseizoen 2024 vind je elders bij de veelgestelde vragen over de ooievaar.

Op grote afstand zullen ooievaars elkaar herkennen als de eigen soort, van dichtbij als individu. Het nest helpt ze erbij omdat een vreemde ooievaar zich daar wat anders zal gedragen. En verder herkennen ze elkaar aan gedrag dat wij als mens niet of minder goed zien. Zoals geluiden (klepperen en sissen) en houding.

Meer informatie over hoe ooievaars met elkaar omgaan vind je in dit weblog:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/in-de-groep-of-daarbuiten

We kunnen niet in de toekomst kijken en we sluiten niets uit. Net als vorig jaar hebben we voor Beleef de Lente 2024 gekozen voor het volgen van dit nest in de Rottige Meente in Friesland.

We snappen heel goed dat sommige kijkers het nest in Gennep missen na maar liefst acht seizoenen ernaar te kunnen kijken bij Beleef de Lente. Gelukkig kun je het nest gewoon blijven volgen via een webcam. Dit is de link: 

visitgennep.nl/ooievaar/

Op die site geeft een expert uit de buurt zo nu en dan via een blog duiding aan wat gebeurt op het nest. De moeite waard om daar ook eens te kijken!

Ze vliegen niet alleen door het bewegen van hun vleugels, want dat kost veel energie. Ooievaars zweven daarom veel en zijn goed in gebruik maken van luchtstromen: thermiek. Dat is warme lucht die opstijgt op sommige plekken in het landschap. Daar profiteren ze graag van.

Dit filmpje laat dit mooi zien:
https://www.vpro.nl/speel~WO_VPRO_032490~fragment-nederland-van-boven-ooievaar~.html

Bron: VPRO. Fragment uit het programma 'Nederland van boven'.

In dit filmpje van het Beleef de Lente-nest in 2020 in Gennep is goed te zien hoe de oudervogel na het opstijgen gebruik maakt van thermiek:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/pa-maakt-gebruik-van-thermiek

En in dit al wat oudere weblog over de ooievaar vind je meer uitleg:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/hoog-hoger-hoogst

Het zijn dagvogels: die zijn overdag actief.

Soms vliegen ooievaars ook in de late uurtjes wel eens van het nest, maar 's nachts rusten ze vooral.

Sommige vogels zijn holenbroeders, zoals mezen en steenuilen, en nestelen graag in een holle boom, in een konijnenhol of in een nestkast. Het hol - of de nestkast - houdt eieren en jongen wat uit het zicht van nestrovers.

Ooievaars zijn net als bijvoorbeeld arenden geen holenbroeders. Ze hebben een nest nodig met open uitzicht en vrije aanvliegroutes. Het zijn grote vogels, die veel ruimte moeten hebben om ongehinderd te kunnen landen en op te stijgen. Daarom bouwen ooievaars nesten bovenin bomen of op daken en op andere hooggelegen plekken zoals hoogspanningsmasten, verkeersborden en nestpalen.

Dat ze dan niet beschut zitten nemen ze voor lief. Een - enorme - nestkast of overkapping past niet bij wat deze soort nodig heeft en ze zouden het dus ook niet accepteren.

Ook als het regent moeten ooievaars in natte weilanden en sloten eten zoeken voor zichzelf en de jongen. En ook al hebben volwassen vogels veren die hen beschermen, als het te lang en te veel regent worden ze toch kletsnat - en het nest en de jongen ook.

De oudervogels proberen de kuikens onder hun vleugels zo droog en warm mogelijk te houden. Maar als ze zelf steeds nat en koud zijn lukt dat niet goed en raken de jongen doorweekt en onderkoeld. Als het weer niet omslaat zullen die verzwakken, stoppen met eten en overlijden.

Mogelijk speelt ook ervaring van de oudervogels een rol bij het omgaan met slecht weer. In dit weblog wordt hierop ingegaan:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/het-mocht-niet-zo-zijn

Dat komt voor. Vanuit Spanje en Frankrijk krijgen we sporadisch terugmeldingen van hier geringde ooievaars die daar zijn gaan broeden. Vermoedelijk is dat in drassige gebieden want daar houden ooievaars van. Vanuit Afrika hebben we geen terugmelding gehad. Of hier geboren overwinteraars daar blijven en gaan broeden weten we niet.

Hier vind je informatie over ontwikkelingen in het aantal ooievaars dat wegtrekt of hier overwintert:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/winter-3

Ze kunnen dertig jaar of ouder worden - maar dat halen de meeste ooievaars niet. Het eerste levensjaar is gevaarlijk, net als de trek naar het zuiden om te overwinteren.

In Den Haag broedt een ooievaarsvrouw die zo'n dertig jaar geleden in Herwijnen is geringd en de oudst bekende ooievaar was zelfs 39 jaar. We weten dit soort dingen ondermeer door het aflezen en terugmelden van ringen.

En hoe oud zijn de ooievaars op het nest in Nijetrijne?

Pa is een ervaren ooievaar, hij is in 2008 geboren op een nest in Spanga. In het seizoen 2024 zien we een nieuwe Ma op het nest, Ma2. Zij is ongeringd, van haar weten we niet hoe oud ze is.

Dat varieert sterk. Soms op een volière, het dak van een laag huis. Maar meestal is het nest hoog in een boom of op een andere hoge plek. Zoals een kerktoren of dak van een hoge flat, hoogspanningsmast, bovenleidingen bij spoorwegen, verkeersborden over snelwegen of zelfs in een paal van een luchtalarmsirene.

Het paalnest in Nijetrijne is op 6 meter hoogte. Het daknest in Gennep waar we in eerdere seizoenen naar keken bij Beleef de Lente op 20 meter.

Van oudsher nestelen ze in bomen en in dorpen en steden, op daken en kerktorens. Ze nestelen ook op andere menselijke bouwsels in het landschap zoals hoogspanningsmasten, verkeersborden en boven spoorlijnen.

Nadat ooievaars in de vorige eeuw bijna niet meer voorkwamen in Nederland waren er ook weinig natuurlijke nesten meer. Om de vogels te helpen zijn destijds nestpalen geplaatst.

Ooievaars zoeken hun eten in moerassige gebieden, natte weilanden, slootkanten en plassen. Ze kunnen niet zwemmen, maar dankzij die lange poten kunnen ze toch goed bewegen in drassig land en ondiep water.

Hoe ziet dat eruit?

Check eens dit filmpje van Vroege Vogels op YouTube: 'Foerageertechniek van ooievaar'.
https://youtu.be/aCfZvQXZSqg

Een enkele keer gebeurt dat!

Een volwassen ooievaar weegt ongeveer tweeënhalf tot rond vierenhalf kilo, jongen en eieren wegen nog minder. Een harde windvlaag kan dat gewicht wel verplaatsen en een hoog onbeschut nest vangt veel wind.

Door goed tegen de wind in gaan staan (inderdaad: stroomlijn), lukt het ze meestal wel om overeind te blijven. Ze staan dan ook meer wijdbeens, dat is stabieler. Gaat het heel hard stormen? Dan gaan ze liggen zodat de wind minder vat op ze heeft.

In dit blog vind je informatie over hoe het in de buurt van het nest in Nijetrijne mis ging als gevolg van een hevige storm in 2023:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/nu-het-langverwachte-ei-er-is

Vanaf 2015 was er ononderbroken een koppel samen op dit nest, Pa en Ma. Ze hebben heel wat jonge ooievaars gezond laten uitvliegen. Veertien maar liefst, gemiddeld dus bijna twee per jaar. Soms vlogen zelfs drie jongen uit. Vorig seizoen, in 2023, lukte dat voor twee jongen.

In het seizoen 2024 is er een nieuwe vrouw op dit nest, Ma2. Pa heeft haar geaccepteerd nadat de vorige Ma wel terugkwam na de winter maar niet koos voor dit nest. Zij heeft mogelijk in de buurt een nieuwe partner.

In dit weblog vind je de eerdere broedgeschiedenis op dit nest door de jaren heen:
https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/bijna-uitgerekend

Op dit YouTube kanaal vind je filmpjes van jongen voordat er een camera van Beleef de Lente bijstond:

https://youtube.com/playlist?list=PLrBqmaI9c5vEoJhQbUxvPgGFRwScqqKA5

Helaas gebeurt dit soms en komen jongen of ouders om. Gelukkig komt het niet vaak voor.

Ooievaars verzorgen hun veren goed want naast dat je ermee moet vliegen houden die regen en kou wat tegen. Ze hebben een stuitklier die een soort was aanmaakt. Dat smeren ze uit over de veren, zo blijven die in conditie en nemen ze minder water op. Mooi te zien in het filmpje: 

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/toiletteren

De eerste weken hebben de jongen nog geen veren maar alleen wat wollig dons. De oudervogels houden ze warm en droog door breed over de jongen heen te zitten. Als de jongen groter zijn en niet meer onder hen passen spreiden ze hun vleugels over ze uit, als een soort paraplu.

Meer informatie in dit weblog:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/onder-moeders-paraplu-1

Ze hebben de eerste tijd wollig dons. Met drie weken begint de opbouw van de veren, pas met vijf weken hebben ze een beschermend verenpak. In die eerste weken zijn ze dus kwetsbaar als het slecht weer is.

De oudervogels gaan op de jongen zitten om hen warm en droog te houden, maar als het te lang blijft regenen gaat het mis. Na het eten zoeken komen de ouders dan nat en koud terug op een doorweekt en koud nest. De jongen kunnen dan onderkoeld raken. Als het weer niet omslaat zullen ze verzwakken, stoppen met eten en overlijden.

Regenachtig weer is wel goed om makkelijker wormen te vinden en die hebben de jongen ook nodig. Het beste is dus: niet te nat, niet te droog ooievaarsweer.

Als de modder opdroogt valt het grootste deel er af, zeker als ze even flink met de vleugels wapperen. Een flinke regenbui helpt ook. En daarna lekker de veren opschudden in de zon ... 

Ooievaars steken veel tijd in het verzorgen van hun veren. Veer voor veer wordt met de snavel schoongemaakt en netjes teruggelegd in het maatpak. Je ziet ze soms achter bij hun stuit bezig tijdens de verzorging van de veren. Daar hebben ze een stuitklier die een soort vet aanmaakt. Daar smeren ze de veren mee in zodat die in goede conditie blijven.

Als de grond heel droog is zijn wormen moeilijk te vinden. Een niet te droge (maar ook niet te natte) lente en zomer is het beste ooievaarsweer.

Regenwormen zijn heel belangrijk voedsel voor jonge ooievaars maar om goed te groeien moeten ze gevarieerd eten: ook larven en slakken en insecten zoals kevers en torren, krekels, libellen.

Muizen, ratten, mollen, slangen, kikkers en maaislachtoffers (gewond of dood vogeltje of konijntje) zijn gelegenheidsprooien. In sommige delen van het land staan rivierkreeftjes op het menu. En als ze toevallig een dood visje vinden laten ze dat niet liggen. 

In dit weblog meer informatie over het belang van wormen en insecten als 'stapelvoedsel':

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/50-keer

Omdat ooievaars overdag trekken gaan we ervanuit dat ze zich bij daglicht oriënteren op elementen in het landschap en zo de route bepalen. Ze volgen bijvoorbeeld kustlijnen en de loop van een rivier. Maar we weten er nog veel niet van.

In dit weblog:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/een-kwestie-van-timing

vind je een kaartje van de trekroutes. Onze Nederlandse ooievaars volgen vermoedelijk de westelijke route.

Ja, die noemen we eenlingen. Vrijgezellen, zeg maar.

Als er te weinig nesten en broedpartners zijn zien we die eenlingen langskomen op het nest bij Beleef de Lente. Dat geeft trammelant want ooievaars zullen hun nest verdedigen.

De 'eigenaren' van het nest proberen de niet uitgenodigde gast weg te jagen. Soms ontstaan zo felle gevechten, waarbij ze elkaar met hun snavels diepe wonden kunnen toebrengen.

Filmpjes:

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/pa-doet-het-toch-weer

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/pa-op-ramkoers

De soort is al sinds de beginjaren van Beleef de Lente te zien. In dit filmpje zie je hoe de webcam geplaatst is:

https://youtu.be/I_1vEpDnsVY

Een overzicht van alle locaties:

2023-2024 Nijetrijne;

2015-2022 Gennep;

2013-2014 Ankeveen;

2011-2012 Gorssel;

2009 Den Haag;

2007-2008 Schoonrewoerd.

Heel gevarieerd: larven, torren, kevers, regenwormen, slakken, rivierkreeftjes, krekels, kikkers, muizen, ratten, mollen, ringslangen.

Een dood of gewond vogeltje of konijntje (maaislachtoffers) of een dode vis laten ze niet liggen. Zo zagen we Pa in het seizoen 2024 aan komen zetten met twee vissen en een groot stuk paling.

In de overwinteringsgebieden in Afrika staan sprinkhanen op het menu.

Ze zoeken voedsel in drassig gebied, langs sloten, op akkers en weilanden. De oudervogels nemen wat ze vangen mee in hun krop en braken het uit op het nest. De jongen pakken het dan zelf op.

Zo begroeten ze elkaar. De kop achterover leggen versterkt het geluid.

Als er dreiging is van andere ooievaars klepperen ze ook en maken zich breed, door de vleugels te spreiden. Dus eigenlijk zeggen ze dan: dit is mijn nest, wegwezen hier!

Naast klepperen maken ze ook ander geluid, een soort sissen.

In dit filmpje hoor je zowel klepperen als het sissen door jongen op het nest, als ze laten weten dat ze wel wat lusten:

https://youtu.be/j56s0fOCZK4?feature=shared

Bron filmpje: Kiddos.

Ooievaars beginnen vanaf half tot eind maart met de leg. Soms ook later, dat zagen we in 2024 op dit nest waar het eerste ei pas op 10 april werd gelegd.

Meestal zijn er vier tot zes eieren, soms minder of - heel zelden - wat meer. Tussen het leggen van elk ei zit zo'n 48 uur.

Beide ouders broeden en beginnen daarmee vanaf het tweede ei. Een jong kruipt uit zijn ei na ongeveer 33 dagen broeden.

Als ooievaars op één poot staan zit de andere poot opgevouwen tussen de veren.

Waarschijnlijk doen ze dit om zo minder snel af te koelen. De poten zijn namelijk niet bedekt met veren, waardoor het bloed dat door de poten loopt afkoelt.

Een poot tussen je veren stoppen is dus een slimme vorm van warmteregeling en energiebesparing.