Pestvogels, zwarte plaaggeesten en een grijze aartsvijand. In deel 2 over gevaar: wat veroorzaakt de onrust rond de nesttoren? En voor wie hebben de valken écht wat te vrezen?
Je hoort het de laatste tijd veel via de webcam: de schelle alarmroep van ons valkenpaar. Zet de speakers vooral niet te hard als je naar dit filmpje over valkentaal van Marijcke kijkt. Of lees er in alle rust over in "Spreken is zilver, zwijgen is goud?" van Linda.
In deel 1 over gevaar schreef ik over het risico van gevechten tussen territoriale torenvalken. Dat blijkt mee te vallen: zolang de nesten 70 meter uit elkaar liggen, verdragen ze elkaar prima. Maar wie veroorzaakt nu dan de onrust?
Pestvogels
Roofvogels mogen dan statige jagers zijn, ze gaan er met de figuurlijke staart tussen de pootjes vandoor als ze gepest worden door andere vogels. Zwaluwen, gorsen, merels, vinken, eksters, meeuwen, kievieten en spreeuwen pesten torenvalken weg. (Maar de pestvogel ironisch genoeg dan weer niet.)
Andersom pesten torenvalken hun eigen vijanden en dat lijkt het geval bij ons paartje.
Natuurlijke vijanden
Eieren en kuikens zijn niet veilig voor marters, raven en kraaien. De buren van de toren lieten weten dat kraaien ons nest belagen en op hun beurt belaagd worden door de valken. Zullen ze hun jongen veilig weten te houden? Het kan nog spannend worden.
Als de jongen uitvliegen is het gevaar niet geweken: van haviken is bekend dat ze op torenvalken jagen. Slechtvalken en sommige uilen kunnen ook gevaarlijk zijn. De zwarte plaaggeesten kunnen zelfs een verzwakte volwassene aan: ik zag eens hoe een torenvalk te dicht voor een vrachtwagen langsvloog en door de luchtdruk tegen de grond gewerkt werd. Het valkje kon en wilde weer wegvliegen, maar binnen een paar seconden zaten er 3 kraaien bovenop het arme dier...
Aartsvijand
Verrassend genoeg zijn dat nog niet de grootste vijanden. De gevleugelde aartsvijand is de nogal onschuldig ogende, onhandig flapperende... duif. Die leidt namelijk weer naar de grootste vijand van bijna alle diersoorten: de mens.
Vanwege duivenoverlast zijn holtes in gebouwen dichtgemaakt en hebben valken minder rustige plekken voor hun nest. Dan moeten ze op zoek naar wat anders en dat komt niet altijd even goed uit. In Israel werden 124 nesten onderzocht en slechts 3 werden door roofdieren leeggehaald. Maar er werden er 10 door mensen verstoord. Meestal expres, alhoewel er ook iemand water goot over een bloempot waarin een paartje zat te broeden...
Gelukkig kunnen we daar wat aan doen! In nestkasten lopen torenvalken het minste gevaar en als je veel ruimte hebt, kun je ze om de 70 meter ophangen, zodat de valken elkaar met rust laten. Lees hier hoe je een nestkast (niet) ophangt en dan maar hopen dat de zwarte plaaggeesten wegblijven!
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
