Zomerschool of zomervakantie

Pascal Stroeken, STONE | donderdag 27 juni 2024 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 74x

Ouders

En hard werken, dat is het. Waren de vier, vijf weken “nestfase” al inspannend – hoe vaak zijn ze wel niet met prooi komen aanvliegen? – na het verlaten van de nestkast volgen nog vele weken van intensief voeren en begeleiden van het kroost naar zelfstandigheid. Naast de catering moeten de ouders ook constant alert zijn op gevaar; dat lijkt me best een stressvolle periode voor pa en ma. Gelukkig krijgen we daar nog het één en ander van mee, getuige de fantastische clip waarin we zien dat met grote regelmaat de ouders bij onraad hun kids alarmeren (en de jeugd gelukkig gehoorzaam luistert).

Jongen

Beide jongen moeten langzaamaan op eigen vleugels komen. Het voeren zal stap voor stap worden afgebouwd en ze moeten onder toeziend oog van hun ouders de kneepjes van het jagen onder de knie krijgen. Steeds meer zullen ze verkennende vluchten in, en straks ook buiten het ouderlijk territorium ondernemen, als voorbereiding voor het echt “uitvliegen” in de loop van de (na)zomer.

Voor dit succesvolle steenuilengezin dus geen relaxte lange zomervakantie, maar zomerschool met een vol rooster en lange dagen!

Niet-succesvolle gezinnen

Hoe anders is het bij de gezinnen (of beter: stellen) waar het broedseizoen helaas niet succesvol is verlopen, waar geen jongen zijn groot gekomen. Aan een niet-succesvol broedseizoen kunnen tal van oorzaken ten grondslag liggen: niet levensvatbare eieren die ondanks wekenlang broeden niet uitkomen, het verongelukken van man of vrouw, een onfortuinlijk bezoek van een steenmarter. Maar wat we dit magere voedseljaar vooral zien is sterfte van jongen, met name in hun eerste levensweek. Voedselgebrek en slechte jaagomstandigheden – ik vertelde er al eerder over – hebben er helaas voor gezorgd dat dit seizoen bovengemiddeld veel nesten zijn “mislukt”. Dit jaar komt het percentage niet-succesvolle nesten vermoedelijk rond de 40% te liggen (de definieve balans kunnen we over twee weken opmaken). Dat is fors hoger dan de 25% (tot 30%) in een gemiddeld broedseizoen.

Lange zomervakantie

Bij die broedparen verloopt de zomer compleet anders: die stellen hebben juist een lange, rustige zomervakantie. Hoe zouden de uilen dat ervaren, zijn ze zich daarvan bewust? Ze waren, zou je denken, immers “voorbereid” op topdrukte en ineens loopt de agenda leeg. Maar is zo’n broedseizoen dan helemaal mislukt? Wel als je het enkel uitdrukt in termen van “geen reproductie”. Maar voor de ouders betekent het ook dat ze dit jaar niet de slijtageslag doormaken die het grootbrengen van jongen nu eenmaal is – zeker in zo’n zwaar jaar als dit. Dat zal, kan ik mij zo voorstellen, wellicht bevorderlijk zijn voor hun eigen overleving en levensduur. Wie weet gaan ze daardoor vitaler het najaar en de winter in, hebben een grotere kans van overleving en zijn ze volgend voorjaar topfit voor een nieuw broedseizoen waarin de omstandigheden beter zijn en ze voor meer nageslacht kunnen zorgen. Een interessant onderzoeksonderwerp.    

Hier thuis

Ik ben in de omstandigheid om één en ander een beetje te kunnen volgen. Helaas is het broedseizoen van de steenuilen op mijn erf in Barlo ook niet succesvol: de eieren zijn (om nog onbekende redenen) niet uitgekomen. Ik zie en hoor de ouders, die er beiden nog zijn, betrekkelijk weinig. Niet gek, want er valt weinig te ondernemen. Overdag kunnen ze lang uitslapen en in de avond en nacht hoeven ze alleen voor zichzelf hun kostje bij elkaar te scharrelen, en ook niet constant alert te zijn op gevaren. Rust en zeeën van tijd. Een van beiden – ik weet niet of het man of vrouw is – zit ‘s nachts in elk geval regelmatig en voor lange tijd op zijn/haar favoriete dode tak in de kers te lummelen (waar ik hem/haar vanuit mijn woonkamer kan bespieden; zie foto’s bij dit blog).

Bij de buren

Op een buurerf een kleine 250 meter verderop hebben de steenuilen aldaar wel een succesvol broedseizoen. De twee jongen daar hadden begin deze week de leeftijd om de eerste stapjes buiten de nestkast te maken. Niet toevallig dus dat ik sinds dinsdag met enige regelmaat de ouders aldaar hoor alarmeren om de jongen te waarschuwen, net zoals we bij BdL zien. Als de buizerds, die in een bosje aan de overkant broeden, het luchtruim kiezen hoor ik nu steevast zo’n alarm. Niet dat buizerds actief op steenuilen jagen, maar toch, het is een roofvogel en je kunt als steenuilenouder nu eenmaal niet voorzichtig genoeg zijn. En, opmerkelijk, ook daar hoor ik sinds deze week man steenuil weer regelmatig zijn territoriumroep ten gehore brengen, wat ik ook op één van de BdL-clips waarnam.

Zomerschool of zomervakantie: een wereld van verschil!

Foto header: M/V steenuil op favoriete tak in kers, Barlo 20 juni, 4:28 uur.

M/V in de kers bij maanlicht, Barlo 17 juni, 23:49 uur

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over