Zaterdagmiddag was het zover: K2 (kuiken nummer 2) kroop die middag uit het ei. Doordat vrouw kerkuil al vanaf het eerste ei begint te broeden, ontstaat het leeftijdsverschil tussen de kuikens bij uitkomst. Dit is een essentieel onderdeel van de voortplantingsstrategie.
Twee kleine kerkuilenkuikens. Foto André Eijkenaar
Ontwikkeling kuiken
Ben nam in zijn blog Eerste hapje ons al mee hoe de ontwikkeling van het uilskuiken gaat. Vanaf de zevende dag produceert het kuiken de eerste braakbal. Deze braakballen zijn lang en smal en wegen nog geen gram. De inhoud bestaat grotendeels uit haren met een enkele keer kleine botjes.
Meer achtergrond weetjes
Als een kerkuil geboren wordt, zit er op de snavel een gedeeltelijk versleten, witte kalkvormige eitand. Bij de meeste vogels verdwijnt de eitand na twee of drie dagen, maar bij de kerkuil pas na veertien dagen.
Door het bedelgeluid dat vrouw kerkuil produceert, wordt man kerkuil gestimuleerd om meer muizen aan te voeren dan gewoonlijk.
Aan het einde van de eerste of de tweede dag wordt het kuiken voor het eerst gevoed. Dit kan overdag of ’s nachts zijn.
Het voeren
Het voeren van het kuiken gebeurt op een bijzondere manier. Gedurende de eerste levensdagen worden de prooien onthoofd. De kop en andere harde delen van de muis verdwijnen in de maag van vrouw kerkuil. De zachte delen, zoals darm en kleine stukjes vlees worden aan het kuiken gevoerd. Vrouw kerkuil laat een klokkend geluid horen en buigt vervolgens over het kuiken. Ze richt zich enigszins op uit haar zithouding en houdt al klokkend het kuiken een klein stukje vlees voor. De jonge kerkuil reageert met zacht blazen en schuift iets naar voren zodat het kuiken tegen de borst van vrouw kerkuil zit. Het kuiken richt zich op en neemt het voedsel aan.
In het donker zijn de geluiden tussen vrouw kerkuil en haar kuikens van groot belang, evenals de lichamelijke contacten. Het klokken gaat ’s nachts en overdag eindeloos door, totdat de kuikens niet meer reageren: de buikjes zitten vol. De kuikens van een paar dagen oud worden een aantal keren per etmaal gevoerd door vrouw kerkuil. Een voedering varieert van enkele minuten tot een uur. Deze taak kan man kerkuil niet van haar overnemen. Het zit niet in zijn genen om de jongen tot 12 dagen oud te voeren.
Wat gaan we zien?
Vol verwachting kijken we of er de komende dagen meer eieren uitkomen. En of man kerkuil voldoende prooien kan blijven aanvoeren om vrouw kerkuil en het jonge grut van voldoende eten te blijven voorzien: hij heeft immers een groot gezin! Op dit moment is er voor alle uilen voldoende voedsel.
Foto André Eijkenaar
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
