Weeksamenvatting week 6

Erik Petersen | zondag 13 april 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 46x

De weeksamenvatting:

We zijn alweer een tijdje geland in Ede en beginnen JOS en M beter te leren kennen. Ook weten we via [deze link] meer over de locatie en de historie. Het gaat de goede kant op daar in Ede. Na enkele jaren van drama bij de Slechtvalken op BDL (voor de nieuwe lezers: het ging daar niet goed 4.0 – geen eieren, dus geen kuuks) verwachten wij nu binnen niet al te lange tijd een paar lieve, kleine, hard schreeuwende pluizebolletjes. Het is echter nog niet zover, maar we zijn al wel ruim over de helft.

Is het dan echt héél saai? Nee, natuurlijk niet. Er heerst een soort serene rust, en er viel deze week ook zeker wat te lachen. Vrouwlief komt op maandagavond terug om de nightshift van M over te nemen. Normaal gesproken staat de mannelijke valk dan op, zegt ‘goedenacht’ tegen zijn vrouwtje en vertrekt als een speer om ergens in de buurt de nacht door te brengen – maar vandaag niet. Onder het motto “Mij niet bellen” en “ik doe net of ik dood ben” negeerde hij JOS volledig en bleef gewoon zitten.

JOS, die dacht: ik geef hem even de tijd, bleef er maar naast staan wachten. Maar ze kon wachten tot ze een ons woog (en ze is ongeveer één kilo, dus dat duurt sowieso een hele poos), want M negeerde haar volledig. Na het opzetten van de spreekwoordelijke bokkenpruik ging JOS van de weeromstuit maar buiten om het hoekje zitten wachten... en wachten... en wachten. Uren later ging M toch maar zijn nachtelijke zaken doen en kon JOS haar taak oppakken. Het was grappig om te zien, en veel kijkers hadden er schik van.

Wetenwaardigheden:

Ook deze week in de weeksamenvatting ruimte voor een aantal wetenwaardigheden. Vandaag gaan we wat dieper in op de snelheid van onze gevleugelde valkenvriendjes, maar eerste een paar weetjes.

Bijzondere weetjes:

• Er zijn 19 ondersoorten (een groep binnen een soort die fysiek en genetisch enigszins anders is dan de rest van de groep... begrijp je het nog?) slechtvalken. Zo is er bijvoorbeeld de Kaapverdische slechtvalk, de Madagaskarslechtvalk (drie keer woordwaarde!), de Turkestaanse slechtvalk en de Barbarijse valk.
• De slechtvalk jaagt ook op kilometers hoogte. Er was eens een zilverplevier (een wat? Een zilverplevier.) die een zendertje van vijf gram kreeg. Hij voelde er niets van en was op weg van Afrika naar zijn broedgebied in het hoge noorden. Boven de Waddenzee ging het mis: een slechtvalk kreeg hem in de gaten en had wel trek in een zilverplevier. Nu vloog die op drie kilometer hoogte! Te hoog voor een directe duikvlucht. Wat deed de slechtvalk? Hij ging hem achterna. In het begin wist de zilverplevier de aanvallen nog te ontwijken, maar na een kwartier werd hij moe en was hij het haasje....ehhh, de prooi. De slechtvalk plukte hem uit de lucht, greep hem, en at hem op de grond op.
• De in Nederland broedende slechtvalken zijn standvogels; ze blijven het hele jaar in hun territorium. Noord-Europese (kijk, daar is weer een ondersoort) slechtvalken trekken in de winter naar het zuiden en overwinteren onder andere in Nederland. Daardoor zijn hier ’s winters meer slechtvalken te zien dan in de zomer. Na het uitvliegen vestigen vrouwtjes zich gemiddeld op 121 km van hun geboorteplek; mannetjes blijven dichterbij, gemiddeld 44 km.
• In de Tweede Wereldoorlog schoten de Duitsers slechtvalken neer omdat deze hun postduiven (met geheime briefjes) opaten.

Dan weer even over de snelheid:

Ik moet mijzelf corrigeren, want ik heb u als lezer vorige week – niet bewust, maar toch – verkeerd geïnformeerd. Mijn nederige excuses. De slechtvalk is namelijk sneller dan een Formule 1-bolide!

De hoogste topsnelheid van een Formule 1-wagen, gemeten tijdens een officieel Grand Prix-weekend, staat op naam van Valtteri Bottas: 378 kilometer per uur. Maar daar komt-ie... het slechtvalkenrecord staat op 389 km/u!

Horizontaal halen slechtvalken ongeveer 150 km/u, maar wanneer ze in een duikvlucht gaan, schieten ze als een raket naar beneden. Hoe sneller de slechtvalk duikt, hoe harder hij zijn vleugels tegen zijn lijf aandrukt. Wetenschappers onderscheiden verschillende fases:

1. Tot 190 km/u nemen de vleugels de vorm van een V aan, met de breedste kant bij de schouders en de punt bij de staart.
2. Bij 240 km/u vouwen de vleugels zich in een strakke verticale plooi.
3. Bij de absolute topsnelheid worden de vleugels zo strak over het lichaam gevouwen dat de ruimte ertussen volledig vacuüm gezogen wordt. Ze krijgen dan de vorm die vergelijkbaar is met die van een gevechtsvliegtuig — of moeten we dat misschien andersom formuleren?

Heb je drie minuten over en wil je zien wat onze vliegende predatoren kunnen? Kijk dan naar dit filmpje – net als drie miljoen anderen al deden.

De Mortel:

Voor de laatste keer (tenzij er een wonder gebeurt) een eigen alinea voor 4NL en BUS. Zoals afgesproken houden wij ons “oude” koppel nog in de gaten. We zien nog steeds hetzelfde als de afgelopen weken en ik zal u niet meer vermoeien met groene vinkjes en andere herhalingen. Tot volgend jaar, 4NL en BUS. Tot ziens!

Afronding:

Wat is het toch weer fijn om “gewoon” een broedend koppel te hebben – en straks mogelijk vier witte schreeuwlelijkerds. De tijd zal het leren, en ondertussen blijven we kijken naar een recalcitrante M.

Dank voor het lezen van deze weeksamenvatting.

Carpe diem! Geniet ervan, en laten we hopen op verdere voorspoed. Tot volgende week!

Een laatste blik bij De Mortel.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over