Beleef de Lente 2024: veel reg..
18.07.24 Jaargang 18 van Beleef de Lente was een seizoen met twee gezichten: aan de ene kant ..
Door
Erik Petersen
Erik Petersen | zaterdag 20 april 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 996x
Het wordt met de dag spannender! EP staat al te springen in het CH, zijn eerste keer van kuuks op De Mortel en hij kan niet wachten: komende week gaan de eitjes op de toren uitkomen! Freddie springt nog niet, maar heeft alweer praatjes genoeg vanuit het ziekenhuis, dat je maar gauw mag herstellen, jongen Om tien voor acht brengt M het ontbijt langs, V heeft daar wel oren naar en gaat ergens lekker smikkelen. Papa in wording hopst op het nest. De toren is in mist en ijs gehuld. Raar weer toch tegenwoordig, het ene weekend zit je in je bikini aan de rooftop bar&lounge op het dak, het volgende weekend moet je weer met sjaal om en je handschoenen aan schuilen in de nestkast. Gister hadden we sneeuw en hagel en even een witte wereld (hier in het noorden tenminste). Gelukkig zijn de verwachtingen beter, veel en veel beter zelfs, het mooie weer komt eraan. Straks moeten de kersverse kuuks nog gekoeld worden in plaats van verwarmd. Moeten we crowdfunden voor een AC-tje in de nestkast. Na amper een half uurtje komt V alweer de kast in. We zien weer hetzelfde ritueeltje: M wil nog niet van de eitjes af en blijft zacht chuppend lekker zitten, V kruipt in de kk onder de cam, we zien nog net haar koppie en een stukje rug. Pas na 27 minuten gaat ze echt aandringen, M weet dat het nu echt tijd is dat ie verdwijnt en met een GCW duikt ie van het rooster. De kuukjes krijgen het nu krap in hun eitje zo zijn ze gegroeid, maar ze bewegen wel. De oudervalken voelen die bewegingen van hun in-egg-kroost. In de laatste tien dagen van de broedtijd veranderen er nog heel wat dingen in het ei. De eitand hardt uit, zodat de kuuks strakjes hun weg naar buiten kunnen hakken. Het bekje wordt richting de steeds groter wordende luchtkamer gedraaid waar ze de schaal straks breken. Dat begint met een onwillekeurige verkramping van de nekspieren door een ophoping van een of ander chemisch stofje in het ei. Verder wordt ook de schubhuid van de miniklauwtjes en het bekkie harder. Allemaal zodat het kuuk strakjes buiten het ei kan leven. Het embryo heeft ook al longen, maar die worden pas gebruikt als het echt uit het eitje is. Tot die tijd worden zuurstof en CO2 (afval) uitgewisseld via een membraan dat binnenin het ei tegen de poreuze eischaal ligt. Rond de 29e dag, vandaag dus, reageert het embryootje met oogbewegingen al op licht en ook voor geluid zijn ze al heel gevoelig. Dan zal het zijn dat ze V en M dus al horen chuppen en wailen en misschien horen ze Pluto ook al blaffen. Bron van al deze wetenschap is natuurlijk de site van Froona. Dit stoppen we maar in de dagsamenvatting omdat er verder eigenlijk nix gebeurt. Wat broedwissels, beetje chuppen naar mekaar en lekker broeden. Daar lijkt vooral M een hoop lol in te hebben, hij salsa’t rond met z’n eitjes, daar moest ik toch even hartelijk om lachen vanmiddag, lekker ding. Hoe minder er gebeurt in de kast, hoe gekker het gaat in het CH, het gaat van Griekse Goden, maar dan anders, tot hide my hip voor badboys en voetjes in de paraffinebadjes. De Hatchpoll is goed gevuld en eist zijn eerste slachtoffer: pech voor Jolanda, jammer joh, vandaag nog geen kuuks. Het blijft verder rustig, we wachten nog even of M nog een late wissel doet voor de nacht, maar het lijkt er op dat V op haar van binnen wriemelende eitjes wil blijven zitten, wat zal morgen brengen…
Vandaag is het de 30e broeddag en bij de chatters begint de spanning nu wel langzaam te stijgen, in ieder geval bij mij. Van de laatste 5 succesvolle broedjaren zag het 1e kuiken het licht twee keer na 33 dagen broeden, twee keer na 35 dagen en 1 keer na 31 dagen broeden, gerekend vanaf het één na laatste ei. Dus ergens tussen nu en zondag zou toch het 1e kuukje uit zijn of haar eitje moeten breken! Zoals Piet ook in zijn leuke nieuwe blog vertelt wordt het voor kuuk nu krap vanbinnen en begint hij met zijn eitand tegen de schaal aan te tikken. De ouders zullen dit voelen/horen en wellicht ook al (binnenkort) de eerste piepjes vanuit het ei. Vanaf nu kunnen we ons dus gaan opmaken voor de pipwatch! Vanmorgen komt M al even na half 7 een prooitje brengen voor V en duikt hij zelf snel op de eitjes. Hij draait en schuddelt wat af, al wat vaker dan eerst? V neemt het ervan op deze zonnige lentedag, want pas na 5:15 uur komt ze (met een goed gevulde krop) het overnemen en schiet M fluks de kast uit. Pas om 16 uur volgt er weer actie: er zit een juvie op het dak, die wegvliegt zodra M daar landt, maar even later gewoon terug komt en naast hem gaat zitten. Daar is V het niet mee eens, ze vliegt chuppend de kast uit en jaagt het juvie dreigend gakkend weg van het dak, terwijl M zich weg haast om zich gauw over de eitjes te ontfermen. Een half uurtje later komt V gezellig in de kast bij M nababbelen over het gebeurde, om hem vervolgens toch de kast uit te sturen, zodat ze zelf het broeden weer kan overnemen. Het juvie vliegt echter nog rond en landt zelfs om 17 uur eventjes brutaal naast de kast. V blijft echter gewoon binnen liggen, “het zal haar een worst wezen”, aldus Birdie. Vervelende pubers, die juvies, altijd maar gratis en voor niks willen mee-eten. Even na half 7 zit M nog effekes op de kabels, maar helaas komt hij V niet meer aflossen. Er zijn dan vandaag 4 wissels geweest en M heeft 5:48 uur mogen broeden.
De eerste koptelefoonoortjes zitten nu permanent in de oren van diverse kijkers en de oorschelpen zijn met wattenstaafjes tot in de perfectie schoongemaakt. En wel hierom…. Ze willen de eerste zijn die het zagen en de piepjes gaan horen. Twee dagen voor het uitkomen van het ei kun je het kuiken al zachtjes horen piepen in het ei. M en V kunnen dit horen en wij willen dit OOK! Helaas is er geen zaag en piepjes-poll. Tip voor volgend jaar? Vandaag is het volgens de expert de 31e broeddag en echt lang kan het dus niet meer duren. Birdie (whats in a name) heeft V de hele nacht scherp in de gaten gehouden en van de weeromstuit heeft V zich amper bewogen en prima geslapen. Net voor zeven uur is er een wissel in een recordtijd van enkele seconden en gaat V nog even genieten van een kuuskloos moment. Ze wisselen elkaar vandaag netjes af, maar door een fout in de Outlook-agenda van M (of waren het medewerkers op de Mortel?) lagen de eitjes vandaag toch echt een tweetal uren bloot. De buitentemperatuur is van dien aard dat dit niet schadelijk is, maar M moet daar toch wat secuurder in gaan worden. Rond half zeven in de avond gaat deze dag over in totale rust. V ontfermt zich over de drie rode ovaaltjes en M kan nog even genieten van zijn rust. Vorig jaar had in het over “Luctor et EImergo” en toen ging het mis. Dit jaar niet. #kommaaropmetdiekuuks.. En dan toch een Eipiloog. Het is al na acht uur in de avond en plots besluit V te vertrekken en schiet M als een met krachtstroom aangedreven broedmachine op de eitjes. Die heeft vast en zeker een CP gebracht (Chantage Prooi) voor V en voor zichzelf nog een korte broedtijd. Die gozert weet ook wel dat zijn tijd in de kast snel voorbij is als er kuuks komen. Kwart voor negen komt V de kast in, maar M wil niet weg en de impasse is bijzonder om mee te mogen maken. Dan krijgt V plotseling hulp van de techniek op de Mortel. Een kleine hopje van de camera doet M de kuierlatten nemen en V neemt zijn plaats over.
“Pipkijken” Als we dan toch maar gaan broedrekenen vanaf de leg van het 3e ei, hebben M en V er nu ruim 700 uur broeden op zitten - letterlijk :-) Met z’n allen kunnen we die eieren wel ‘pip-krakken’, we willen kuukjes zien! Wat een energie en geduld steken vogels in het uitbroeden van hun nageslacht. De gemiddelde leeftijd van een Slechtvalk is 17 jaar. Als je bedenkt dat vrouwtjes Slechtvalken dan pakweg 13 broedsels hebben, zijn ze dus 13 maanden van hun leven, oftewel ruim 6% van de tijd bezig met de productie van hun nakomelingen. Een rekensommetje met het gemiddeld aantal kinderen dat Nederlandse vrouwen (1.6 kind met een zwangerschap van 9 maanden) krijgt ten opzichte van hun gemiddelde levensverwachting (82,7 jaar) leert dat mensenvrouwen slechts 1,4% van hun tijd bezig zijn met het uitbroeden van hun kinderen. Kortom, een lesje geduld kunnen we wel leren van onze Slechtvalken! Hoe ging het vandaag met de Mortelvalken? V deed vannacht wat ze altijd doet in de kast: slapen, wakker zijn, kop in de veren steken, draaien, eieren schuddelen. Af en toe een ‘vals pipalarm’ daargelaten – de wens is de vader van de gedachte – gaat het broeden rustig door. V lijkt minder makkelijk van de eitjes af te willen, ondanks een mooi vinkje dat M voor haar meebracht. Tot dit schrijven zijn er 5 broedwissels geweest, allemaal keurig aansluitend. Het is bijna 20.15u, M draait en hopst zich maar weer eens... Er komt zeker weten nog een wissel, want V ‘doet de nacht’. Als er ‘breaking news’ is... een echte pip en/of hatch voor middernacht, dan meld ik me nog even voor een naschrift. Maar het zou heel goed nog tot vrijdag kunnen duren... Fijne avond!
De spanning in het clubhuis loopt met de dag verder op. Is er al een “pip” (gat in het ei) te zien? Horen we de kuikens al piepen? Maar vooral: wat komt er uit het gemarmerde ei? Was de kitten op het rooster misschien toch geen 1-april-grap, maar een vooruitziende blik? Aangezien voorspellen van de toekomst niet één van mijn gaven is, heb ik mijn blik op een andere informatiebron gericht: https://sites.google.com/site/nestkalenders/home/slechtvalken. Er is namelijk al een behoorlijk aantal eieren uitgekomen. Nestkalenders hanteert een andere rekenmethode dan wij bij BdL, zij rekenen het uitkomen vanaf het eerste ei (dus niet de pip!). Bij getallen variërend tussen 37 en 41 dagen, verdeeld over 14 nesten tot nu toe (ik reken voor het gemak alleen de Nederlandse nesten met webcam), kom ik op een gemiddelde van 39 dagen. Let wel: de meeste nesten hebben 4 eieren, wat de broedtijd uiteraard iets verlengd. Uitgaande van alleen de nesten met 3 eieren (en dat zijn er vier), kom ik op een gemiddelde van 38,75 dagen. Aangezien op de Mortel het eerste ei 35 dagen geleden is gelegd, zouden we dus nog ongeveer 3 à 4 dagen moeten wachten op het eerste kuiken. Maar, zoals ik wel vaker heb gezegd, dit is de Mortel, hier gelden andere natuurwetten… Toch is het alleszins mogelijk, dat de eieren op de beide paasdagen uit gaan komen. Laten we hopen dat het niet zo gaat als in Veldhoven, waar pas na 47 dagen! vandaag eindelijk de eerste kuikens zijn geboren (niet meegenomen in de berekening).
Dan DE DAG VAN VANDAAG. Na een onrustige nacht (veel wakker en draaien) verlaat V rond 7 uur de kast, direct afgelost door M. Na bijna twee uur is ze klaar voor de volgende sessie. Ondertussen denken sommige kijkers in het Clubhuis bij elke glimp van de eieren een deuk of barst of pip in met name het gemarmerde ei te zien. V heeft de eieren precies achter de vlek gepositioneerd, waardoor het zicht enigszins vertroebeld is. Opvallend is, dat ze heel lang achter elkaar op de eieren blijft zitten, wat meestal een voorteken is voor de uitbraak van de kuikens. Om 11.12u en om 15.12u verlaat V eventjes de kast, om na twee minuten weer terug te keren. Ze draait de eieren regelmatig, maar rammelt ze nog niet echt door elkaar. Na 6 uur en drie kwartier broeden verschijnt eindelijk M op het rooster. V staat meteen op en verlaat de kast, waarna M zich over de eitjes vlijt. Veel zitvlees heeft hij niet, hij gaat er na ruim een half uur als een speer vandoor. Tijd voor het Clubhuis om de eieren minutieus te bestuderen. Blijft lastig, met die blurr ervoor. 5 Minuten later komt V broeden en vermaakt zich intussen met het huishouden (lees: steentjes sorteren), terwijl M schittert door afwezigheid. Even na zessen mag M ook nog een uurtje met zijn toekomstige kroost doorbrengen. Er staat een behoorlijke wind, hij waait bijna uit zijn veren. Dan volgt de laatste wissel van vandaag, na een kort gesprekje neemt V plaats om de eieren naar bed te brengen. Nog even een verhaaltje voorlezen en dan oogjes dicht en snaveltjes toe. Slaap lekker.
Het is vandaag volop lente, het lijkt wel zomer zelfs. Vlinders, bijen, vliegen, muggen alles is weer paraat. Zo ook die ene wespenkoningin die vanmiddag dacht mijn huiskamer in te moeten kruipen via wat voor gaatje dan ook in het dak of de muur of een kozijn. Ik moet eerlijk bekennen dat ik haar heb vermoord. Panisch ben ik van die Vespula Germanica exemplaren, dankzij een akkefietje met een heel nest toen ik een jaar of vijf was. Daar waar ik spinnen, pissebedden en wat voor kruipend en vliegend spul allemaal tolereer of met zorg vang en naar buiten breng om ze weer los te laten, is een wesp bij mij zijn/haar leven niet zeker. Ik haal na dit delict dus opgelucht adem en neem de chat en OZ door. Watskeburt vandaag en waar zijn de krukjes? Krijg de pip! denk ik, wij hebben allemaal de pipkoorts, maar die eitjes geven daar geen ene pip om! De Hatchpoll eist het ene slachtoffer na het andere, nog geen kuuk te zien, sterker nog, geen pip te zien. Zelfs onze nightwatcher wordt er moe van en valt tegen haar gewoonte in al voor het ochtendgloren in slaap. Volgens de nestkalender van dit jaar komen de meeste nesten hier na zo’n 38 dagen broeden uit, laat MC weten, dan kan het ook nog wel eens paar dagen duren dus. Dan worden het toch nog Na-de-Paaskuikens. V is vandaag erg in de weer in de kast. Ze maakt de koelkast in orde, is doenerig, prutst met steentjes om en is niet zo kalm als we van haar gewend zijn bij het broeden. Daaruit menen we toch op te kunnen maken dat de hatch nabij is, het is een soort voorbereidende kraamzorg van d’r. Kraambed in orde, dan kunnen ze komen. Waarschijnlijk is dat ook allang besproken met het in-ei-kroost, die blijven dus nog even zitten tot V helemaal klaar is. Intereielijk afgesproken met elkaar. De mic onder de eitjes is niet aangesloten, dus we kunnen ze niet horen piepen, maar V en M hebben ongetwijfeld al contact met de uitbrekers. Om kwart voor acht vanmorgen mag V aan het ontbijtbuffet en ontfermt M zich over de eikes. Er wordt vandaag een keer of 6 gewisseld, waarbij de eitjes een keer 22 minuten achtereen bloot hebben gelegen. Van tijd tot tijd doe M wel een eitjescontrole, maar gaat meteen weer weg dan. V is inderdaad onrustig, ze gaat van de eitjes af, naar het rooster, weer terug en dan maar weer op de eitjes en ondertussen maar om zich heen kijken. Zou het door al die rare geluiden komen die we horen. Lijkt wel of het spookt op de toren, heeft de bochelaar van de Notre Dame hier zijn intrek genomen? Of is het Kuiko’s Mortelspoorweg, via De Mortel en Bakel naar Helmond. Het lijkt ook of er af en toe toch nog even een kliervalkje moet worden uitgeleid. En waren het mensjes dan werden de eitjes een dezer dagen wel ingeleid. In het CH groeien al plannen om vannacht stiekem de eitjes door te prikken, das eigenlijk ook een soort inleiden. Al is Freddie mordicus tegen. Laat het duidelijk zijn, ik zeg het maar één keer: de Paasdagen zijn gevaarlijk voor eitjes, dus kom d’r maar uit, we zijn er helemaal klaar mee … eh … voor.
Vandaag gingen we in de chat weer koekwous. Op de momenten dat de eitjes even vrij waren, en dat was regelmatig, vlogen de printscreens ons digitaal om de oren. De 50 inch LED schermen met een resolutie van “asjemenou 3.0” van sommige bofkonten werden volledig ingezoomd om de 1e te zijn die een pip zagen en dat ze het konden melden om als winnaar gekroond te worden. Echter zitten alle drie de kuuks in dop, achter een vage mist en is het niet eenvoudig om conclusies te trekken. De meeste aandacht krijgt het gemarmerde ei, maar sommige in de chat denken dat dit het laatste ei is dat zal uitkomen. Zowel M als V zijn vandaag vrij onrustig. De wisselingen volgen elkaar in rap tempo op en het keren van de eitjes is een continue routine. De kuuks in spe draaien zich een slag in de rondte en krijgen ook niet de tijd om te “pippen”. Ook de Ukkie-hoek krijgt de nodige aandacht en echte momenten van slaap of diepe rust zien we niet. Zou het kunnen dat onze overmatige enthousiasme van invloed is op het gedrag van ons koppel. Nah.., maar je zou het bijna denken. Even een weetje (Dank @Hyacint).. Ze zitten met gespreide veren en de snavel open om via de tong en de bek vocht te verdampen; een soort zweten dus wat tot afkoeling leidt en dat konden we vandaag zien bij V die ondanks de warmte kordaat bleef zitten! Viel er vandaag wat te beleven? Nee niet echt. We zitten volgens de kuukbroeddagentellers op dag 37. Uit gedetailleerde historische en huidige broedtabellen (ook die kwamen vandaag voorbij) valt op te maken dat morgen en overmorgen de D-days kunnen worden. Zelfs dinsdag is een optie…. Duh.. Dat gaat dus niet gebeuren. EGNIE! De keu’s, eierprikkers en ieniemienie beiteltjes voor de kuuks worden als hulp-instrumenten ingezet om vandaag de pip te forceren. Maar gelukkig zijn we niet echt bezig met de hatch van de eitjes…. Toch? Met de vinger boven de plaatstoets om dit verslag te posten komt M na 19.30 uur de kast en krijgt V zo ver om nog even te kroelen met de eitjes. Om 20.30 uur is V nog niet binnen, maar die zal het er nog wel ff van nemen. Indien noodzakelijk komt er wel een eipieloog. Pluk de dag u allen!
18.07.24 Jaargang 18 van Beleef de Lente was een seizoen met twee gezichten: aan de ene kant ..
17.07.24 Wie had gedacht dat de haiku challenge zo'n succes zou worden? Ik zeker niet. Het hee..
17.07.24 Het kerkuilenseizoen van Beleef de Lente 2024 zit erop. Of zoals ze in de Achterhoek ..