Vrije vogels

Roos Tol | donderdag 30 april 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 839x

Om het wachten nog even in te vullen, heb ik me wat verdiept in de valkerij. Worden torenvalken ook gebruikt door valkeniers? Voor jacht of schadebestrijding? Zijn ze af te richten en heeft dat zin bij torenvalken?

Van arm naar rijk

Eerst een stukje geschiedenis. Valkerij wordt sinds mensenheugenis bedreven. Zij zou al minstens vanaf 700 v.C. bestaan en zich vanuit Mesopotamië en Centraal Azië hebben verspreid over de hele wereld. Valkerij zou Europa rond 400 n.C. hebben bereikt. In de Middeleeuwen was het houden van valken een statussymbool, symbool van rijkdom en macht, aan de hoven en kastelen van vorsten, edelen en geestelijken. Eieren en kuikens van roofvogels waren niet gemakkelijk verkrijgbaar en het trainen van de vogels kostte heel veel tijd en geld. Niet dat deze rijke lieden hun eigen roofvogels trainden; dat werd gedaan door valkeniers.
Dat waren van oorsprong vooral arme boeren, plattelandsbevolking zoals in de Brabantse Kempen. In het najaar vingen zij overtrekkende roofvogels – in het bijzonder slechtvalken – om die in de winter te trainen. Daarna konden ze de vogels verkopen maar ook zeer goede betrekkingen krijgen aan hoven in heel Europa.

Hoge vlucht, lage vlucht

De valkenier maakt onderscheid tussen twee soorten jacht: die van de hoge vlucht en die van de lage vlucht. Slechtvalken zijn typisch vogels van de hoge vlucht; zij jagen in open gebied op vliegende prooi (veerwild). Haviken zijn van de lage vlucht, in bosrijk gebied op vooral prooi met vacht.
De jacht met getrainde roofvogels is sinds de komst van het geweer sterk afgenomen; nu worden ze getraind voor het verjagen van ongewenst wild bijvoorbeeld bij vliegvelden. Konijnen, hazen, eenden en ganzen, kraaien, spreeuwen…

Vrij als een torenvalk

De torenvalk wordt hierbij niet ingezet. Allereerst omdat hun prooi – voornamelijk muizen en in veel mindere mate zangvogeltjes – niet onder de genoemde ongewenste dieren valt en het jagen door biddend in de lucht te hangen niet bevorderlijk is voor de veiligheid van het luchtverkeer... Daarnaast omdat het om meerdere redenen sinds januari 2017 verboden is torenvalken als jachtvogel in te zetten bij schadebestrijding.
Wat wél mag: nestkasten plaatsen bij fruittelers. De valken vangen muizen en klein gevogelte. Zo beschermen zij de fruitoogst in ruil voor een mooie broedplaats. Win-win heet zoiets. Mooi toch! Geen stress, geen kooi. We zien ze liever vliegen, onze torenvalken. Ongehuifd. Vrij.

Zet ‘m op, M en V, nog héél even doorbroeden!

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over