De laatste dagen zien we dat vrouw kerkuil de braakballen in de nestkast verpulvert. Wat is er aan de hand? En wat voor vogel is de kerkuil eigenlijk?
foto André Eijkenaar Tyto alba alba
Het vrouwtje van de kerkuil verpulvert braakballen. Dat zien we de laatste dagen gebeuren. Trouwe kijkers weten zeker dat ze dit gedrag herkennen van vorig jaar. Voor 'nieuwe' kijkers: dit is vermoedelijk een teken van nesteldrang, ze is bezig om een zacht nest te maken.
Wat is een braakbal?
Die braakballen, ook wel uilenballen genoemd, bestaan uit onverteerbare prooi-resten van uilen. Denk aan botjes en het haar van een muis. Ze worden uitgespuugd. Een braakbal van de kerkuil heeft meestal een ovale vorm en is ongeveer tussen de 3 en 7cm lang. Door de braakballen te onderzoeken kun je zien wat een kerkuil op het menu heeft staan. Ik kom in een volgend blog hier nog op terug.
De kerkuil, een portret
De kerkuilenfamilie telt 35 ondersoorten. Ze komen, in een groot deel van de wereld voor. In Nederland zijn twee ondersoorten waar te nemen. De donkere vorm, die zeer algemeen is, en de lichtere vorm.
Het lichaam van de kerkuil is smal en bedekt met lichte veren en weegt 300 tot 400 gram. De brede vleugels hebben een spanwijdte van bijna een meter. Opvallend zijn de ronde kop met de grote, donkere ogen, die onbeweeglijk in de oogkas zitten. De kerkuil moet zijn kop draaien als hij in een andere richting wil kijken. Terwijl het lichaam roerloos op zijn plaatst blijft, kan de uil de kop, zowel links als rechts, 270 graden draaien.
De kerkuil leeft voornamelijk 's nachts hierdoor zijn z'n zintuigen erg belangrijk. Een deel van het gezichtsveld ziet de kerkuil met beide ogen. Hierdoor kan hij de afstand tot zijn prooi goed inschatten. De oren van de kerkuilen zitten aan de zijkant van z'n kop en zijn verhoudingsgewijs groot, wat logisch is als je 's nachts moet jagen. Ze zitten iets verschoven van elkaar, waardoor de kerkuil in het donker op gehoor akelig precies de plek van zijn prooi weet.
Team Kerkuil
De blogschrijvers van de kerkuilen zijn dit jaar Albert Fopma, Johan de Jong, Marc van Leeuwen en Mary Mombarg namens de Kerkuilenwerkgroep Nederland en Christ Grootzwagers is onze vraagbaak in Dongen. Met clipmaker Noortje en moderator Ali en Frits is ons team kerkuil compleet.
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
