Ik ben benieuwd of we het de komende week gaan beleven dat het eerste jong uit het ei kruipt? En waar kunnen de clubhuizers opletten of dit aanstaande is?
Natuurmuseum Fryslân
Gokje wagen
Er kan een gokje gewaagd worden voor de eeuwige roem van 2022 met de voorspelling wanneer het eerste kuiken uit het ei kruipt. Doet u mee?
Piepende eieren
Eén tot drie dagen voor het uitkomen van het eerste ei produceert het jong reeds piepende geluidjes. Vrouw kerkuil gedraagt zich onrustig en reageert onmiddellijk door een “klokkend” geluid te laten horen. Het is de roep van het aanbieden van voedsel aan het jong. Na een aantal uren hard werken van het jong verschijnt een klein gaatje in de eischaal. Het kan nog wel uren duren voordat het jong uit het ei kruipt. Soms helpt vrouw kerkuil het jonge uilskuiken door stukjes eischaal te verwijderen, of door de taaie eivliezen door te bijten. Ook gebruikt ze héél voorzichtig haar poot daarbij. De resten van de eischaal worden naast het nest neergelegd, platgetrapt en/of deels opgegeten.
Broedstrategie
Met ongeveer dezelfde tussenpozen als de eieren gelegd zijn, komen de jongen uit het ei. Mooi geregeld, want zouden alle jongen tegelijk uit het ei komen dan zou vrouw kerkuil niet in staat zijn alle jongen van voedsel te voorzien.
LOSSE VEERTJES
De trouwe kijkers in het clubhuis weten intussen waar ze extra informatie kunnen halen over kerkuilen. Dat zien we aan de bezoekersaantallen van de website van de Stichting Werkgroep Kerkuilen. Als het om rui gaat, kunt u op deze pagina terecht: SKWN
Er wordt gedurende de broedperiode veel aandacht besteed aan het verenkleed. Ieder veertje wordt met de snavel recht gestreken. Vuil wordt van de veren verwijderd door elke veer afzonderlijk door de snavel te trekken. Zo blijft ze schoon tussen al die braakballen, stof, en ongedierte uit dode muizen. Het poetsen van de nek- en kopveren neemt man kerkuil voor zijn rekening.
Veel van de vragen die leefden in het clubhuis over de rui werden intussen ook al beantwoord in de chat. Voor wie dat niet bijhoudt, zet ik hier nog een paar zaken op een rij.
RUI
Geruide veren van de kerkuil worden meestal rond de roestplaats of in de nestkast gevonden. Ze kunnen een hulpmiddel vormen bij de individuele herkenning en soms ook wel bij leeftijdsbepaling.
De rui bij kerkuilen begint in het tweede kalenderjaar. Die is pas in het vierde jaar geheel voltooid.
De tweede ruiperiode begint vervolgens in het vierde jaar. De rui van vrouw kerkuil begint gemiddeld twee maanden eerder (mei tot oktober) dan bij man kerkuil (juli tot november).
In slechte muizenjaren start de rui later. Dat is goed geregeld, want het vrouwtje vliegt nauwelijks in de broedperiode en het mannetje ruit na het broedseizoen.
Veer
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
