We weten allemaal nu wel dat ijsvogels viseters zijn. Hoe vangen onze ijsvogels die prooien eigenlijk, wat is hun strategie? En hoe diep kan een ijsvogel duiken? Welke andere prooien worden gegeten en wanneer gebeurt dat?
Ook andere prooien zoals Kleine watersalamander. Foto www.jeroenstel.com
Een vis vangen
Om een vis te pakken te krijgen moet de ijsvogel natuurlijk het water in. In de meeste gevallen zit de vogel op een tak aan de oever, 1-1,5 meter boven het wateroppervlak. Ogenschijnlijk rustend en misschien wel genietend van de zon. In een flits echter schiet hij het water in en komt bijna op het zelfde moment weer boven met een visje.
Zwemt de vis op wat grotere afstand van de ijsvogel dan vliegt de vogel eerst een aantal meters vooruit, blijft even in de lucht hangen als een helikopter, en duikt recht naar beneden op de vis af. Deze techniek werkt het beste als er een beetje tegenwind is.
Zodra de ijsvogel het water in duikt is het beschermende knipvlies, een extra ooglid, voor de ogen gesloten. De snavel is geopend.
In diep en ondiep water
Om een vis te verschalken kan een ijsvogel wel tot een meter diep duiken. Normaler is dat de meeste vissen vlak onder het wateroppervlak worden gevangen op een diepte van circa 25-30 cm. Dat lukt zelfs in water dat ook maar 20 cm diep is. Dit was afgelopen jaar heel goed te zien in het Vogelhospitaal in Naarden. Na de broedtijd werden daar verscheidene jonge ijsvogels binnengebracht die verzorging nodig hadden. De vogels kregen in hun verblijf een bak water met kleine visjes. Je zag de jonge ijsvogels duiken in water wat dus zeer ondiep was!
De vogels passen daarbij hun duiktechniek aan. Bij die methode wordt de kop ingetrokken zodat de snavel nauwelijks voor de borst uitsteekt. Het kan ook door niet loodrecht op een vis te duiken maar door dat onder een kleinere hoek te doen. Maar belangrijk is vooral dat de vleugels deels gespreid blijven om de snelheid snel af te remmen. Je moet er toch niet aan denken dat je overal ijsvogels met afgebroken snavels ziet rondvliegen…
Wat wordt er gegeten?
Vissen kun je het stapelvoedsel van onze ijsvogels noemen. Dat wordt het hele jaar door gegeten en in aardige hoeveelheden. Denk daarbij aan ongeveer het eigen lichaamsgewicht per dag, zo’n 40 gr vis dus. Het gaat dan om circa 15 vissen per dag, afhankelijk van de grootte van de vis.
In de winter is vis vrijwel het enige voedsel wat voor handen is om te eten. In het voorjaar en de zomer is het menu wat uitgebreider. In die tijd zijn er jonge kikkers, jonge salamanders, waterinsecten als libellen, libellenlarven en schrijvertjes. Ook kevers, spinnen, slakjes, zoetwaterkreeftjes en zelfs garnalen worden gegeten.
Het vismenu kan van alles bevatten, de soorten die veel voorkomen worden het meest gegeten, voorwaarde is dat de vissen niet groter zijn dan 8-10 cm. Bekende prooien zijn stekelbaars, voorn, snoek, rivierdonderpad, karper, enz.
Doel van IJsvogelwerkgroep Gooi en Vechtstreek: Verbeteren van de broedmogelijkheden voor ijsvogels. Aanleg, controle en onderhoud van ijsvogelwanden.
Bezoek de website van IJsvogelwerkgroep Gooi en Vechtstreek
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
