Dieren volgen hun instinct, wordt vaak gezegd. Volgens Wikipedia is instinct "een soortspecifiek en aangeboren gedragspatroon, waarbij ervaring of leren geen rol speelt." Toch geldt ook voor veel aangeboren gedrag dat oefenen een vereiste is om de vaardigheid onder de knie te krijgen.
Instinct
Het soortspecifieke gedragspatroon, of instinct, behoort dan weliswaar tot het basispakket van een diersoort, maar daarmee is een dier nog geen robotje dat louter voorgeprogrammeerd gedrag vertoont en feilloos uitvoert. Ook voor (veel) dieren geldt dat het leven een leerproces is waarbij het opdoen van ervaring een belangrijke rol speelt. Dit leerproces, het oefenen en in de praktijk brengen van vaardigheden, kunnen we nu prachtig volgen bij onze steenuilen.
Versieren
Om te beginnen in Winterswijk: het grootste deel van de dag zien we een lege kast met zo af en toe wat actie. Uit de schaarse beelden (en geluiden) kunnen we opmaken dat man steenuil zijn vaardigheden als vrouwenversierder in elk geval nog steeds volop in de praktijk brengt. Om zijn nieuwe vrouw ervan te overtuigen dat híj haar man is, waarop ze kan rekenen bij het stichten en grootbrengen van een gezin. Een forse dosis instinct gepaard met een flinke vleug ervaring.
Want in de rol van partner en vader is hij zonder twijfel een ervaren man. Dat heeft hij volop bewezen en daarvan zijn wij, de webcamwatchers, getuige van geweest. Maar zijn nieuwe vrouw heeft daar natuurlijk geen weet van en moet zich, terecht, nog zelf door hem laten overtuigen. Normaal gesproken kunnen ze hun relatie langzaam opbouwen maar daar is nu, met juni op de kalender, maar weinig tijd meer voor. Het wordt met de dag spannender of ze nog zullen overgaan tot een nieuw broedsel.
Van het dak op de tak
In Dongen is het levendige drietal nog lang niet met de liefde bezig. Daar wordt druk geoefend op de basisvaardigheden die ze moeten beheersen voor hun volwassen steenuilenleven. In de fraaie reeks filmpjes van afgelopen dagen zien we ze onder meer bezig met fixeren (met de kop bewegen om de positie van een object (prooi) te bepalen), klimmen en klauteren, lichaamsverzorging en de eerste vliegbewegingen.
Allemaal vaardigheden die ze alleen goed kunnen oefenen buiten de veilige nestkast. Voorlopig is de nestkast nog het middelpunt van hun leefwereld, want dat is de plek waar ze overdag echt even kunnen uitrusten en die ze bij dreigend gevaar opzoeken. En het is natuurlijk ook nog altijd de centrale plek waar de ouders het voedsel komen brengen, ook niet onbelangrijk.
Er komt een moment dat ze meer uitstapjes maken, steeds verder verwijderd van de nestkast. Ze gaan dan door het ouderlijk territorium zwerven en langzaamaan zullen ze zelf leren jagen. Jammer dat we dát niet in beeld krijgen ...
Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten.
Bezoek de website van STONE
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
