Na het succesvol uitvliegen, staat het overleven buiten het veilige nest op het lesprogramma van jonge steenuilen. En dat is voor de uilskuikens nog lang geen gemakkelijke opgave, want de gevaren liggen overal op de loer. Gelukkig wordt er goed op ze gelet!
Schuilgelegenheid
Van vrijwel alle steenuilennesten zijn de jongen nu uitgevlogen of maken ze op zijn minst uitstapjes buiten het nest. In het begin hangen ze nog vooral rond bij het nest, maar na verloop van een week, twee weken begeven ze zich op steeds grotere afstand van deze veilige en vertrouwde plek. Dan is het niet altijd mogelijk om bij gevaar snel de nestkast in te vluchten, zoals we onlangs nog in Dongen mooi zagen.
Geschikte schuilgelegenheid in de ruime omgeving van het nest is in deze periode dan ook essentieel want dit vergroot de overlevingskansen. Schuilgelegenheid voor jonge steenuilen kent vele verschijningsvormen, variërend van een dicht bladerdek of een takkenhoop tot een breed scala van donkere hoekjes in en rond gebouwen waar de uiltjes inkruipen. En daar kan gelijk ook het gevaar schuilen, want niet zelden blijkt een verstopplekje waar een uiltje zich veilig waant toch niet zo'n goede keuze te zijn. Meestal omdat ie er niet meer uit kan. In dit soort situaties bieden de erfbewoners menigmaal een helpende hand. Twee recente voorbeelden.
Kuip
Neem het prachtige erf nabij Aalten: de kast hangt in een kersenboom en het erf biedt volop voedsel en schuilgelegenheden in de vorm van een hooimijt, een oud schuurtje, dichte begroeiing en houtstapels. De jonge steenuilen kunnen zich dus prima verstoppen. Soms zelfs iets te goed. Zo bedacht een van de jongen dat de afgedekte stalen kuip van een of ander oud gebruiksvoorwerp dat onder de hooimijt staat, wel een mooi verstopplekje was. Hij zag kans om zich door een kleine opening, waar het deksel de kuip niet geheel afsloot, naar binnen te kruipen.
Wat een mazzel dat de bewoonster dit net vanuit haar woonkamer gade sloeg! Want deze verstopplek bleek niet zo veilig als ie leek: het jong kon namelijk niet zelfstandig uit de gladde metalen kuip terug omhoog. De bewoonster bedacht zich dan ook geen moment, heeft het jong bevrijd en het deksel nu zo neergelegd dat er geen uiltje meer in kan. Een geluksvogel, dat uilskuiken!
Schoorsteen
Op een erf aan de andere kant van Aalten waren de jongen bij onze laatste controle reeds uitgevlogen. De bewoners hadden al snel door dat de jonge uilen zich in de eerste week na het uitvliegen verstopten onder het dak van de schuur waar de nestkast hangt. Een mooie en ook best veilige schuilplaats, met als enige nadeel - voor de bewoners althans - dat de in de schuur geparkeerde auto door de schijtlustige steenuiltjes werd ondergepoept.
Inmiddels was de steenuilenfamilie het verderop gaan zoeken en meende de bewoner dat ze nu vooral op het nabijgelegen erf van de buren rondhingen. Geen slechte keuze, want bij de buren is volop voedsel in de vorm van muizen en ratten.
Een paar dagen later een mailtje: de steenuilen zaten nu inderdaad bij de buren. Eén van de jongen was echter zo onfortuinlijk dat ie daar in de schoorsteen terecht was gekomen. Onmogelijk om daar zelf nog uit te komen. De buurman kon hem gelukkig uit de schoorsteenpijp bevrijden. Het schoorsteenuiltje markeerde niets en vloog weg alsof er niets gebeurd was. Hopelijk heeft hij wel zijn lesje geleerd.
En zo zien we dat ook de erfbewoners (en hun buren) soms hun handenvol hebben aan de uilskuikens!
Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten.
Bezoek de website van STONE
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
