Uilen: onheilsbodes of een wijze uilen?

Mariska van der Leij | vrijdag 23 april 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 2152x

Uilen, magie en duisternis

Uilen hebben iets mysterieus en mystieks. Ze leven in de duisternis. Dit heeft ervoor gezorgd dat zij vaak in verband worden gebracht met (zwarte) magie. De uil wordt vaak gezien als de metgezel van tovenaars en heksen. En als nachtdier is het niet vreemd dat de uil het symbool werd van de duisternis, van de duivel. Voor veel volkeren waren het spookachtige wezens met grote ogen en een starre doordringende blik die in de nacht plots, geruisloos op dook en onopvallend verdween. 

• In zuid Italië vreesden de mensen “de Boze blik”, die kon doden.
• Het nachtelijke gehuil van uilen werd opgevat als gejammer van niet verloste zielen.
• Door het opspietsen van een uil wilde men de “duivel” weren.
• Een nachtelijk bezoek van de uil aan het raam van een ziek persoon duidde op een naderende dood.
• Vroeger werd het raadzaam geacht om uilen, vanwege hun band met de onderwereld, niet te doden, tenzij door een schot met gewijde spijkers of kogels.

Maar uilen werden in vroeger tijden ook als nuttig gezien:

• Het hart van een uil leggen op de linkerborst van een slapende jonge vrouw ontsluierde al haar diepste geheimen (beetje luguber wel).
• Een uil aan de schuur vastnagelen hield de bliksem op afstand.
• Een kind dat een ei van een uil at, zou nooit een zuiplap worden.
• Sommige delen van de uil en ook de eieren werden gebruikt voor het vervaardigen van liefdesdrankjes, verjonging drankjes en hoestdrankjes.
• De poten van de uil dienden als bescherming tegen slangenbeten.

Gelukkig dat in deze mythes niet meer wordt geloofd dezer dagen...

Wijze uil

De uil is een nachtelijke roofvogel met zeer scherpe zintuigen. Door de veel bijzondere eigenschappen die de vogel bezit werd de uil geassocieerd met wijsheid. Ook in sprookjes en verhalen komen uilen vaak als wijs naar voren. Soms ziet men op grafmonumenten een uil in combinatie met boeken, een duidelijke verwijzing naar de wijsheid.
Er zijn ook meerdere studie-instituten die een uil, met een professorenbaret of een schrijfveer, afbeelden op hun logo.

Maar… als mensen iets onhandigs doen noemen we ze uilskuikens…

Uilen in verhalen

Uilen spelen vaak een rol in films. Bij spannende scenes in de nacht, hoor je steevast de mysterieuze roep van een bosuil. Terwijl de kreet van kerkuil onze haren overeind kunnen doen staan. En in de Harry Potter films en boeken is de hoofdpersoon een leerling-tovenaar, die in het bezit is van een witte sneeuwuil die in de toverwereld post kan bezorgen. 

Betekenis van uilen in verschillende culturen

De uil heeft in verschillende culturen een bepaalde betekenis. In veel culturen over de hele wereld is de uil een mythologische vogel.

Christelijke symboliek
De uil is het symbool van de nacht en de dood. Omdat de uil een nachtdier is, werd de christelijke betekenis van uilen een symbool van degenen die de duisternis liefhebben: ongelovigen en ketters.

Symboliek in het Oude Egypte 
In het oude Egypte stond de uil symbool voor de dood. Men zag het als een vogel die de dood aankondigde door z’n soms wat angstaanjagende krijs. Alle gemummificeerde uilen die zijn gevonden, schijnen een afgesneden kop te hebben. Leuk weetje, het woord ‘dood’ in hiërogliefen bevat een uil!

Oude grieken en romeinen 
Voor de Grieken was de uil het symbool van wijsheid. Pallas Athena, de Griekse godin van de wijsheid benoemde de uil tot 'vogel van de wijsheid' en het werd haar vaste begeleider. De vogel verkondigde ongeziene waarheden aan haar. De steenuil prijkt dan ook vaak op afbeeldingen van Athena. Zelf was Pallas Athena de godin van de lucht, de wijsheid, de kunst, de krijgskunst en de vrede. Op het één eurocent muntstuk van Griekenland staat bovendien een steenuil afgebeeld, de wijze uil van Athene.

Toch had de uil ook toen nog een slechte naam en was het een symbool voor overleden zielen op begraafplaatsen. Ook waarzeggers begonnen de uil nu als symbool te gebruiken, want, aldus de romeinen, uilen konden helpen bij het voorspellen van de toekomst.

De rol in het sjamanisme
In het sjamanisme spreekt men veelal over totemdieren of medicijndieren en ook daarin komt een uil vaak voor. Voor hen stellen dieren de dierlijke kant van onze persoonlijkheid voor, en kan hun wijsheid en kracht ons helpen in het aardse leven. Zij zijn de dierlijke gidsen op ons pad. De uil staat in het sjamanisme voor joviaal en avontuurlijk, onafhankelijk en veelzijdig, enthousiast en optimistisch, een warme persoonlijkheid. Maar soms te heftig, tactloos en overdreven. En als de uil stilletjes in je leven vliegt wil hij je helpen om bepaalde dingen onder ogen te zien.
 
Grappig hoe verschillende culturen toch zo’n samenhangend idee over een dier hebben.
 

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over