Onze kuuks zijn nu 14, 15, 16 en 17 dagen oud. De donsberg wordt steeds groter én beweeglijker. De eerste tekenen van een mooi verenpak zijn al zichtbaar. Tijdens de rek- en vliegoefeningen zien we de hand- en staartpennen en af en toe piepen de inimienie staartjes onder de berg dons uit.
Links: Inimienie staartje met staartpennen. Rechts: vleugeltje met handpennen
Nu zijn de kleine torenvalken nog bedekt met donsveren. Deze laag dient vooral ter isolatie. Geleidelijk verandert dit in een mix van donsveren, dekveren, slagpennen en staartpennen. Als je goed kijkt zie je dat de kuikens al een heel klein staartje hebben, de eerste staartpennen! Slagpennen zijn de veren die het vliegen mogelijk maken. Deze slagpennen zijn onder te verdelen in hand- en armpennen. En de handpennen kun je nu al goed zien als de kuikens hun vleugels strekken. Af en toe zie je ze al vliegbewegingen maken, dat zal de komende tijd alleen maar toenemen. Sterke vleugels vergen veel training!
Dekentje
De dekveren bedekken het hele lichaam van de vogel en zorgen voor een gestroomlijnde vorm. Met een goed pak dekveren heeft de valk weinig luchtweerstand en kan hij snel op zijn prooitjes afduiken. Erg belangrijk dus! De dekveren worden in de eerste winter al verwisseld. De staart- en slagpennen gaan nog mee tot het volgende seizoen.
In de rui
De periode waarin vogels hun veren vernieuwen heet de rui. Tijdens al het jagen worden de veren namelijk vuil en beschadigd waardoor ze minder efficiënt kunnen vliegen. Omdat ze de veren maar eens per jaar wisselen zijn torenvalken erg zuinig op de veren. Veel poetsen dus! Dit leren de kuikens ook nu al door veel te kijken naar hun ouders. Ieder veertje wordt voorzichtig gepoetst en gepositioneerd zodat alle veren goed op elkaar aansluiten. Ook worden de veren ingesmeerd met een vettige stof uit de stuitklier. Door dit vet nemen de veren minder snel vocht op, blijven de veren soepeler en slijten ze minder snel.
Jongens of meisjes
Het geslacht van de kuikens weten we nog niet. Zodra de valkjes hun dons kwijt zijn zien ze er in het eerste jaar allemaal uit als een vrouwtje, dus met een bruin verenpak. Maar aan de staartdekveren is vaak wel het geslacht af te lezen. De mannetjes hebben namelijk een ander patroon dan de vrouwtjes. En dit is al na ruim drie weken te zien. Vrouwtjes hebben brede, donkere banden op de veren en mannetjes hebben overwegend helder grijze veren met een vaag zwart, spits toelopend bandje.
Nu zijn de staartjes nog te klein om dit verschil te zien, maar over ruim een week zouden we een poging kunnen wagen! Onderstaande foto’s komen uit een handleiding over geslachtsbepaling bij torenvalken, van Jan van Dijk. Zie jij het verschil?
Staartdekveren van jonge valken. Bron: Torenvalken nader bekeken, Jan van Dijk (2005)
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
