De kerkuil heeft in Nederland een grote schare ‘fans’. Het zijn mensen die op vrijwillige basis vele uren steken in het helpen beschermen van deze magnifieke soort. Zij hebben zich verenigd in de Stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland.
MM
Ongeveer 1000 vrijwilligers beheren en controleren in 19 regio’s ruim 10.000 kerkuilnestkasten. Dat gebeurt onder de vlag van de Stichting Kerkuilenwerkgroep Nederland. Deze inzet is de basis geweest van de redding van de kerkuil als broedvogel in Nederland. Eind jaren’ 70 waren er nog maar 100 broedparen over, nu zijn dat 3000. Meer weten? Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
In deze periode zijn veel beschermers van kerkuilen bezig met het controleren van nestkasten. Dat is niet altijd gemakkelijk, want de kerkuilnestkasten hangen hoog. En het moet wel veilig kunnen. Daarom gebeurt het steeds vaker dat kerkuilnestkasten wat minder hoog worden gehangen dan de 10 tot 15 meter die gebruikelijk was. Verder is het belangrijk dat er geen verstoring plaats vindt van het nest.
Beter broedseizoen?
Zelf ben ik ook actief als kerkuilbeschermer. Op dit moment zijn we in de regio Achterhoek- Noord gestart met het controleren van de kerkuilenkasten. Vorig jaar was de score in onze regio op de hoge zandgronden helaas slecht: weinig broedresultaat. De afgelopen week heb ik rondom Lochem inmiddels twee nesten met jonge kerkuilen kunnen ringen. Wij hopen op een beter seizoen dan in 2020.
Wanneer controleren?
De gemiddelde datum voor de start van de eerste controle is 1 juni. In goede muizenjaren beginnen de kerkuilen vroeg met de leg en is het mogelijk om controles eventueel al eerder te beginnen. Bij een slechte muizenstand broeden de kerkuilen later (of geheel niet) en is 1 juni te vroeg voor de controle.
Wie ook actief is als controleur: check dit altijd als je eerder begint met controleren op website of bij je regio coördinator. Verder: probeer te voorkomen dat er vlak vóór de eifase of tijdens de eifase wordt gecontroleerd. De kerkuil is in deze periode zeer gevoelig voor verstoring. Tip: controleer zo laat mogelijk in de avond de nestkast, zo verstoor je het minst!
Verstoring
Op sociaal media zie ik steeds vaker foto’s geplaatst van volwassen kerkuilen die niet op de juiste manier worden vastgehouden. Dat luistert nauw. Niet goed vasthouden houdt een risico in voor de vogels omdat vleugels beschadigd kunnen raken.
Verder zie ik foto’s van de ei-/kuiken- fase. Ik wil graag via dit blog aandacht voor vragen van controleurs en ringers: ben je altijd bewust dat de verstoring zo minimaal mogelijk dient te zijn. En tref je een kerkuil aan op eieren, of met kleine jongen zet de kerkuil dan terug haal deze niet van het nest voor een foto!
Er hangen tegenwoordig op steeds meer plekken - net zoals bij Beleef de Lente - camera’s in de nestkast. Dan hoef je als controleur uiteraard niet in deze gevoelige fase voor verstoring in de nestkast te kijken.
Foto André Eijkenaar
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
