Eerder schreef ik over de sexratio bij steenuilen: de verhouding tussen het aantal vrouwen en mannen in een broedsel. Een eerste analyse van de resultaten van de nesten uit de periode 2013 tot en met 2016 laat zien dat de verschillen niet heel groot zijn.
geslachtsverhouding in het ei
In deze periode is bij 170 nesten het geslacht van alle jongen bepaald. Op uitvliegleeftijd telden deze nesten bij elkaar 506 jongen. Het aantal vrouwen en mannen ontloopt elkaar niet veel: 255 vrouwen en 251 mannen, respectievelijk 50,4 en 49,6 procent. In de afzonderlijke jaren zijn de verschillen groter.
Sexratio bij het uitvliegen
Belangrijk is natuurlijk wat de verhouding is bij het uitvliegen, de secundaire sextratio. Dat bepaalt immers in eerste instantie of er straks voor ieder mannetje een vrouwtje is. Opvallend is dat in 2013 het aandeel mannen hoger was, terwijl in de drie andere jaren er meer vrouwen uitvlogen (figuur 1). De aantallen liggen echter zo dicht bij elkaar dat hier geen al te harde uitspraken over mogen worden gedaan.
Sexratio in het ei
Als we alleen die nesten met elkaar vergelijken waar alle gelegde eieren zijn uitgekomen en waarvan ieder jong het geslacht bekend is, krijgen we de sexratio zoals die in het ei aanwezig was (primaire sexratio, figuur 2). Dan valt op het aandeel vrouwtjes in alle jaren groter was, met uitzondering van 2014 toen er iets meer mannen waren. Ook hier geldt echter dat de verschillen klein zijn; alleen in 2015 en 2016 lopen de percentages meer uiteen.
Conclusie
De voorlopige conclusie is dat de verschillen te klein zijn om er echt harde uitspraken over te kunnen doen. Onderzoek bij andere soorten (o.a. ruigpootuilen en torenvalken) bracht wel verschillen aan het licht die buiten de toevalsfactor vielen. Bij steenuilen zijn de gewichts- en grootteverschillen tussen de geslachten klein, met bovendien ook nog eens de nodige overlap. Dit zal mede een verklaring zijn waarom de sexratio niet echt scheef is.
Dit is echter een eerste, niet-statische analyse. Nadere analyses waarbij onder andere ook de legdatum betrokken wordt, kunnen wellicht wel degelijk verschillen opleveren. In een studie aan oehoes in de Sierra Norte de Sevilla in Spanje bijvoorbeeld werd gevonden dat vroeg-broedende vrouwtjes meer dochters produceerden.
Wie weet wat een nadere analyse nog aan het licht brengt, temeer daar de veermonsters van 2017 (meer dan 200 jongen) nog onder de loep moeten worden genomen. Spannend te zien of dat ook voor steenuilen geldt. Daarover volgend seizoen meer:)
Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten.
Bezoek de website van STONE
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
