Seizoenssamenvatting Slechtvalken

Margot de Kam | woensdag 24 juni 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 805x

Aangebrachte prooien

Na een moeizame start in 2018, toen deze slechtvalkvrouw het territorium overnam en door voortdurende strijd het broedsel mislukte, zagen we vorig seizoen al dat dit een succesvol paar is. Toen hebben ze drie vrouwen grootgebracht. Dit seizoen resulteerde in vier jongen: twee mannen en twee vrouwen.

Baltstijd

Gedurende de baltstijd bracht de man voortdurend kleine prooitjes voor de vrouw, zoals het ook hoort. Hij laat zien een goede jager te zijn die in staat is een gezin te voeden. We zagen de slechtvalken zich binden met hun kast door nestkuiltjes te schrapen. Paringen waren vaak buiten beeld, maar gebeurden veelvuldig. Nestkastgesprekken zagen we ook, maar relatief minder dan bij andere paren. Deze slechtvalkvrouw houdt er niet zo van samen in de kast te zijn, mogelijk door haar ervaring in 2018 met veel strijd. Buiten heeft ze overzicht over haar terrein.

Alle prooien die gebracht zijn dit seizoen staan in de grafiek op de afbeelding hierboven. De mensen die de waarnemingen invullen in het OZ, het samen onderzoeken, hielden dit mooi bij.

Eileg en broeden

Vier eieren werden tussen 12 en 20 maart gelegd en werden vanaf 19 maart 34 dagen bebroed. Zowel de man als de vrouw deden hun bijdrage. De vrouw ongeveer twee derde van een etmaal en altijd ’s nachts. De man ongeveer een derde van een etmaal. Er was soms bezoek van vreemde slechtvalken, maar deze waren geen bedreiging. Het waren allemaal nog jonge slechtvalken in hun tweede of derde kalenderjaar. Ze werden rustig het gebied uit gestuurd. Zelfs de man tikte soms een jonge vreemde vrouw aan: de boodschap van wegwezen. In het algemeen bestrijdt de vrouw andere vrouwen en de man andere mannen.

De hatch: het uitkomen van de eieren

Geheel volgens de boekjes kwamen de kuikens binnen 24,5 uur na elkaar ter wereld. Perfect uitgekiend. Zo min mogelijk leeftijdsverschil geeft alle jongen gelijke kans. Zoals op de kopfoto te zien is, is de man heel betrokken bij dit proces. Hij kon niet wachten zijn kuikens te begroeten. Hij ging zelfs naast de vrouw liggen wachten, dit is zeer uitzonderlijk. De meeste slechtvalkvrouwen dulden de man niet bij kleine kuikens in de kast. De man hier helpt ook graag bij het voeren, waarbij man en vrouw soms ook elkaar een hapje geven. Het is mooi te zien in het filmpje Samenvatting.

De groeiexplosie

Er was ruim voldoende eten aanwezig en we zagen de vier kleine witte pluisbolletjes spoedig als hollands welvaren groeien. Op 16 mei werden de jongen geringd, gecheckt op gezondheid, gemeten en gewogen. Het waren 2 mannen van 650 en 630 gram en twee vrouwen van 820 en 920 gram. Slechts drie weken daarvoor kwamen ze met een gewicht van 35 tot 40 gram uit het ei. Met hun ringcodes kunnen we ze volgen en hopelijk in levende lijve terug zien. De mannen EXR en EXP en hun zus EXO zullen de oudste drie zijn, die binnen drie uur uit het ei kwamen. EXS, de lichtste vrouw op het moment van ringen, kwam 24,5 uur na de eersten uit het ei.

De metamorfose

In de 3 weken na het ringen veranderden de witte kuikens snel. De echte veren kwamen door en na een dikke maand  waren ze zover dat ze uit de kast durfden te stappen. Kuikens waarvan de veren nog niet zijn doorgekomen hebben instinctief hoogtevrees. Als ze zover zijn dat ze kunnen fladderen nemen ze de grote stap naar het rooster en de ring, om daar hun vleugelspieren te oefenen. We konden genieten van hun malle sprongen en gehuppel rond de nestkast.

Van takken naar vliegen

EXP was de eerste die echt vloog, zonder grond onder de voeten. Hij was 40 dagen oud. Het ging echter niet bewust: zijn vader kwam naar het rooster en EXP hoopte op prooi en stak de klauwen uit om het aan te pakken. Zijn vader had echter niks bij zich en stapte opzij en vloog weg, het leek wel judo. EXP schoot door van het rooster de lucht in. Gelukkig was zijn verenpak zo ver gegroeid dat hij in staat was te fladderen, sturen en landen en kwam hij op de eerste ring terecht. Na vier dagen kon hij voldoende hoogte maken om terug te komen naar boven en vloog zelfs direct van ring naar ring.

Zijn broer EXR bleef langer bij de kast. Slechtvalkjongen blijven graag samen. Het leek alsof EXR wachtte bij zijn jongste zus EXS. Toen die eindelijk de kast uit durfde als laatste kon ze de weg terug niet meteen vinden. We zagen weer iets unieks gebeuren: de vader bracht een spreeuw naar de kast. EXR pakte de prooi aan. EXS, die de luidste bedelstem heeft, stond naast de kast te schreeuwen. Haar broer ging met de spreeuw naar haar toe en gaf haar de gelegenheid die prooi weg te grissen. Precies zo gaat het tussen volwassen slechtvalken: de man wacht tot de vrouw, die veel groter is en meer eten nodig heeft, klaar is en neemt genoegen met de restjes.

De oudste vrouw EXO ging ook per ongeluk de lucht in. Zij was 43 dagen oud. Zij speelde met een restprooi op de rand en sprong scheef. Ook zij fladderde naar de eerste ring waar EXP nog was en kwam na 3 dagen weer naar boven.

EXR ging uiteindelijk met 44 dagen vliegen en vloog meteen al goed genoeg. EXS, de jongste, deed er het langst over. Zij deed haar eerste vlucht met 45 dagen. Wij mochten langdurig genieten van haar luide stem. Ze riep wegens eeuwige honger en omdat ze geleerd had haar stem te gebruiken als jongste. De eerste weken stond haar grote zus EXO altijd vooraan als er gevoerd werd.

Naar zelfstandigheid

Alle vier de jongen zijn nog bij de toren. Ze krijgen vlieg- en jachtles gedurende twee à drie maanden na de eerste vlucht. Wanneer zij echt zelf een prooi kunnen slaan moeten ze hun eigen weg gaan. Soms vertrekken ze dan op eigen gelegenheid, soms sturen de ouders ze weg. Als de ouders zien dat het jagen lukt, houden ze op met prooien afgeven. Vaak trekken jonge slechtvalken samen op, het eerste jaar. Zeker als een broer met een zus meekan.

Er staan ze vele gevaren te wachten. Vliegen met zo’n vaart levert veel ongelukken op. Ongeveer 50 % van de jonge slechtvalken overleeft het eerste jaar niet. We hopen dat deze vier sterke jongen het allen redden. Het ga hun goed!

Dankwoord

De Vogelbescherming Nederland heeft ons met Beleef de Lente weer laten genieten. Via de webcams kunnen we de slechtvalken heel nabij volgen. Geniet u ook zo mee? Help zo mogelijk met een tikkie.

De locatie en de camerabeelden werden verzorgd door de Vogelwerkgroep Gemert. Dank aan Martin Vink, die de camera’s regelt en bestuurt.

Aaltje Blom dank voor alle mooie filmpjes.

Veel dank aan en respect voor Froona Veldhuis, die met haar site falcoperegrinus.eu (klik op welkom) ons zoveel informatie over de slechtvalken heeft nagelaten.

Eleonore, dank voor het organiseren van het onderzoekssheet en de samenwerking voor de weekverslagen. Ook de chatters die meehelpen de waarnemingen in te vullen. Met name de vaste OZers Bolid, Krieltje, Uiltje, Birdie, Carrie en Thea. Er wordt een jaaroverzicht uit gemaakt voor SOVON.

Ciryon ook dank voor de samenwerking en schitterende tekeningen die ik mocht gebruiken voor de blogs en de weekverslagen en het maken van het jaarboek. Veel succes met het afronden daarvan.

Hyacint dank voor het redigeren van de teksten.

Verder bedank ik de mensen wiens foto’s ik mocht gebruiken ter illustratie: Marjo de Ruijter, Dennie Vercruijsse, Thea van Gogh, Coriena Segeren, Els van de Donk, Kuiko, Ciryon en Yelena.

Dank Coriena en alle andere mensen van het forum Slechtvalkenliefde, voor het maken, bewaren,  archiveren en delen van al het beeldmateriaal en andere informatie over slechtvalken.

Tot volgend jaar!

De slechtvalkjongen van week tot week

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over