Een intiemere kijk in het vogelleven dan bij Beleef de Lente krijg je niet. Toch zijn er veel mensen die graag op andere manieren roofvogels en uilen bekijken, helaas vaak ten koste van de vogels.
Fotograaf onbekend. Kerkuil in gevangenschap
Vogels horen vrij te zijn
Roofvogels en uilen horen thuis in de vrije natuur. Daar kunnen ze hun eigen keuzes maken. In Nederland zijn heel wat roofvogels en uilen in het wild te bewonderen, overal om ons heen. Van hartje stad tot op het platteland, in bossen, langs de snelweg. Een verrekijker meenemen op pad is handig, maar niet noodzakelijk. Een beetje geduld helpt, maar daar krijg je dan ook wat bijzonders voor terug. Het is spannend en fascinerend tegelijk om zulke prachtige vogels in hun dagelijkse omgeving bezig te zien. En je leert meer van de vrije vogels dan door te kijken naar een vogel in gevangenschap die, omringd door mensen, verplicht een kunstje opvoert in ruil voor eten.
Het leed achter de roofvogel- en uilenshows
De SKWN is tegen het gebruik van roofvogels en uilen voor commerciële doeleinden, zoals roofvogel- en uilenshows, en wel om de volgende redenen.
Welzijnsproblemen
In gevangenschap kunnen de vogels hun natuurlijke gedrag niet vertonen. Ze krijgen niet of nauwelijks de kans om te vliegen, ze mogen niet op hun eigen prooien jagen (en opeten), ze hebben niet de vrijheid om een partner te kiezen, een nest te bouwen en jongen groot te brengen. Voor het grootste deel van de tijd zitten ze in een te klein hok of zitten ze met een kort touw vast aan een blok. In het kort: het maken van eigen keuzes is ze ontnomen. Tijdens de shows moeten ze kunstjes doen in een onnatuurlijke omgeving te midden van een mensenmassa die de vogels kan aanraken en aaien. Uilen zijn bovendien echte nachtdieren, maar worden urenlang in daglicht te kijk gezet.
Shows creëren vraag
Roofvogel- en uilenshows bevorderen de wens van mensen om zelf een roofvogel of uil te willen hebben. In Nederland wordt een groot en toenemend aantal inheemse en uitheemse roofvogels en uilen gehouden en verhandeld. Waar vraag is ontstaat aanbod (er valt geld te verdienen). Dit aanbod wordt deels gevoed met in gevangenschap gefokte vogels, maar voor een deel wordt ook aan de vraag voldaan door eieren en nestjongen uit nesten in het wild te roven. Het is extra treurig, dat de particulieren die zich een roofvogel of uil aanschaffen denken een huisdier te kopen. Met roofvogels en uilen kun je echter geen band opbouwen, zoals met een hond of een kat.
Faunavervalsing
Er is sprake van faunavervalsing wanneer door niet-natuurlijke oorzaak (ontsnappingen, expres loslaten) nieuwe (onder)soorten zich vestigen en deel gaan uitmaken van de Nederlandse natuur. Tijdens shows komt het geregeld voor dat een in gevangenschap gefokte vogel de vrijheid kiest en ontsnapt. Bij particulieren die roofvogels en uilen houden ontsnappen nog veel meer vogels. Soms worden ze zelfs bewust losgelaten. Een deel van de ontsnapte vogels wordt niet teruggevangen en deze vogels vormen een bedreiging voor de Nederlandse natuur. Ontsnapte vogels gedragen zich anders dan hun wilde soortgenoten. Ze komen bijvoorbeeld dichter bij mensen en maken soms schijnaanvallen op hen. Het publiek denkt al snel dat alle wilde vogels zich zo gedragen. Ontsnapte vogels lopen zelf ook grote risico’s door de leertjes aan hun poten waarmee ze verstrikt kunnen raken in de takken en een vreselijke dood kunnen sterven.
Het probleem van de hybride vogels
Roofvogel- en uilenshows zijn nauw verweven met de fok van roofvogels en uilen. Daarbij wordt echter op grote schaal hybridisatie, het kruisen van soorten, toegepast. Ook deze hybride vogels ontsnappen geregeld en veroorzaken faunavervalsing. Ze nemen bijvoorbeeld de plaats in van Nederlandse vogels of ze paren met in het wild levende vogels en dragen zo vreemd erfelijk materiaal over op de populatie.
Slechte voorlichting
Roofvogel- en uilenshows worden vaak gehouden onder het mom van voorlichting. Onderzoek toont aan dat in de meeste shows nauwelijks voorlichting wordt gegeven. Indien dit wel gebeurt, is de verschafte informatie soms zelfs feitelijk onjuist. Daarbij komt dat het karakter van de shows niet past bij de voorlichting: roofvogel- en uilenshows draaien om het feit dat mensen de vogels van dichtbij kunnen zien en zelfs aanraken. Dit is tegengesteld aan het gedrag van deze vogels in het wild. Daar blijven ze het liefst ver van mensen verwijderd en zullen ze zich zeker niet laten aaien. Het publiek leert dus niets over de vogels in het wild. Roofvogel- en uilenshows worden gehouden door zowel valkeniers als roofvogelhouders, mensen zonder een valkeniersopleiding. Dat iemand zich valkenier noemt is géén garantie voor deskundigheid.
Als je vindt dat er nieuwe wetten en regels moeten komen die het houden en verhandelen van roofvogels en uilen en het organiseren van roofvogelshows verbied. Kun je hier een petitie tekenen.
Foto André Eijkenaar Kerkuil in het wild.
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
