Retourtje Berlijn?

Jochem Kühnen | vrijdag 8 juli 2022 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 461x

Het is een veelgehoorde uitspraak, gierzwaluwen zouden bij slecht weer gemakkelijk naar bijvoorbeeld Parijs of Berlijn vliegen. Maar, is dat wel zo?

Het valt nog wel mee met de hoeveelheid slecht weer de afgelopen tijd, maar 7 juli waaide het stevig en viel er hier en daar wat (mot)regen. Waarnemers telde deze dag een enorme hoeveelheid gierzwaluwen boven de Biesbosch. Meer dan 100.000 werden er gezien! De Biesbosch is met het vele water en de moerassige omgeving dan ook een plaats waar bij minder goed weer toch nog redelijk wat insecten te vinden zijn.

Mysterieus

Naast veel oudervogels met hongerige jongen, zullen ook veel van de niet-broedende gierzwaluwen boven de waterige Biesbosch hebben gevlogen. Over de exacte verplaatsingen van niet-broedende gierzwaluwen is weinig bekend. Waar inmiddels het nodige is ontdekt over de trekroute en het overwinteringsgebied van broedvogels, blijft het leven van uitgevlogen jongen nog mysterieus. Mysterie kan soms tot speculatie en misverstanden leiden. Zo zouden gierzwaluwen bij slecht weer met gemak naar de andere kant van Europa vliegen om daar onder betere weersomstandigheden een maaltijd bij elkaar te vangen. Maar welke gierzwaluwen zouden dit dan doen?

Oudervogels niet. Het is niet efficiënt om honderden kilometers af te leggen en vervolgens met één voedselbal terug te komen. Gierzwaluwen met jongen blijven relatief dichtbij, misschien zelfs wel binnen een straal van enkele tientallen kilometers van hun nest met jongen. Ze zijn bij slecht weer aangewezen op waterrijke gebieden of laag boven bomen vliegende insecten. Of ze blijven binnen bij de jongen. Bij aanhoudende regen zitten vaak hele gezinnen te wachten tot het weer droog is.

Zenderen nog niet mogelijk

Niet-broedende gierzwaluwen zijn veel minder sterk gebonden aan een bepaalde plek. Ze hebben geen nestplaats en geen jongen en zijn dus vrij om te gaan naar waar ze willen. Hoe ver ze vliegen om nog voldoende voedsel te vinden is niet bekend. De techniek is nog niet zo ver ontwikkeld dat gierzwaluwen met zenders gevolgd kunnen worden. Het enige dat tot nu toe is gelukt is, is het vastleggen van het vlieggedrag van broedvogels. Daarover in een ander blog meer!

Komende dagen belooft het warm zomerweer te worden. Op veel plekken zullen zich weer aardige aantallen gierzwaluwen laten zien. Kijk gerust naar de beelden hier op Beleef de Lente, maar ga op een mooie zomeravond ook eens kijken hoe de niet-broeders luid ‘gierend’ langs broedplaatsen vliegen. Zo in een nestkast is het interessant om ze te volgen, maar vliegend is de Gierzwaluw echt in z’n element!