Vorige week kreeg ik een artikel toegestuurd over ooievaars in Brussel. Men hoopt dit jaar op het eerste broedende paar binnen de stadsgrenzen. Bijna tien jaar geleden werd daarvoor het ‘Plan Ooievaar’ opgezet, waarbij hoge nestplatformen werden geplaatst op geschikte plekken.
Net als in veel Europese landen krijgt de ooievaar daar in Brussel een steuntje in de rug om zich weer te vestigen. Ook in Nederland is de ooievaar geholpen om terug te komen als broedvogel.
In 1969 startte Vogelbescherming met nog slechts enkele bewoonde nesten een herintroductieproject, om de ooievaar als broedvogel in Nederland te behouden. Het Ooievaarsdorp 'Het Liesveld' werd geopend en daarna nog 12 buitenstations. Hier werden aanvankelijk ooievaars gefokt en in de omgeving uitgezet. Zo ontstonden de eerste lokale populaties. Langzaam beginnen de paren zich op grotere afstand te vestigen en de populatie begint te groeien. De jongen van de buitenstations vertrokken richting Afrika naar hun overwinteringsgebieden. Inmiddels worden er geen ooievaars meer uitgezet en sommige stations zijn gesloten. STORK schat het aantal broedparen in ons land nu op 1600-1800.
Zweden
Ook in Zweden is een herintroductieprogramma gestart (1989). De witte ooievaar was ooit zeer talrijk in het zuidelijkste deel van Zweden met maar liefst 5.000 paren. Toen halverwege de 19e eeuw wetlands werden drooggelegd en gecultiveerd, beken rechtgetrokken en weiden en weilanden in bouwland of bos veranderden, verloor de ooievaar een groot deel van het leefgebied waarvan hij afhankelijk is. Uiteindelijk deed het laatste paar in 1954 een broedpoging, die echter mislukte. Nadat de afgelopen decennia het herstel van wetlands is geïntensiveerd, ontstaat weer een geschikt leefgebied voor de ooievaar. Door het herintroductieprogramma waren er in 2011 weer 29 ‘vrije’ paren en vlogen 55 jongen uit.
Engeland
In navolging van deze succesvolle herintroducties is men in 2016 ook in Engeland gestart. Met ooievaars uit Polen, die niet meer konden vliegen, gered na botsingen met elektriciteitsleidingen of verkeer. Elk jaar worden hun nakomelingen naar grote volières in Sussex gebracht, waar ze een paar weken blijven in de hoop dat ze later naar deze regio terugkeren. Eenmaal vrijgelaten gaan de jongen op trek naar Zuid-Europa of Noord-Afrika. Sommige van de jongen zijn al naar ‘huis’ teruggekeerd om te broeden.
Steuntje in de rug
Deze projecten zijn mooie voorbeelden dat met wat hulp nieuwe, gezonde populaties kunnen ontstaan. Belangrijk daarbij is wel dat de oorzaken waardoor de vogels eerder zijn verdwenen, worden aangepakt. Nieuwe geschikte natte gebieden en minder gebruik van pesticiden. Het gebruik van DDT tot in de jaren zestig was desastreus voor veel dieren, die aan het eind van de voedselketen staan. Niet alleen voor ooievaars, maar ook voor roofvogels en zelfs voor zeehonden. Misschien weet u nog dat die in de zestiger jaren bijna niet meer in de Waddenzee rondzwommen?
STORK, de Engelse naam voor een echte Nederlandse vogel: de ooievaar. STORK is een vrijwilligersorganisatie, die zich belangeloos inzet voor de ooievaars in Nederland.
In de jaren zestig waren de ooievaar in Nederland vrijwel uitgestorven, door het gebruik van zware pesticiden zoals DDT. Om de ooievaar te laten terugkeren, hebben vele vrijwilligers en Vogelbescherming Nederland zich sinds 1969 flink ingezet. Het doel was de terugkeer van de ooievaar als broedvogel in Nederland. Dat lukt. Met de ooievaars lijkt het nu goed te gaan. Het aantal broedparen neemt weer toe.
Bezoek de website van STORK
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
