Op je hoede zijn

Pascal Stroeken, STONE | donderdag 15 juni 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 208x

Kastverlater. Foto: André Eijkenaar

De uitstekende conditie van deze webcamjongen maakt dat ze alles mee hebben voor een leven buiten het nest, met goede kansen voor de toekomst.  

Voortijdige nestverlaters

Dat het ook anders kan gaan, hebben we dit seizoen al enkele malen bij andere nestkasten gezien. Bij een aantal nesten hebben de jongen veel vroeger dan op de gebruikelijke leeftijd van 30 dagen, de nestkast verlaten. Dan troffen de bewoners of wijzelf al één of enkele jongen buiten de nestkast aan, soms amper 20 dagen oud. Zulke jongen zijn erg kwetsbaar, want nog lang niet klaar voor een leven buiten het nest. Vliegen zit er nog niet in en probeer je dan maar te redden.

Matige conditie

Zulke vroege nestverlaters, en hun nestgenootjes die we nog wel in de kast aantreffen, hebben vrijwel altijd een ondermaats gewicht en soms ook een groeiachterstand. Dat duidt op voedselgebrek, wat best opmerkelijk is in dit jaar met veel muizen. De oorzaak blijft meestal onbekend, maar het kan zijn dat er lokaal sprake is van te weinig (beschikbaar) voedsel of dat het een een-ouder-gezin is dat de eindjes niet goed aan elkaar kan knopen.

Te vroeg het nest uit in een matige conditie is niet echt bevorderlijk voor de overlevingskansen. Ook dat is helaas een werkelijkheid in het leven van wilde vogels.

Goed over de schouder kijken

Maar ook voor weldoorvoede steenuil-adolescenten is het oppassen geblazen. Steenuilen – het is al vaker gezegd – zijn nu eenmaal geen toppredator; ze staan niet bovenaan de voedselpiramide. Ook voor steenuilen geldt: eten en gegeten worden. Want waar een steenuil (en zeker deze webcamfamilie) nog wel eens een merel of spreeuw lust – soms tot enige afkeur van enkele kijkers – staat de steenuil met een beetje pech ook op het menu van vogeljagers die wel een steenuiltje blieven. Zoals een overdag passerende sperwer of een ’s nachts jagende bosuil.

Bij de nacontrole van een nest elders in ons gebied, waar de jongen 35 dagen oud waren, zagen we hoe het was afgelopen met een van de pas ‘uitgevlogen’ jonge steenuilen. Aan de voet van de nestkastboom lagen in een cirkel verspreid de geplukte veren; van dons tot vleugelpennen. Een kenmerkende plukplaats van een sperwer of havik. Het jong is vermoedelijk zittend in de perenboom, vlakbij de nestkast, door de klauwen van de roofvogel gegrepen en van de tak gegrist. Geen prettig gezicht zo’n plukplaats, maar ook dat is zoals het er in de natuur aan toe gaat.

Opletten dus!

Gelukkig zijn steenuilenouders zorgzaam en oplettend. Menige erfkat durft na het uitvliegen van steenuilenjongen nauwelijks meer naar buiten, afgeschrikt door de felle alarmroepen en duikvluchten van pa en ma steenuil. En als er onraad is, waarschuwen de ouders hun jongen met korte alarmroepen. Voor de buitenzittende jonge steenuilen een seintje om snel de veilige nestkast op te zoeken. Wat dat betreft luisteren ze goed naar hun ouders! En dat is maar goed ook.

Foto header: drie jonge nestverlaters (André Eijkenaar)

Steenuilenveren op plukplaats

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over