De kerkuilen hebben elkaar het 'ja-woord' gegeven, de beelden zijn nu overtuigend. Het vrouwtje is al behoorlijk lang in de nestkast en laat regelmatig de bedelroep (blazen) horen en er wordt gepaard.
Foto André Eijkenaar
Eenmaal per uur...
Wat we de komende tijd gaan zien, als alles doorgaat zoals
het nu gaat, is dat de kerkuilen geleidelijk vaker gaan paren. Dat is nodig
voor de bevruchting van de eieren en het versterkt de (paar)band tussen man en
vrouw.
Ongeveer tien dagen voor het eerste ei wordt gelegd, paren
de uilen 's nachts gemiddeld eenmaal per uur. Meestal nadat mevrouw een lekker
hapje, lees: een muis, van haar man heeft ontvangen. Hij moet moeite doen om
zijn vrouw te behagen met voldoende muizen anders legt ze geen eieren.
Eerste ei kerkuil
Beleef de Lente-kijkers vragen zich af wanneer het eerste ei
wordt gelegd. In theorie duurt dat gemiddeld minstens zes weken. We weten niet
zeker wat er zich buiten ons gezichtsveld heeft afgespeeld, dus wanneer het
eerste ei te zien zal zijn, staat nog in de sterren geschreven.
Hele jaar door broeden
Kerkuilen kunnen overigens in alle maanden van het jaar
broeden. Hun voedselsituatie moet dan optimaal zijn. De meeste broedparen
leggen in april en mei eieren. Maar na een zachte winter en bij een groot aanbod
van (veld)muizen broeden ze ook eerder.
Krassen, roepen, snurken, gillen of blazen
De geluiden van de kerkuil kennen een behoorlijke variatie.
Dit wordt vaak aangeduid als krassen, roepen, snurken, gillen of blazen. Zo
communiceren de kerkuilen met elkaar. Aan de geluiden herkennen ze elkaar.
De geluiden van de kerkuil zijn te verdelen in een vijftal
groepen: balts-, verdedigings-, bedel- en voederingsgeluiden, sociale contacten
en de geluiden van de jongen. Het ene geluid gaat vaak over in het andere,
zodat het moeilijk is de verschillende geluiden exact te onderscheiden. Als we
de komende tijd onze oren goed te luisteren leggen, is er mogelijk iets meer te
zeggen over wat er zich rondom onze nestkast afspeelt.
De baltsroep, die uit een ijselijk, luid gekrijs bestaat, is
het meest indrukkende geluid dat een mannetje in de vlucht laat horen. Het is
de eigenlijke zang van de kerkuil. De ‘schreeuw’ is op enkele meters hoorbaar.
De sterkte van het geluid neemt geleidelijk toe en duurt gemiddeld twee
seconde. Het mannetje laat zo duidelijk horen ‘dit is mijn woongebied’.
Tijdens de paring laat het mannetje een staccato piepend
geluid horen, terwijl het vrouwtje daarop reageert met een zacht klagend
geblaas.
De angstkreet bestaat uit een serie zeer luide noodkreten,
meestal beginnend met een verdedigend geblaas.
Foto Hans Menop
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
