Afgelopen week kropen K1 en K2 uit het ei en nr. 3 zal wel vlot volgen. Man kerkuil zal nu toch moeten laten zien dat hij ook kan zorgen voor voldoende brood (muis) op de plank en dat hij wat minder moet gaan flierefluiten. Er moeten inmiddels steeds meer snaveltjes gevoed gaan worden.
Groei overzicht
Geboorte van de jongen
Eén tot drie dagen voor het uitkomen van het eerste ei produceert het jong reeds piepende geluidjes. Vrouw kerkuil gedraagt zich onrustig en reageert onmiddellijk met een “klokkend” geluid. Na een aantal uren hard werken van het jong, verschijnt een klein gaatje in de eischaal. Het kan nog wel uren duren voordat het jong uit het ei kruipt. Soms helpt vrouw kerkuil het jonge uilskuiken door stukjes eischaal te verwijderen of door de taaie eivliezen door te bijten. Ook gebruikt ze, héél voorzichtig, haar poot daarbij. De resten van de eischaal worden naast het nest gelegd, platgetrapt en/of deels opgegeten.
Hele zachte geluiden met vele benamingen
Een jonge kerkuil wordt hulpeloos en vrij kaal geboren. Ze wegen dan ongeveer 13-15 gram. Het eerste geluid dat een jonge kerkuil laat horen, wanneer het uit het uit het ei is gekomen, is een “rinkelend” getsjilp, gecombineerd met piepende, krassende en klokkende kreten: tsjirpen. Het tsjirpen is gedurende de eerste weken een opvallend en karakteristiek geluid bij de jonge uilen. Het geluid wordt veelal gehoord vlak vóór, tijdens en na het voeren van de jongen door vrouw kerkuil. Ook wanneer één van de jonge uilen niet onder de beschermende vleugels van vrouw kerkuil zit, laat ze, in het ritme van de ademhaling, het getsjirp horen. De geluiden van de jonge kerkuilen worden in de literatuur van allerlei namen voorzien: “Zirpen”, “Piepen”, Pépie, “Zirplaut”, “Wimmern”, “Chittering”. Het tsjirpen omvat een scala aan fijne geluidjes. Tegen het einde van de eerste levensweek krijgt het blazen geleidelijk de overhand. Ik ben benieuwd of de kijkers dit waarnemen.
Eerste week
Op de eerste levensdag zijn de eerste donsveertjes al duidelijk zichtbaar, maar het donskleed is lang nog niet volledig. Om warmteverlies tegen te gaan, schuilt het jong tussen de eieren. Verder wordt het warm gehouden door vrouw kerkuil.
Het jong is slechts enkele seconden in staat de kop op te richten om het voedsel van vrouw kerkuil aan te nemen. De kleur van de huid is geelrood. De buik is bolvormig en helemaal kaal. De ogen zijn gesloten en op de snavel is een gedeeltelijk versleten ei-tand aanwezig. Bij het voeren van het jong laat vrouw kerkuil een klokkend geluid horen, buigt vervolgens over het jong en houdt het jong een klein stukje muis voor.
Vanaf de zevende dag produceert het kuiken de eerste braakbal. Deze braakballen zijn lang en smal en wegen nog geen gram. De inhoud bestaat grotendeels uit haren met een enkele keer kleine botjes.
In het volgende blog laat Bernice ons zien hoe de prooiaanvoer zich tot nu toe heeft ontwikkeld. Vooralsnog gaan we genieten van deze mooie beelden.
Foto Jan van Dam
De stichting Kerkuilenwerkgroep heeft tot doel het ‘beschermen van de kerkuil’ door ‘het geven van voorlichting en educatie, door het plaatsen van nestkasten en het verzamelen en registreren van gegevens’. De stichting is een overkoepelende landelijke organisatie met ongeveer 1.000 vrijwilligers, die werkzaam zijn in 16 regio’s die landelijk ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Dankzij de inspanningen van deze vrijwilligers en de medewerking van boeren en burgers is de broedpopulatie van kerkuilen toegenomen van ongeveer 100 broedparen eind jaren ’70 tot 3.000 nu. Meer weten?
Bezoek de website van Kerkuilenwerkgroep Nederland
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
