Eigenlijk heb ik een beetje gelogen toen ik schreef dat koolmezen insecteneters zijn. Bij sommige individuen staan namelijk niet alleen insecten op het menu. Ook de hersenen van sijsjes en dwergvleermuizen worden soms verorberd.
Doodgepikte vogeltjes
Na mijn eerste veldseizoen met koolmezen, schrok ik al niet meer zo snel van de sinistere kant van de koolmees. Ik kwam in de nestkasten namelijk al snel doodgepikte vogeltjes tegen. In het begin van het seizoen zijn voornamelijk pimpelmezen de klos. Later kan het voor de bonte vliegenvangers slecht aflopen. Op zo'n 200 nestkasten kwam ik elk seizoen toch wel 2 tot 4 slachtoffers tegen.
Geen andere vogels in de kast
De nestkastslachtoffers zijn meestal een gevalletje van 'verkeerde plaats op de verkeerde tijd'. Koolmezen houden er gewoon niet zo van als er andere (levende) vogels in hun kast zitten. Mannetjes en vrouwetjes kunnen het zelfs nauwelijk samen uithouden in één kast.
Toch schrok ik wel een beetje toen ik hoorde dat koolmezen ook echt andere dieren (niet insecten) doodmaken om op te eten. Dit gedrag wordt voornamelijk geobserveerd wanneer het heel koud is. Het lijkt dus een 'innovatie' in het eetgedrag te zijn om genoeg energie binnen te krijgen tijdens koude tijden. En tja... hersenen bevatten nu eenmaal veel energie. Toen onderzoekers extra eten gaven aan koolmezen op de plek waar ze dwergvleermuizen aanvielen, lieten ze vervolgens de vleermuizen met rust. Nood breekt wet?
Doen ze het echt?
Moeilijk te geloven dat koolmezen dit echt doen? Zie hier een filmpje van een koolmees dat een ander zangvogeltje aanvalt en opeet.
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water.
Bezoek de website van NIOO
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
