Niet altijd rozengeur

Ronald van Harxen, STONE | dinsdag 9 juni 2020 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 796x

Ammomiak

Als ik het klepje van de nestkast open, komt me een indringende ammoniakgeur tegemoet die me achteruit doet deinzen. Ongeveer zoals wanneer je vroeger een slecht geventileerde varkensstal binnengin of met je neus boven de beerput hing. Ik val bijna van de ladder.

Ammoniak (NH3) is een afvalproduct dat in het lichaam ontstaat bij de afbraak van eiwitten en als zodanig aanwezig is in het urinezuur (de urine van vogels). We hebben de indruk dat ammoniaklucht in een steenuilenkast samenhangt met de hoeveelheid regenwormen in de prooiaanvoer. Hoe meer wormen, hoe meer ammoniakproductie.

Een mailtje naar Arnold van den Burg - ei-expert en verbonden aan de Stichting BioSFeer - bevestigt dit. Het watergehalte is in regenwormen (en ook in vlinderrupsen) hoger dan in steenuilen. Als er veel regenwormen aangevoerd worden, wordt het overtollige water via de urine afgescheiden. Deze bevat dan relatief veel water. De ammoniak komt weer vrij als bacteriën het urinezuur afbreken.  Ze kunnen dit alleen in vochtige omstandigheden. Als er dan ook nog eens sprake is van een kleine kast met weinig ventilatie ontstaat al gauw een wat de Duitsers zo treffend een ‘Kloakenmilieu’ noemen, vrij vertaald een rioolput. In goed Nederlands zou je het ook een mestkast kunnen noemen.

Waterstofsulfide

De nestkast is nat en smerig. We besluiten hem schoon te maken en van een nieuwe strooisellaag te voorzien en de 4 jongen die er al even smerig uitzien wat frisse lucht te gunnen. Mark ziet dat bij het kleinste dier beide achternagels voorzien zijn van een klomp hard geworden nestmateriaal. Voorzichtig peuter ik het eraf. 2 van de 4 jongen zijn goed op gewicht, de beide andere zijn wat magertjes. Het kleinste heeft een conditie-index van 0,78. Afwachten of die de eindstreep gaat halen. Bij het leeghalen van de kast kom ik een niet-uitgekomen ei tegen. Van dit jaar of …? Als ik op de ladder staand het over wil geven aan Mark, knijp ik het per ongeluk kapot. Er komt een intense stank vrij, in indringendheid wedijverend met de ammoniaklucht die uit de kast opsteeg: waterstofsulfide (H2S), rotte eierenlucht in de volksmond. Wie kent het niet.

Het ontstaat bij de ontbinding van zwavelhoudende verbindingen als eiwitten. Dit ei was aan het rotten, duidelijk van dit jaar dus. In een ei van vorig jaar zouden de dooier en het eiwit tot een kleine, harde massa ingedroogd zijn. De lucht is dermate penetrant dat het geurspoor minuten later nog te ruiken is. Zijn wij blij dat het nu gebeurt en niet tijdens het eieren openmaken aan het eind van het seizoen als we er met onze neus bovenop staan. Ik heb Pascal weleens kokhalzend naar frisse lucht zien happen.

Ik kan u verzekeren dat aan beide geurtjes een dermate kwalijk luchtje zit dat uilen snuffelen soms een minder prettige bezigheid is. 

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over