De vakanties zijn haast voorbij, veel mensen duiken dan de tuin in, er worden plannen gemaakt voor een nieuwe inrichting. Het najaar is immers de beste tijd om te planten. Natuurliefhebbers zouden ook eens moeten denken aan, de vogels, vlinders, en dieren in onze directe leefomgeving, de tuin.
Natuurhulp
Ik neem aan dat u ondertussen weet, hoe de natuur in elkaar steekt en dat bijna alles van elkaar afhankelijk is, het één kan niet zonder het ander, een te nette tuin zal dan ook niet de meest geschikte plaats zijn voor het waarnemen van natuurtaferelen, een beetje rommelige tuin trekt allerlei insecten aan en daarmee ook de insecteneters. Een dergelijk tuin komt echt tot leven, deze ruimte wordt ten volle benut voor het verzamelen van voedsel, het krijgen van nageslacht en het vinden van onderdak, zomaar wat levensbehoeften van bijna alles wat leeft en groeit.
U kunt de natuur een handje helpen door goede voorwaarden te scheppen en een natuurlijke kringloop tot stand te brengen in uw tuin.
Insecten
Insecten spreken de meeste mensen niet zo aan, toch zijn ze onmisbaar voor de natuurlijke kringloop, wanneer er van één soort te veel zijn en we er overlast van ondervinden, vaak dan pas merken wij ze op. In een gezonde natuurlijke tuin leeft echter een enorme verscheidenheid aan insecten, die allemaal hun nut hebben, die elkaar, of in combinatie met andere dieren (vogels), in evenwicht houden. Zij zijn vaak de opruimers van zwakke of dode planten, eters van plaaginsecten, bezorgers van een vruchtbare grond en vormen een voedselbron voor grotere dieren.
Wat hebben insecten nodig?
Een ‘rommelige’ bodem (bladeren en takken), beschutting, voedselplanten.
Gebruik liefst géén bestrijdingsmiddelen, deze verstoren al snel het natuurlijk evenwicht!
Bijen en hommels verschijnen al vroeg in het voorjaar. Zodra de bloemen in bloei staan zijn het vooral de koninginnebijen en hommels die bezig zijn nectar en stuifmeel te verzamelen voor een geschikte nest. De eerste weken hebben ze het voedsel bestaande uit nectar vooral nodig om aan te sterken, waarna ze op zoek gaan naar een geschikte nestplaats. Deze plaats voor bijen is meestal een oud muizenholletje, dat verlaten is of in een spleet van een oude muur. Bijen en hommels geven géén overlast als het nest in een hoek van uw tuin zit en niet verstoord wordt. Als er voldoende nectarplanten in uw tuin staan, dan zal de koningin met haar “volk” daar gretig gebruik van maken.
Hulp voor insecten
U kunt van afgedankte tegels of bakstenen een los stapelmuurtje maken, dit biedt vaak al voldoende ruimte, door de gaten die hier ontstaan zijn. Een echt bijenhotel creëert u door in een houten schijf gaten te boren en deze ergens weg te hangen.
Vlinders
Vlinders zien er vaak zéér aantrekkelijk uit en spreken de meeste mensen dan ook aan, men ziet deze insecten dan ook graag in de tuin verschijnen. Wanneer uw tuin voldoet aan een aantal eisen, zullen zij uw tuin vast en zeker met een bezoek vereren.
Wat eisen vlinders van uw tuin?
Voedselplanten voor de vlinders (nectarplanten), voedselplanten voor de rupsen (waardplanten), beschutting, zon, planten die in verschillende periodes bloeien.
Wist u dat de vaak verguisde brandnetel een zéér belangrijke rol speelt als waardplant voor de rupsen van Dagpauwoog, Atalanta, Kleine Vos, Gehakkelde Aurelia en Landkaartje.
Heeft u een wat grotere tuin en wilt u genieten van deze mooie vlinders, laat dan in een achteraf hoekje van uw tuin wat brandnetels staan.
Vogels
Binnen een dorp of stad, met een enigszins groen karakter, zijn altijd vele soorten vogels te zien. Uw tuin kan daar voor een groot gedeelte aan bijdragen, de tuin wordt er ook nog eens aantrekkelijker door, u kunt genieten van hun kleurenpracht, de broedzorg en hun gezang. Mits zij in uw tuin kunnen broeden, eten en overwinteren.
Enkele tips om uw tuin aantrekkelijk te maken voor vogels:
Streef naar veel variatie in uw tuin. Bouw uw tuin op van laag naar hoog, zodat u een ‘vogelbosje’ creëert. Vogels voelen zich veilig achter in de tuin en zullen het gebruiken als nest- en slaapplaats.
Zorg voor voldoende inheemse bes- en vruchtdragende soorten. Goede soorten zijn meidoorn, sleedoorn, braam, vlier, Gelderse roos, wilde liguster, kardinaalsmuts, aalbes en hazelaar.
Raap alleen bladeren en takken op waar het moet (gazon, terras) en laat de rest liggen. Zo’n rommelige bodem is ideaal voor grondzoekende voedseletende vogels en nestmateriaal. Leg snoeihout op een hoopje in de tuin, dit vormt een goede broedgelegenheid voor soorten als roodborstje en de winterkoning en tevens beschutting voor kleine zoogdieren als egels.
Zorg voor voldoende drink- en badgelegenheid.
Hang nestkasten op, de verschillende soorten kasten zijn bij onze vereniging te koop, met daarbij een handig foldertje met tips.
In de wintertijd is het altijd leuk de vogels bij te voeren, voor sommige soorten is dit zelfs noodzakelijk, voer is haast in elke winkel te koop, voer op een geschikte plaats, met vluchtgelegenheid, dus struiken e.d.
Zoogdieren
Als de tuin aan bovenstaande voorwaarden voldoet is hij tevens aantrekkelijk voor zoogdieren, er zijn schuilplekken, er is genoeg voedsel (insecten, zaden en bessen) en een overwinteringplek, vooral kleine zoogdieren verblijven hier graag zoals; de egel, de huisspitsmuis of de wezel. Natuurlijk moet uw tuin dan wel enigszins toegankelijk zijn, hebt u een hek rond de tuin verhoog dit enkele centimeters zodat deze dieren er onder door kunnen, zorg voor lage planten, bodembedekkers, waarin zij zich kunnen verschuilen, takkenbosjes en stapeltjes gesnoeid hout zijn ideaal, of een oude boomstronk.
Hopelijk mag u vele gasten in uw tuin verwelkomen, leer ze beter kennen en bovenal geniet ervan.
Doe eens ideeën op in het volgende filmpje van Natuurtuin Kandoel in Dongen.
En als toegift doen we er nog een filmpje bij van vogels, ook door mij geschoten, met de camera natuurlijk.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
