Naaktgeboren

Ronald van Harxen, STONE | dinsdag 11 mei 2021 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 602x

Nestvlieders en nestblijvers

Bij mijn zoektocht naar het antwoord, bleken twee zaken belangrijk: waar bevindt zich het nest en hoe lang blijven de jongen erin? Broeden ze in open nesten of in holen in bomen en verlaten de jongen direct na de geboorte het nest of blijven ze nog een aantal weken in het nest om zich verder te ontwikkelen. 

Jongen die in een open nest worden geboren en direct na de geboorte het nest verlaten, zoals eenden, ganzen, scholeksters, maar ook onze huiskippen, zijn van meet af aan goed verpakt in een dik, isolerend donskleed. Logisch ook, want ze moeten direct in de buitenlucht actief op zoek naar wat te eten. Dat soort jongen heten wel nestvlieders. Jongen van holenbroeders zoals koolmezen, roodstaarten en andere zanvogels blijven na de geboorte nog een hele tijd in de warme omgeving van het nest. Ze kunnen het wel een tijdje af zonder een isolerend laagje. Vaak hebben de ouders ook zachte, warme materialen als schapenvacht en paardenhaar aangedragen om de nestkom mee te bedekken. Naakt geboren worden is dan niet zo erg. Nestblijvers heten ze wel.

Maar ...

Zowel steenuilen als kauwen broeden in holen en beide blijven een week of vijf in het nest voor ze uitvliegen. En toch heeft de een een donskleed en de ander niet. Waar zit dan toch het verschil? Nergens vond ik een bevredigend antwoord, daarom ben ik zelf  maar eens aan het speculeren  geslagen.

Verschillende nesten

Steenuilen maken geen werk van hun nest. Sterker nog: ze doen er niets aan. Desnoods worden de eieren op de de kale bodem van een nestkast gelegd. Daar naakt liggen moet niet heel erg prettig zijn. Kauwen hebben het bouwen van een nest bijna tot een kunst verheven. Het mannetje sleept zelf tijdens het broeden nog nieuw materiaal aan voor de nestkom. Zodat de jongen er straks warmpjes bij zitten. Dan kun je gerust naakt ter wereld komen.

Verschillende eieren

Zou dat ook verklaren waarom steenuileneieren groter zijn dan eieren van kauwen? Als volwassen dieren ontlopen ze elkaar niet veel, kauwen zijn gemiddeld genomen zelfs iets zwaarder. Maar een vers gelegd kauwenei weegt rond de 12 gram en dat van een steenuil rond de 16 gram. Niet dat het donskleed 4 gram verschil uitmaakt, maar ik kan me voorstellen dat de aanmaak van veren in het ei veel energie vraagt. Die energie moet er aan aan de voorkant in, even bijtanken kan immers niet. En dus zijn steenuileneieren wat groter dan kauweneieren. 

Broedduur

Een ander opvallend verschil is de broedduur: het aantal dagen dat een ei bebroed wordt. We zagen dat dit vrouwtje er slechts 18 dagen over deed, gerekend vanaf het eerste ei. Vanaf het laatste ei duurde het zelfs maar 14 dagen. Een steenuilenvrouw doet er een stuk langer over, minstens 30 dagen (vanaf het eerste ei). In een zo'n kort tijdsbestek zou er wel eens domweg niet genoeg tijd kunnen zijn om een donskleedje aan te leggen. En dan moet je als ouders wel investeren in een mooi en warm nestkommetje.

Geen idee of het bovenstaande ook echt klopt, maar een mooi verhaal is het wel (vind ik zelf.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over