Muizencursus

Jasja Dekker | maandag 31 maart 2025 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 63x

Met die 'muizen; worden meestal drie best verschillende taxonomische groepen bedoeld: ware muizen (familie Muridae),  spitsmuizen (Soricidae) en woelmuizen (Arvicolinae). Dt is natuurlijk een mond vol, samen. Daarom gaat het meesten op "muizen" of "kleine zoogdieren".

Ware muizen

Ten eerste zijn er de "Murinae"'; de ware muizen, bosmuizen en ratten. Bouwplan: een spits kopje, langwerpig lijf, lange staart, en vrij grote oren. De Mickey Mouse muis.

De bekendste en meest voorkomende ware muis is de huismuis. in de kerkuilkast zien we ook vaak de bosmuis opduiken. Een hyperactieve muis met lange staart en grote oren. De grotere neef heet heel toepasselijk de Grote bosmuis. Het onderscheid tussen die twee is lastig te maken op de Beleef-de-Lente camera.

Spitsmuizen

Spitsmuizen lijken op het eerste gezicht best wel op ware muizen, met hun puntige kopje en lange staart. Maar in leefwijze en diet zijn ze dat niet. Ze zijn veel meer verwant aan egels en mollen en eten insecten, slakken en wormen. Aan de schedels en kaakjes in een braakbal zie je dat meteen: ze hebben geen knaagtanden, maar scherpe, puntige tanden. Sommige soorten hebben rode puntjesop de tanden.

Algemeen voorkomende Nederlandse soorten zijn de  huisspitsmuis en bosspitsmuis, Spectaculair maar een schaarse proo voor de kerkuil is de waterspitsmuis. Zoals de naam al zegt zwemt en jaagt die heel goed, Het diertje kan zelf visjes vangen.

Woelmuizen

Bij een woelmuis valt als eerste het kortere staartje op. Ze zijn ook wat steviger gebouwd en hebben kleinere oren dan de ware muizen. Ze eten planten, wortels en soms insecten. Ze leven vaak ondegronds en maken gangensteldsels. 

Vanuit de kerkuil gezien zijn woelmuizen fijne prooien: ze zijn 3 tot 4 keer zwaarder dan een spitsmuis. Grotere porties dus!

De bekenste soort is de Veldmuis. Dit is de soort waarvan afgelopen jaren regelmatig een piek in dichtheid voorkomt, waardoor allerlei predatoren een goed vooirplantingseizoen kunnen hebben. Na die piek stort de populatie vaak weer in.

De rosse, de aard, en de Noor

Naast de veldmuis hebben we de rosse woelmuis , de aarmuis en de Noordse woelmuis. De ondersoort van de Noordse woelmuis, die we hier hebben  komt alleen voor in Nederland, met name in Friesland, Groningen, Noord-Holland en delen van Utrecht en Zuid-Holland.

Jaar van woelmuis

Woelmuizen zijn niet alleen voor de kerkuil van belang. Ook hermelijn, wezen en torenvalken, om er maar een paar te noemen, eten graag woelmuizen. Om die arme prooidieren wat meer in het zonnetje te zetten riep de Zoogdiervereniging 2025 uit als Jaar van de Woelmuis. Een mooie combinatie met het Jaar van de Torenvalk. 

Hoe ziet dat er uit?

Op deze braakbalpluiskaart (een pdf) van de Zoogdiervereniging staan de voornaamste prooien van de kerkuil afgebeeld, met een mooie pasfoto. Op de camera's van Beleef de Lente vallen veel details weg. gelukkig heeft clipmaker Ed in een vlog van een tijdje terug de voornaamste prooien achter elkaar gemonteerd. Even oefenen, en je ziet al snel welke 'muis' M heeft meegebracht.

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over