Mocho-galego

Ronald van Harxen, STONE | zondag 1 september 2019 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 979x

O sétimo céu

Op een oppervlakte van ruim 2 keer Nederland wordt de steenuilenpopulatie geschat op rond de 90.000 broedparen. Ter vergelijking: als er bij ons naar verhouding net zoveel steenuilen zouden voorkomen als in Portugal, zouden we rond de 40.000 broedpaartjes kunnen noteren. Onwaarschijnlijk veel. Hoge dichtheden worden gehaald in het zuiden, in de montado’s (open kurk- en steeneikenaanplant met vee en graan) in de Alentejo, met wel 7 broedparen per vierkante kilometer. Ook in open steppegebieden, waar nauwelijks een boom of schuur te ontdekken valt, worden nog dichtheden bereikt van 2,5 per vierkante kilometer Hoeveel mocho's moeten er dan wel niet voorkomen in het kleinschalige cultuurland waar Portugal nog zo rijk aan is? Helaas is daar niet veel over bekend. Het is echter niet moeilijk je er een voorstelling van te maken. Het moet er de zevende hemel (o sétimo céu) voor steenuilen zijn.

Of de tijd stil heeft gestaan

Begin augustus verbleef ik een weekje in de Serra de Sāo Marmede in het noordoosten van de Alentejo, niet ver van de Spaanse grens. Een land van kurkeiken, eindeloze - uit veldkeien opgebouwde muurtjes- die varkens en geiten binnen de perken moeten houden, eeuwenoude dolmen, droef kijkende ezels, ronde veeschuurtjes met kegelvormige daken van stro of brem (choças op zijn Portugees) die nog niet zo heel lang geleden onderdak boden aan hele families arme lieden, wijsgrijze olijfbomen, stenen reuzen en middeleeuwse graven lang de kant van de weg. De geasfalteerde weggetjes, de nieuwe aanbouw en wat andere anachronistische elementjes wegdenkend, oogt het - om maar eens een cliché te gebruiken - of het uurwerk in de kerkklok van Beira er al generaties lang geleden de brui aan heeft gegeven. Het rimpelmannetje op het bankje in Santo António das Areias, zwijgzaam genietend van de milde avondzon, lijkt er in ieder geval al zijn hele leven te zitten. Ik probeer me voor te stellen hoeveel steenuilen hier onderdak kunnen vinden. Welhaast elke plek lijkt geschikt. Het is de verkeerde tijd van het jaar en al waarop ik mag hopen is een toevallige ontmoeting.

Tussen de olijfbomen

Op een wandeling vanuit de camping naar het hooggelegen Marvão passeer ik onderweg diverse prachtige olijfgaarden, veelal een mix van jonge en oude bomen. Vaak ook schapen erin die het gras kort houden. Een genot altijd weer voor het oog, vooral als er van die doorleefde, verwrongen grijsaards in staan. In een ervan, gelegen in een smalle strook tussen de weg en de voet van een rotspartij, hoor ik plotseling de tweetonige alarmroep van een steenuil. Onmiskenbaar. Waarschijnlijk een volwassen dier dat een van zijn jongen waarschuwt.

Niet voor mij, ze kennen me niet hier. Hoewel het midden op de dag is, probeer ik toch even mijn fluitje uit. Even is het stil … dan roept ie zowaar terug! Eerst aarzelend, daarna met steeds meer overtuiging: whOET? … whOET? Vlak naast hem klinkt een opgewonden WIEuw! diverse keren achter elkaar: WIEuw! WIEuw! WIEuw! Het vrouwtje, of misschien een van de jongen die zich wil laten gelden. Honderd meter schuin naar achteren hoor ik een buurman driftig invallen: kèkèkèkè … kèkèkèkè. Even later stapt die ook over op de whOET? Een tweede territorium dus, pal aan elkaar grenzend. Hoewel ik ze niet te zien krijg - ze blijven verscholen in de dicht bebladerde kronen - een waarneming die ik niet had willen missen. Precies de toevallige ontmoeting waarop ik had gehoopt. En dan ook nog tussen de olijfbomen. Hoe mooi!

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over