Metamorfose

Pascal Stroeken, STONE | donderdag 18 mei 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 190x

… want voor je het weet ben je als die ouwe tante van vroeger, die bij elk bezoek - oh zo voorspelbaar - uitroept: “Wat zijn jullie groot geworden!” Daar houden tieners niet van. Afijn, dat herinnert u zich waarschijnlijk ook nog wel uit uw jeugdjaren.

Beter in beeld

De vier jongen passen eigenlijk al niet meer goed onder moeders vleugels. Dat is fijn voor ons, want nu krijgen we ze steeds beter in beeld. Met het zachte getinte kleurenbeeld overdag krijgen we dit jaar bovendien de ontwikkeling van het verenkleed nog fraaier te zien. Langzaamaan zien we het grijze donskleed vervangen worden door de bruine dekveren op de rug en vleugels. En ik weet dat veel kijkers niet kunnen wachten tot op de gezichten van de kuikens de karakteristieke “boevenmaskertjes” verschijnen.

Vleugel als maatlat

Intussen gaan ook de vleugels groeien. Rond leeftijdsdag 14 spruiten de vleugelpennen uit de bloedspoelen (veerschachten), als kleine pluimpjes. Deze lichaamsgroei is een handig hulpmiddel voor vogelonderzoekers, want de vleugellengte is namelijk een prima manier om de leeftijd van nestjongen vast te stellen. Niet alleen bij (steen)uilen, maar bij alle vogels.

Bij steenuilen is de gestrekte vleugel een betrouwbare maat om, met name tussen leeftijdsdag 10 en 25, de leeftijd te bepalen. In die periode neemt de vleugellengte evenredig met de leeftijd toe: elke dag groeit de vleugel 5 millimeter. In de vleugel-leeftijd-methode voor steenuilen is de vleugelmaat van het grootste nestjong maatgevend: omdat alle jongen binnen 24 uur zijn geboren, krijgen ze allemaal dezelfde leeftijd, die we bepalen aan de vleugel van het grootste jong.

Nesten zonder cameratoezicht

Van de webcamjongen weten we uiteraard de exacte leeftijd, maar voor al die nesten zonder cameratoezicht is deze manier van leeftijdsbepaling een uitkomst. Onmisbaar bij het reproductieonderzoek. We kunnen met hulp van de leeftijdsbepaling de datum van de legselstart en uitkomstdatum van de eieren berekenen, en de conditie van de jongen bepalen. Bovendien kunnen we op basis van de leeftijd het juiste moment voor de nacontrole plannen, kort nadat de jongen de uitvliegleeftijd van 30 dagen hebben bereikt, om vast te stellen of ze succesvol zijn uitgevlogen.  

Vroeg nest

Het webcamnest lijkt dit jaar tot de vroege nesten te behoren. We hebben nog geen volledig beeld, maar in 27 andere nesten waarin we inmiddels jongen hebben aangetroffen zijn de jongen op dit moment, net als in dit nest, gemiddeld een dag of 11. In verreweg de meeste andere nesten zullen de eieren waarschijnlijk deze week (zijn) uit(ge)komen. Tegelijk zijn er dit jaar toch ook opmerkelijk veel nesten waar de uilen pas in de laatste week van april met leggen zijn gestart en waar de jongen tegen eind mei uit het ei kruipen.

Van het vroegste nest in ons onderzoeksgebied zijn de jongen nu al weer 24 dagen. Die zullen over een week of 10 dagen de eerste uitstapjes buiten het nest maken. Zover is het hier gelukkig nog lang niet!

Leadfoto: voor je het weet is ons viertal net zo groot als op deze foto. Kom dus regelmatig een kijkje nemen. Aanbevolen dosering: minimaal tweemaal daags.

Het meten van de vleugel (foto: Pauline van Marle)

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over