Twee meesjes in Dronten hebben het in hun koppies gehaald om een nestje te bouwen in een 6 meter hoge brandstapel. Het kost misschien wat minder moeite om de eitjes warm te houden, maar het is toch niet de beste manier om het broedsucces te verhogen.
Broedende scholekster - Fotograaf: John Haslam
Gelukkig kan de organisatie, naast flink balen, er ook wel om lachen. Het vuur wordt nu aangestoken zodra de jonge vogels uitgevlogen zijn.
Vogels kunnen wel vaker nestplaatsen uitzoeken die niet helemaal (of helemaal niet) geschikt zijn. Het leidt soms tot grappige fotos, maar als het systematisch gebeurt, kan het ook een probleem worden. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de voorkeur voor zekere broedomstandigheden een 'ecologische val' wordt.
De omgeving verandert snel, vaak door ons, en de vogels (en andere dieren) varanderen niet altijd even snel mee. Dit kan ervoor zorgen dat een nestvoorkeur die vroeger goed uitpakte, nu tot problemen leidt. Sommige vogelsoorten nestelen, bijvoorbeeld, graag in hoog gras. Maar als er in de omgeving nog maar een klein stukje met hoog gras over is, zoals een enkele akkerrand, dan is het voor roofdieren natuurlijk makkelijk om zo'n nest te vinden en leeg te roven. Daarnaast is er het risico dat pesticiden zich hier ophopen.
Naast dat de omgeving snel verandert en de vogels hun voorkeuren niet snel genoeg kunnen aanpassen, kan een ecologische val ook onstaan doordat een nieuw gecreëerde, maar ongeschikte, locatie een sterke aantrekkingskracht uitoefent. Veel dieren gebruiken bepaalde aanwijzingen/signalen uit de omgeving om te bepalen of een locatie geschikt is om te nestelen, zoals de aanwezigheid van een vlak oppervlak met kiezelstenen door scholeksters. Dat dit dan een hoog dak blijkt te zijn waar de kuikens van af kunnen vallen of springen, houdt de vogels niet tegen.
Het is dus belangrijk om rigide nestvoorkeuren van vogels goed te begrijpen, zodat wanneer een ecologische val dreigt te onstaan, we een ongeschikte plek onaantrekkelijk kunnen maken en geschikte plekken aantrekkelijker. En soms moeten we misschien bereid zijn offers te maken om de vogels een beetje te helpen, zoals een verlaat paasvuur.
Voor meer informatie en een overzicht (in het Engels) van ecologische vallen voor vogelpopulaties zie hier.
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) doet fundamenteel en strategisch ecologisch onderzoek. Met meer dan 300 onderzoekers en studenten is het NIOO één van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
De NIOO-ers bestuderen organismen, populaties, levensgemeenschappen en ecosystemen. Samen onderzoeken ze de volle breedte van planten-, dier- en microbiële ecologie, zowel op het land als in het water.
Bezoek de website van NIOO
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
