Kijk en luister!

Pascal Stroeken, STONE | dinsdag 30 april 2024 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 118x

Het leggen en uitbroeden van eieren heeft zo zijn voordelen voor de moeder. Een ei leggen is naar ik vermoed namelijk prettiger dan het ter wereld brengen van een baby - lijkt mij althans, als "observerend ervaringsdeskundige". Een ei floept er nu eenmaal gemakkelijker uit. De feitelijke geboorte laat je vervolgens over aan je nakomeling, die zich immers nog wel uit het ei moet zien te bevrijden. De eerste uitdaging in het jonge leven van een steenuiltje.

Kamertje prik

Tijdens de groei ademt het embryo door opname van zuurstof die zich via de poriën in de eischaal verspreidt in het netwerk van bloedvaten die zich aan de binnenzijde van de schaal bevinden en in contact staan met het embryo. De eerste stap naar het leven buiten het ei, is het onafhankelijk worden van deze indirecte manier van ademhalen. Daartoe prikt het jong met zijn snavel de luchtkamer aan in de stompe kant van het ei. Met het inademen van deze lucht komt zijn longademhaling op gang. Deze forse ademteug geeft het jong voldoende zuurstof en energie om de tweede stap te zetten: het aanpikken van de eischaal als start van zijn great escape.

Piepen

Dit is ook het moment dat het zelfstandig ademende jong geluid kan maken en, in het gesloten ei, piepend zijn geboorte aankondigt voor zijn ouders én voor de BdL-kijkers/luisteraars. Meestal kunnen we dat gepiep luid en duidelijk horen, zeker als vrouw even van de eieren gaat. Altijd weer een bijzonder moment. 

Lunchpakketje

Intussen moet het kuiken ook het restant van de dooier in zijn buik opnemen, waarna de buikwand zich kan sluiten. Het dooierrestant vormt het reservevoedsel waarop het jong kan teren gedurende de eerste uren na het uitkomen.

Hamertje tik

Dan begint het grote werk: het doorbreken van het taaie eimembraan en de stevige eischaal. Daarvoor gebruiken de steenuiltjes hun eitand, een scherp puntje op de bovensnavel van speciaal gehard calcium (zie foto boven dit blog). Nadat het gaatje is geprikt neemt het jong zijn eerste ademteug met lucht van buiten het ei, wat hem de benodigde energie en kracht geeft voor het verder openbreken van de schaal.

Beetje hulp van buitenaf

Eenmaal een gaatje gemaakt breekt het kuiken de eischaal verder kapot met zijn snavel en door met zijn lichaam te duwen. Moet ie het dan helemaal alleen doen? Nou nee, bij veel vogelsoorten, waaronder uilen, helpen de ouders soms door stukjes van de schaal af te breken. Maar het grootste deel van het uitkomen doet het jong geheel op eigen kracht, een prestatie die grote bewondering afdwingt.

Zit u er klaar voor? 

Tot zover de theorie. Nu de praktijk! Veel kijk- en luisterplezier de komende dagen!

(informatie ontleend aan het boek Het Vogelei, van Tim Birkhead en eigen observaties)

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over