Keek op de week, aflevering 12

Ronald van Harxen, STONE | zondag 21 mei 2023 | Vind ik leuk | Bewaar deze blog | 182x

Verhuisd

Nu weet ik niet precies waar het merelnest van Beleef de Lente zich bevindt, maar ik meen ergens op de Veluwe. Snel even de kaart erbij gepakt en met een rechtstreekse vlucht is het toch al gauw 35 kilometer naar de rand ervan, vanaf Lichtenvoorde. Dat stelde me gerust. Steenuilen zijn tot veel in staat, maar drie keer over 35 kilometer vliegen met een merel in de klauwen, dat lijkt me een huzarenstukje te ver. 'Koop lokaal, juist nu', zullen ze hebben gedacht. Later die nacht kwam nog een vierde en mogelijk zelfs een vijfde exemplaar voorbij. Een gedwongen verhuizing, vers van het ene nest het andere nest in. Weinig tijd om wat van de wereld te zien, maar brood op de plank voor de jonge steenuilen. De een zijn brood, is de ander zijn dood, dat dan weer wel. Hoe letterlijk wil je het hebben?

Mededogen

Toch vermoed ik dat er links en rechts wel wat kijkers de wenkbrauwen gefronst hebben. Eén jonge merel, dat is nog daaraantoe, maar gelijk een heel nest naar zijn gallemiezen helpen, moest dat nou? Dat snap ik. Als merelliefhebber word je er waarschijnlijk niet blij van, zeker niet als je kort daarvoor een traan hebt weggepinkt toen ook de laatste jonge merel het nest verliet en je hem (of haar) stilletjes veel succes wenste met de eerste schreden in de nieuwe wereld. Stel je eens voor dat de BdL-bosuil uit Limburg even Lichtenvoorde kwam aandoen en daar de ene na de andere jonge steenuil van de tak griste. De chat zou ontploffen. Enig mededogen met onze collega-merelkijkers is dus wel op zijn plaats. (Al was het alleen al om een soort van BdL-burgeroorlog in de kiem te smoren).

De gelegenheid maakt de dief

Steenuilen zijn opportunisten. Ze zullen niet snel actief op zoek gaan naar een vogelprooi, zeker niet als er voldoende muizen en meikevers zijn. Stuiten ze echter bij toeval op een nest met jonge vogels, dan zetten ze echter zonder bedenken hun principes opzij en plunderen ze het zonder enige schroom of schaamte. Ooit troffen we drie jonge pas uitgevlogen koolmezen in de prooivoorraad. Hun nestkast hing amper drie meter verwijderd van een steenuilenkast. Dat is wat je noemt de kat op het spek binden. De jonge koollmezen zijn waarschijnlijk de ene nestkast uit, de andere in gevlogen (dat laatste niet geheel vrijwillig dan).

Merels en spreeuwen

Toch worden vogels verhoudingsgewijs weinig gevangen. Op een totaal van 5.194 gewervelde prooien troffen we 'slechts' 398 vogelprooien, een schamele 7,7%. Niet niks, maar ook weer niet om van achterover te vallen. Daaronder wel leuke soorten trouwens zoals een geelgors, grote bonte specht, gekraagde roodstaart, tapuit, putter, groenling en zelfs een keer een verdwaalde grasparkiet. Het overgrote deel bestond echter uit jonge merels en spreeuwen (samen 46% van alle vogelprooien). Echt veel invloed op de vogelstand zullen ze dus niet hebben, onze steenuilen. Wat niet wegneemt dat een jonge merel die ruw van zijn veren wordt ontdaan om vervolgens in stukjes aan een horde hongerige steenuilen te worden opgevoerd, daar geen boodschap aan zal hebben.

Spreeuwen

Onze BdL-man is overigens niet de enige steenuilenman is die zich wel eens vergrijpt aan vogels. Toen ik gisteren een andere nestkast opende, telde ik behalve vijf jonge steenuilen ook zeven spreeuwen. Nu willen spreeuwen nog wel eens hun intrek in een leegstaande steenuilnestkast nemen (met een volkomen misplaatst woord heet dat in vogelaarskringen wel kraken), maar aan de staat waarin de spreeuwen verkeerden, viel duidelijk af te lezen dat van enige vrijwilligheid geen sprake was. Wat ook opvalt is dat steenuilen toch een beetje slordige eters zijn. Ik heb van mijn ouders geleerd dat je eerst het ene bordje leeg eet, en dan pas aan het volgend begint. Dus eerst de ene spreeuw 'tot op het kontje' en dan pas beginnen aan de volgende. Steenuilenmoeders denken er blijkbaar iets anders over.

Met 'gallemiezen' (Bargoens voor doodgaan of verpesten) bestaat ook de uitdrukking: Iemand uit de gallemiezen helpen (iemand uit de nesten helpen). Grappig in deze context. Al vermoed ik dat 'nesten' hier in een iets andere betekenis is gebruikt.

Steenuilenoverleg Nederland (STONE) is een landelijke werkgroep die steenuilenbescherming en -onderzoek coördineert, stimuleert en faciliteert. Daartoe wordt samengewerkt met relevante binnen- en buitenlandse, professionele en vrijwilligersorganisaties. STONE is een vrijwilligersorganisatie, zonder betaalde krachten. Bezoek de website van STONE

Vind ik leuk
Bewaar deze blog

Meer over