Begin juni is bij Beleef de Lente een wat vreemde periode. De meigekte hebben we achter de rug, waarbij verschillende soorten al de hele broedcyclus hebben doorlopen. Nu kijken we wat nog resteert; het wordt allemaal wat stiller.
Daar brengen we dit jaar op een sensationele manier verandering in!
Foto Shutterstock
We hebben namelijk een regelrechte wereldprimeur. Iets wat niemand voor mogelijk had gehouden. Vandaag kijken we voor het allereerst live mee in het nest van een koekoek! Of nou ja, niet van een koekoek natuurlijk; want die maken geen nesten. We kijken wél naar een nest met daarin een koekoeksei.
Kleine karekiet
Het in de Ooijpolder bij Nijmegen gelegen nest is van een kleine karekiet, een notoir ‘slachtoffer’ van koekoeken. Wie kent niet die beroemde foto’s van een enorm koekoeksjong met op diens rug zijn surrogaatouder, de nog niet half zo grote kleine karekiet die hem probeert te voeren?
Bijna iedereen kent de koekoek van de roep, maar lang niet iedereen heeft de vogel ooit in levenden lijve gezien. Het is een verrassend mooie vogel, die met zijn streepjespak en formaat wel wat van een sperwer wegheeft. De combinatie van de vertrouwde roep maar onbekende verschijning geeft de koekoek iets geheimzinnigs.
Wreed
Toch is lang niet iedereen fan van de koekoek. Dat heeft natuurlijk te maken met haar bizarre broedstrategie. Een koekoek legt een ei in het nest van een zogenaamde waardvogel, zeg maar een gastoudergezin. Daaruit komt een jong, dat op gewiekste wijze zijn stiefbroertjes en zusjes uit het nest werkt, zodat de beide gastouders zich volledig aan hém kunnen wijden.
Het moge duidelijk zijn waarom ‘koekoeksjong’ geen koosnaampje is. Veel mensen zien dit als wreed. Deze parasitaire indringer doet volgens hen niks anders dan een ei leggen en zadelt anderen op met haar kroost, terwijl dat kroost in de tussentijd een complete kinderschaar uitmoordt. Zelfs in Nederland zou dat minimaal levenslang opleveren als het mensen betrof.
Maar het zijn geen mensen, mensen!
Het zijn vogels, met een fantastische strategie. Ik bedoel, het is toch bewonderenswaardig hoe zo’n koekoeksvrouw in slechts tien seconden een ei verwijdert uit een waardvogelnest en in die tijd ook nog zelf een ei legt dat qua kleur en patroon sterkt lijkt op de andere eieren in het nest. En daarna rooit zo’n koekoeksjong het helemaal zelf. Of nou ja, met behulp van zijn gastouders. Het is een fantastisch staaltje evolutie.
Bizar proces
Dankzij Bram Ubels van de Vogelwerkgroep Nijmegen, die het ‘koekoeksnest’ vond, gaan we de komende weken dit hele bizarre proces live meemaken. Ik kan u melden: hoe mooi het weer ook wordt, ik zal niet voor het scherm weg te slaan zijn.
Het worden de spannendste BDL-junidagen ooit! En dat in het Jaar van de Koekoek.
Met dank aan
Het plaatsen van de webcam bij de koekoek is mogelijk dankzij de hulp van veel verschillende partijen en personen. Hieronder Bram Ubels, Staatsbosbeheer, Stichting Landschap Ooijpolder-Groesbeek en Waterschap Rivierenland. Enting Films plaatste de webcams en andere benodigde aparatuur.
Vogelbescherming Nederland - Samen voor vogels en natuur
